Enige
verrassingen.
Door
de buitengewoon tere kleuren van Edith's kostuum, viel het mij op dat de tinten
van het moderne kledingstuk over het algemeen veel lichter waren vergeleken bij
die van vroeger.
'Het resultaat is erg
mooi," zei ik. "Maar neem me niet kwalijk, als ik zo nuchter ben te
bedenken, dat als iedereen er zo mooi uit ziet door deze fijne
kleurenschakeringen te dragen, de wasrekeningen wel heel hoog moeten zijn. Ze
moeten de nationale schatten verslinden, als de wasrekeningen zo hoog zijn, als
ze in mijn tijd waren." Ik dacht, dat ik een heel verstandige opmerking had
gemaakt, maar Edith lachte me uit.
'Natuurlijk zouden we niets anders kunnen uitvoeren, als we onze kleren
moesten wassen," zei ze. "Maar zie je, we wassen ze niet."
'Waarom dan niet ?"
'Omdat we vinden, dat het niet aangenaam is kleren langer te dragen, als ze
eenmaal zo vuil zijn, dat ze gewassen moeten worden."
'Ik zal niet zeggen, dat ik verrast ben," antwoordde ik. "Ik verbaas
me inmiddels nergens meer over, maar zeg me alsjeblieft wat jullie met kleding
doen, als ze vuil geworden zijn."
'We
gooien ze weg, dat is te zeggen, ze gaan naar de molens, om ze tot iets anders
te verwerken."
'Echt
waar? Voor mijn negentiende eeuw's verstand komt kleding weggooien nog duurder
uit, dan ze te wassen."
'Wel nee, veel goedkoper. Wat denk je dan wel, dat mijn kostuum kost?"
'Ik weet het niet. Ik heb nooit een vrouw gehad, waarvoor ik mode rekeningen
te betalen had, maar ik denk heel duur."
'Dit kostuums kost slechts enkele dollarcenten," zei Edith, want waarvan
denk je dat het gemaakt is?"
Ik nam een puntje van haar mantel tussen mijn vingers.
'Ik dacht dat het zijde of fijn linnen was," antwoordde ik, "maar ik
zie, dat het wat anders is. Ongetwijfeld is het een nieuw weefsel."
'We
hebben vele nieuwe weefsels uitgevonden, maar in dit geval bedoel ik eerder de ontwikkeling van een heel nieuw
materiaal. Dit is helemaal geen geweven stof maar papier. Dat is over het
algemeen het materiaal, waaruit de kledingstukken tegenwoordig worden gemaakt.
'Maar",
riep ik uit, "wat doe je als het op je papieren kleding gaat regenen?
Zouden ze niet weken en met de geringste ruk kapot gaan?"
'Een kostuum als dit," zei Edith, "is niet voor stormachtig weer
gemaakt. Maar toch zou het niet weken in een regenbui, hoe zwaar die ook is.
Voor stormweer hebben wij kleren van papier, dat ondoordringbaar is voor vocht.
Je zult wat de sterkte van dit papier betreft, het even moeilijk vinden om het
te scheuren, als elke andere stof. Het is zo samengesteld, dat het heel stevig
is geworden."
'Maar
in de winters, als warmte nodig is, zal men toch wel tot onze oude vriend, het
schaap, moeten terugkeren."
'Je
bedoelt om kleding te maken van wol? Wel nee, die gebruikt men niet meer. Poreus
papier doet dezelfde dienst als wol en is even warm en veel lichter dan de
kleding, die jullie hadden. Alleen eiderdons is even warm en tegelijk zo licht,
als onze winterjassen van papier."
'En
katoen en linnen? Zijn die ook opgegeven evenals wol."
'0h
nee, wij weven artikelen van deze en andere plantaardige producten, die bijna
even goedkoop zijn als papier, maar papier is zoveel lichter en gemakkelijker om
alle modellen te fatsoeneren, dat er voor kleding over het algemeen de voorkeur
aan gegeven wordt. Maar in alle geval, wij beschouwen geen materiaal geschikt
voor kleding, dat we niet kunnen weggooien, nadat het vuil geworden is. Het idee
van het telkens weer opnieuw wassen en reinigen van artikelen voor
lichaamsgebruik, om ze telkens weer aan te doen, kunnen we absoluut niet
verdragen. Om deze reden willen wij in geen geval duurzame kleding hebben,
hoeveel we ook van mooie kleren houden. In jouw dagen was het nog erger gesteld
met de bovenkleding dan met de onderkleding, die telkens voor het gebruik weer
gewassen werden, want zij werden niet alleen dagelijks gedragen, maar gedurende
weken, maanden, jaren en sommige het hele leven door, wanneer ze bijzonder
waardevol waren, om ten slotte aan anderen weggegeven te worden. Het schijnt,
dat vrouwen soms hun trouwjapon lang genoeg bewaarden, zodat ook hun dochters
die op hun bruiloft droegen. Dat zou ons tegenstaan en toch werd het zelfs door
chique dames gedaan. En wat de armen moesten doen, om hun oude kleren te houden
en te dragen, tot ze tot lompen werden, dat is zelfs te erg om aan te
denken."
'Het is wel verbluffend," zei ik, "dat het vraagstuk van schone
kleding opgelost is door de afschaffing van de wastobbe, maar ik geef toe dat
het de enige radicale oplossing was. 'Wasecht' en 'onverslijtbaar' waren
de aanbevelingen van onze stoffen kooplui, maar als er nu stoffen worden
verkocht, vervallen de garanties op slijtage of wassen."
'Wat
slijtage betreft, onze kleren worden weggegooid voor dat er gelegenheid bestaat
om te slijten, precies als alle andere artikelen, die in onze huizen worden
gebruikt zoals tapijten, beddengoed, gordijnen enz."
'Je
wilt toch niet zeggen, dat ze ook van papier zijn?" riep ik uit.
'Niet
altijd van papier, maar altijd zo goedkoop, dat men ze weg kan doen na de kortst
mogelijke tijd, dat men ze gebruikt heeft. Als jullie vonden dat het tijd werd
een tapijt goed schoon te borstelen, dan leggen wij een nieuw. Wanneer jullie
beddengoed zouden wassen of luchten, vernieuwen wij het net als onze gordijnen,
als we ze hebben. Wij vullen onze bedden op met lucht of water in plaats van
veren. Ik kan maar niet begrijpen, hoe jullie die muffe, duffe, stoffige kamers
konden dulden met vuil en ziektekiemen van hele generaties, die in de wol en
haarweefsels zaten, waarmee ze gestoffeerd waren. Als wij de zoldering, muren en
vloeren van een kamer schoonmaken, dan doen we dat met de spuit. Daar valt niets
te bederven, want alles is betegeld of met een of andere harde stof bedekt. Onze
hygiënisten zeggen, dat de verandering in onze gewoonten op het gebied van
reinheid van onze kleding en woningen meer heeft gedaan, om de kiemen van
besmettelijke en andere ziekten uit te roeien en epidemieën naar de
geschiedenis van de oudheid te verbannen, dan alle andere verbeteringen."
'Over
papier gesproken," vervolgde Edith, terwijl ze haar schoenen liet zien,
"wat zeg je me hier van?"
'Bedoel je, dat ze ook van papier zijn?" riep ik uit.
'Natuurlijk."
'Ik heb gemerkt dat de schoenen die je vader mij gegeven heeft, zeer licht
waren, vergeleken bij alles wat ik vroeger gedragen heb. Dat is een geweldige
vinding, want licht schoeisel is een eerste vereiste. Prutsschoenmakers
plaatsten vroeger papieren zolen onder onze schoenen."
'Nu zijn we ze dankbaar voor hun knoeierij, hoewel we het nu beter hebben
gedaan."
'Maar hoe worden papieren zolen nu bewerkt om ze duurzaam te maken?"
'Er zijn vele oplossingen, om papier zo hard als ijzer te maken. "
"En
laten die 's winters geen water door?"
'We hebben voor elk weer andere schoenen. Ze worden uit één stuk gemaakt en
voor nat weer zijn ze bedekt met een ondoordringbaar vernis tegen de
vochtigheid."
'Ik veronderstel, dat rubber artikelen om te dragen ook naar het museum
gestuurd zijn?"
'Wij gebruiken rubber, maar niet om te dragen. Ons ondoordringbaar papier is
in alle opzichten beter en lichter."
'Na dit alles geloof ik graag, dat hoeden en mutsen ook van papier zijn."
'Dat
zijn ze over het algemeen," zei Edith. "De zware hoofdbedekking,
waarvan mannen vroeger dachten dat het hen kaal maakte, zouden onze mannen niet
dulden. Wij willen liefst zo weinig mogelijk op ons hoofd hebben en het moet
licht zijn."
'Ga verder," riep ik uit. "Ik begin te geloven, dat ik nu zal horen
dat de heerlijke en geheimzinnige gerechten, die door de luchtdrukbuis van het
restaurant komen, of daar opgediend worden, ook van papier zijn. Ga verder ik
ben bereid, alles te geloven."
'Nee
zo erg is het niet," lachte Edith, "maar wat daaraan verbonden is, het
servies waarvan je de gerechten eet, is ook van papier. Het geraas van brekend
aardewerk en glas, dat een doorlopende begeleiding van de vroegere huishouding
schijnt geweest te zijn, is niet meer in het land te horen. Onze schotels en
pannen, om van te eten en ermee te koken worden weggegooid, als ze gebruikt zijn
of liever, ze worden als al het andere weggegooide papiermateriaal weer naar de
fabriek gestuurd, om weer tot pulp gemaakt te worden, voordat het in andere
vormen wordt gegoten."
'Maar er worden toch geen papieren pannen gebruikt? Die zullen nog steeds door
het vuur verbrand worden, denk ik, hoewel het is alsof jullie de wetten, waarmee
wij rekening moesten houden, allemaal hebben veranderen."
'Inderdaad zal vuur nog steeds verbranden. Maar elektriciteit wordt nu even
goed voor koken of voor andere doeleinden gebruikt. Wij verwarmen onze spijzen
niet van buiten, maar van binnen. Daarom kunnen we papieren pannen op houten
kachels gebruiken, zo ongeveer als de primitieve volken het eten kookten in
berkenbasten vaten met hete stenen. Want de kringloop van de geschiedenis
herhaalt zich op een steeds hoger plan, zeggen de filosofen."
Nu begon Edith te lachen over mijn beduusd gezicht. Zij verklaarde, dat het
duidelijk was, dat mijn goedgelovigheid op een zware proef was gesteld met deze
opsomming van moderne nieuwigheden. Het was niet verstandig mij er meer van te
vertellen zonder dat het aan de waarheid getoetst kon worden. Daarom stelde ze
me voor, om de tekortkomingen van de morgen aan te vullen, door een bezoek te
brengen aan een van de grote fabrieken van papierverwerking.
Homepage Grondvest . . . . . SDN homepage
