Op 30 september '96 was er een aardig interview bij de Evangelische Omroep te zien met Wim Bosboom. Andries Knevel zaagde Wim een beetje door over zijn "rechtse" denkbeelden. Wim Bosboom is natuurlijk gewoon rechts, maar hij heeft dat zelf niet helemaal in de gaten. Het leggen van de verantwoordelijkheid bij de socialisten voor het zogenaamde doorschieten van de "permissieve society" waarin alles "moet kunnen" en alles wat er aan verloedering in de maatschappij opborrelt, lijkt mij niet stroken met de werkelijkheid. Hij legde voor het gemak de oorzaak van alle problemen op het bord van de oude Drees. De naam van minister-president Drees werd ooit verbonden aan de wet die ouderen moest beschermen tegen grote en mensonterende armoede. Deze wet werd door alle politieke partijen met overtuiging in het leven geroepen: de Algemene Ouderdoms Wet.

Hoe naïef was het van Wim Bosboom om die voorziening te bestempelen als een vorm van verkwisting. Hij verdoemde het omslagstelsel - wat de AOW is - tot een slecht systeem dat de socialisten hadden ingevoerd in hun euforie met de aardgasbaten en op kosten van de huidige generatie spaarzame belastingbetalers. Slachtoffer Bosboom dus. Dit sprookje dat Bosboom en veel vooral rechts denkenden in ere houden, is een typische kenmerk van het neoliberalisme. Het huldigt de gedachte: dat wanneer iedereen maar genoeg spaart in zijn werkzame levensperiode, niemand iets voor een ander behoeft te betalen. Zelfs niet aan de allerarmste sloeber. Hij gaf ook de simpele borreltafeloplossing: dat indien we tijdig al het aardgasgeld en liefst nog meer op een spaarrekening hadden gezet, we nu niet met een staatsschuld en een begrotingstekort hadden gezeten. Iedereen zou nu beter af zijn geweest; met name Wim Bosboom zelf. We zouden dan zoveel rente gevangen hebben, zodat de ouderen daarvan gemakkelijk hadden kunnen rentenieren. Probleem opgelost.....!!

Andries Knevel liet deze schoenvetertheorie - want dat is het - gewoon passeren, en schoot daarmee een journalistieke bok van jewelste. Hij vroeg bijvoorbeeld niet: "Maar beste Wim, waar komen die miljarden aan rente vandaan ?? Uit de rentehemel, of van Mars ?? Bovendien beste brave Wim, lees jij dan geen kranten die met de regelmaat van de klok vermelden dat ook banken failliet kunnen gaan..?? In de geprivatiseerde VS zelfs honderden per jaar..!!! En wat dacht je van de chaos in Japan Wim, waar een heuse bankencrisis woedt. En Wim, simpele ziel dat je bent, heb je dan niet gezien dat in 1986 alle spaarders in Japan in een maand tijd tweederde van hun spaarcentjes kwijtraakten met de ineenstorting van de Nikkei-index op de beurs van Tokio ?? (Nikkei van 41.000 naar 13.400 op 17 oktober 2005). Dag pensioen, dag oude dag, dag werkzaam leven !!"

Dat zijn drama's geheel zonder socialistische invloed, maar juist van kapitalistische oorsprong. En wat Nederland betreft, hoe lang zitten de socialisten nou helemaal op het regeringspluche? Sinds de oorlog slechts enkele kabinetten, de rest was rechts van signatuur, ofwel licht 'Bosboomiaans'. Je kunt dan toch niet de schuld voor alle ellende in de schoenen van de socialisten schuiven, Wim? Dan tenzij zoiets een typische karaktertrek is van 'rechts'.

Ja, dat omslagstelsel is zelfs een uitstekend en stabiel systeem wat we in Nederland hebben. Daar moeten we heel erg zuinig op zijn. Nog zuiniger dan op jouw en mijn spaarcentjes. Naast het fonds voor de gezondheidszorg is het AOW-fonds de grootste verzekering die we kennen. De gehele bevolking profiteert ervan. En dat wil jij bestempelen als een slecht systeem Wim? Heb jij, die het particuliere sparen voor de oude dag zo sterk verkiest boven het collectieve omslagsysteem dan nooit eens een reisje naar de VS gemaakt, waar dat prachtige systeem van jou al eeuwen lang functioneert? De slachtoffers van dat systeem kunt je bij miljoenen in de straten van de grote steden en in kartonnen dozen zien wonen.

Vraag aan Andries Knevel even naar die videofilm die ze bij de EO een paar jaar geleden hebben uitgezonden over de verpaupering in New York. Ik heb er nog een kopie van, waarvan ik ook Elco Brinkman een exemplaar heb gegeven toen die in Amsterdam de armoe kwam bekijken. Ja Wim, zelfs alle fracties in het parlement heb ik een kopie ervan bezorgd. Persoonlijk op het Binnenhof afgegeven met een van de parlementariërs, namelijk SRC="http://www.sdnl.nl/hendriks.htm">Theo Hendriks, die uit het AOV van Jet Nijpels werd geschopt. Het heeft tot niets geleid, Wim. De parlementaire delegatie die in de VS ging kijken naar de 'Welfare' en 'Workfare' voor de armen en daklozen heeft nauwelijks iets geleerd, net zomin als van de video.

Ach Wim, je hebt misschien al een beetje grijze staar, en aan een oog, dus wat slechtziend. Het andere loenst wat teveel naar rechts. Nee Wim, je bent niet de enige met lichamelijke zwakheden, die heb ik zelf ook. Hele massa's journalisten en vrijwel alle politici zijn stekeblind voor de gevolgen van de globalisering, om van de geldpolitiek maar te zwijgen. Want om nog even terug te komen op jouw standpunt, dat we goed voor onze oude dag hadden moeten sparen, waardoor alle problemen in jouw visie dan zouden zijn opgelost, wil ik je toch nog even wijzen op een spaarpotje dat we als Nederlanders nu al op de bank hebben staan.

Wat dacht je van het feit - en dat kunt je natrekken in het jaarverslag van de Nederlandsche Bank - dat we vandaag op de kop af al drie maal het nationaal inkomen per jaar op spaarrekeningen hebben staan..!! Dat had je niet gedacht, hè Wim?? Kijk maar naar het verhaal hierachter. En weet je Wim, dat we bij elkaar dit jaar ongeveer 138 miljard gulden aan rente bijgeschreven krijgen op de spaarrekeningen? Wist je ook niet, hè Wim!! En Andries ook niet, hoewel hij toch wel eens een brief van mij heeft gekregen met wat cijfertjes in die richting. Maar dan weet je natuurlijk ook niet dat de AOW nauwelijks een kwart kost van wat we nu per jaar alleen al aan rente ontvangen. Dan heb ik het nog niet eens over de premies voor de AOW en over andere spaarpotten. Je zult wel heel blij zijn met deze onthulling, of niet soms?

Het grote raadsel blijft dus, waarom zitten we in de financiële penarie, en maken we ons zorgen over iets dat als probleem niet bestaat; en trachten we de fouten die in het buitenland zijn gemaakt met drogredeneringen in ons eigen mooie landje in te voeren, en daarmee miljoenen Nederlanders de pure armoe in te helpen? Daar zullen honderdduizenden voortijdig aan overlijden, Wim. Het is nu al zo, dat de gemiddelde leeftijd in de grote steden - de neoliberale getto's in wording - schrikbarend daalt. Mensen leven er gemiddeld vijf jaar korter (volgens een rapport van de SP) en volgens andere onderzoekers zelfs tien jaar korter; en dat wordt nog veel erger.

Je hoeft geen vernietigingskampen in te richten, om mensen kapot te maken. Dat kun je ook met een rücksichtslos bezuinigingsbeleid dat gebaseerd is op een rechts-liberale visie. Ik heb het hier niet over theoretisch gemonkel Wim, maar over de aperte onwetendheid van veel rechts denkende mensen, die alleen maar in termen van rendement en commercieel nut kunnen filosoferen, en de zuiver menselijke maat van het leven over het hoofd zien. Zij menen dat je alles met een rekenmachine moet kunnen benaderen.

Ik ben wel met je eens, dat de moraal ver te zoeken is in dit land. Het is nog niet zo erg als in de VS en andere landen. En hoe controversieel het ook lijkt, Andries Knevel zijn programma waardeer ik terdege. Het probleem met strakke christenen is echter, dat ze altijd een hiërachische structuur in hun eigen leven en dat van anderen willen inbouwen; en daar sluit het kapitalisme perfect bij aan. Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat christenen diep geschokt raken wanneer ze de Bijbelse boodschap van Jezus Christus himself onder ogen moeten zien, die in Marcus 10 (de rijke jongeling) zo kristalhelder naar voren komt. Christen worden is prachtig, maar het ook echt ZIJN gaat al te vaak in tegen de natuurlijke drang van de meeste mensen om ongelimiteerd te bezitten. En ik vermoed Wim, dat ook jij geen grenzen stelt aan de ambitie om onbeperkt de bezitten.

Jouw oplossingen, die leuk over kunnen komen in een amusementsprogramma, of in een klucht, bieden geen alternatief. Niet voor de financiering van de ouderdom - zie Japan - niet voor de criminaliteit, want je legt geld dood weg op een spaarrekening, niet voor de werkgelegenheid vanwege hetzelfde, als voor de begroting en de staatsschuld, omdat je het geld principieel misbruikt. Je doet er niet mee waarvoor het oorspronkelijk was uitgevonden: ruilen. Je gaat er op zitten Wim. En geld is geen fauteuil om je dikke kont in te koesteren, maar een middel dat moet rollen tussen alle leden van de samenleving. Niet alleen tussen diegenen die er om welke reden dan ook over kunnen beschikken.

Het marktmechanisme - je weet wel die vrije markt - functioneert niet in intermenselijke relaties. Het leven is niet iets dat je kunt vercommercialiseren; ook al doen plenty economen een poging in die richting. Ze willen van alles en nog wat privatiseren en dat zal zelfs niet ophouden bij het privatiseren van het menselijk lichaam, waarbij we met het creëren van Melkertbanen al flink op streek zijn. Slavernij, waarbij je alleen te eten hebt om te overleven, noemden we die vorm van tewerkstelling. Je leerde dat vroeger al in de schoolbankjes met mooie plaatjes van de Negerhut van Oom Tom op de katoenplantage. Het gekke is Wim, dat we dat nu niet als zodanig herkennen. We zien niet dat de slavernij in de gedaante van http://www.sdnl.nl/van-aartsen-banen.htm">Melkertbanen opnieuw ingevoerd wordt. En Melkert is nog wel een socialist. Je hebt je wat de socialisten betreft dus echt niet te beklagen.

Toch bedankt Wim, voor je bijzonder leerrijke bijdrage aan de discussie. Nu ik nog bij Andries aan tafel; vind je ook niet?? Voor het evenwicht en voor de journalistieke zuiverheid.

P.s., Leuk hè om via Internet te kunnen reageren, vind je ook niet??

Groeten, Rob Brockhus