Enquêtedag 29 januari 1999

A.M.N. Makdoembaks
(Huisarts)

Geboren: 21-10-1948

s Dokter Makdoembaks heeft een huisartsenpraktijk in de Bijlmer. Onder de groep van 120 patiënt bevinden zich ongeveer 50 Ghanezen, en 70 Surinamers. Op de vraag of er illegalen zijn praktijk z'n praktijk, vraagt hij alvorens te antwoorden advies aan zijn advocaat Haakmat. Hij bevestigt de vraag na overleg met "Ja". Na de ramp bestonden de verwondingen uit glassplinters en rookklachten. Vlak na de ramp gebruikte een politieagent zelfs een gummiknuppel tegen een collega, kennelijk om in de chaos orde op zaken te stellen. Hij had daarvoor medische hulp geboden.

Met het RIAGG-Zuidoost en het AMC heeft hij goede contacten. Hij weet niet dat mensen zich onmiddellijk na de ramp bij hem meldden. Slechts enkele mensen (20 illegalen) hebben direct om hulp gevraagd. Daarna heeft hij deze mensen niet meergezien. De overheid heeft hen uiteindelijk goed opgevangen ook buiten de regio. Ik heb in mijn praktijk niet direct een verband gelegd tussen die van een normaal patroon en die als een gevolg van de ramp. Als arts is mij aanvankelijk niets bijzonders opgevallen. Wel hebben psychische problemen bij twee gezinnen een zo grote rol gespeeld, dat ze van mij het advies gekregen om terug te gaan naar Curaçao. Want ik vreesde voor het ergste, namelijk dat zij zelfmoord zouden kunnen plegen.

Mijn werk als arts werd regelmatig verstoord doordat steeds weer psychische klachten ontstonden, vanwege het overvliegen van vliegtuigen. Slapeloosheid was een van de problemen. Op de vraag van commissielid Varma, of het hem was opgevallen dat mensen niet durfden komen vanwege hun angst voor hun status van illegaal zijn, antwoordde hij, dat nadat hij liet blijken geen onderscheid te maken tussen mensen er meer kwamen. Men was bang voor Justitie als ze zich kenbaar maakten.

Nadat hij steeds dezelfde soort klachten tegenkwam ging hij dat noteren. Psychische problemen noteer ik niet meer omdat de mensen inmiddels weer goed functioneren. Mensen van 1993 tot nu toe (ca. 120 mensen) hebben er 50 immuunproblemen, chromosoomafwijkingen, miskramen, wiegendood enz. Een bepaalde huidziekte ging zich na de ramp ontwikkelen, die leek op een auto-immuunziekte. Eén persoon is aan deze vreemde ziekte overleden.

Het is niet duidelijk waar de afwijkingen vandaan komen. Ook specialisten weten geen raad. Bij zwangerschapsproblemen was het opvallend, dat er drie keer zoveel vroeggeboorten waren dan normaal, net als doodgeboren kinderen, enz. Ik krijg de rillingen als ik nog verder moet gaan met het opnoemen van alles wat ik gezien heb. Wat me opviel is (met documentatie die ik zal aanbieden) dat o.a. wiegendood bij mij in de buurt heel veel hoger is dan elders. Afwijkingen aan de chromosomen komen ook opvallend veel meer voor in de Bijlmer. Of mensen zelf de relatie leggen, heb ik niet ervaren. Pas onlangs na publicaties in de media.

Ik heb zelfs een schorsing van drie maanden over me heen gekregen, omdat ik mij achter de patiënt stelde. Het vertrouwen in de medische stand moet in elk geval overeind blijven. Maar ik sta met de rug tegen muur. Want ik kan geen harde feiten krijgen over de relatie met de lading in het vliegtuig. Nu weet ik al iets meer. Op de vraag of er overleg is tussen de diverse artsen om een gezamenlijke aanpak van bijzondere ziekteverschijnselen op een bepaalde manier te handelen, zei dokter Makdoembaks - weer na overleg met zijn advocaat - dat dat het geval was.

Van de huismeester van de flat hoorde hij dat in enkele garageboxen mensen onderdak zoeken. Ook daarom zet ik mij in voor de armen in de wijk. Meestal zijn dat daklozen en verslaafden. Onderhuur van woningen in de wijk komt ook veel voor, omdat het inkomen van vierhonderd gulden per maand zo weinig is, dat ze alleen maar kunnen overleven wanneer ze met vieren of vijven in een enkele woning intrekken. Dan hebben ze samen tweeduizend gulden.

Mijn rapporten over de gezondheidsklachten komen uit de praktijk naar voren. Want in de praktijk komen veel zeldzame ziektes voor. Sommige aandoeningen komen wel 6 keer zo vaak voor. Auto-immuunziekten zijn opvallend. Ook de Michael-Jacksonziekte is vooral te vinden rond de rampplek. Ook afwijkingen van de schildklierfunctie komt gedurende een aantal jaren bijzonder veel meer voor dan normaal.

Het AMC startte een onderzoek samen met de huisartsen. Ook ik, Makdoembaks, deed daar aan mee. Iemand van een bureau van het AMC - Motiv-action - heeft eens met mij gepraat, en vroeg wat ik allemaal gezien had in de afgelopen jaren. Het was een interview van een uur. Ik had in die tijd nog geen ordening in mijn dossiers. Maar het AMC is echter teveel gebonden aan de opdrachtgevers, en daarom willen wij weten wat er in de lading zat. Het kwam voor dat mensen die waren doorgestuurd naar een specialist zodanig benaderd werden dat ze meestal van een verder bezoek aan het AMC afzagen. Bovendien wilde menigeen geen laspost zijn, en zocht hij of zij de hulp elders.

Vanaf het begin had ik een 120-tal mensen die ik volgde. Ongeveer 50 mensen lijken auto-immuunziekte te hebben. Dr. IJzermans die het AMC-onderzoek coördineert zegt dat er slechts twee gevallen zijn van Auto-immuunziekte die een relatie kunnen hebben met de Bijlmerramp. De heer IJzermans is socioloog en geen arts. En een arts is geen politicus. Na de enquête moeten we weer verder, en we moeten de mensen niet met hun ellende achterlaten. Ik heb beloofd dat er duidelijkheid moet komen, wat betreft de relatie met de lading.

Commissielid Augusteijn stelde dat de minister van Volksgezondheid alsnog een lichamelijk onderzoek toegezegd had. Maar als ik van de overheid de opdracht zou hebben om echt te onderzoeken, dan zou ik gewoon rond de plaats van de ramp beginnen. Ik bezoek dan de mensen in de buurt, en stel heel eenvoudige vragen over wat ze ervaren hebben. Het blijkt dat wanneer je wat verder vraagt dat dan toch een hele lijst met klachten naar voren komt die eerst onvermeld bleef. Alle mensen zouden betrokken moeten worden om duidelijkheid te krijgen en niet om zaken in een bepaalde richting te sturen.

Bij opmerkingen over de lading, door de voorzitter, zouden mensen blij zijn als er inderdaad parfum in de 20 ton ontbrekende lading zou hebben gezeten. De mensen zouden opgelucht adem halen wanneer er niets gevaarlijks in de lading zat. Het AMC zou met bepaalde aannames niet verder kunnen werken, want als er maar een item over het hoofd dan hang je.

Hoe gaan we verder met de mensen? Ik hoop dat er duidelijkheid komt over de lading, zodat ik kan zeggen dat je gewoon ziek bent geworden en dat het normaal is op deze plek; en dat armen eerder doodgaan. Die lading moet gewoon boven water komen. De mensen hebben nog steeds veel vertrouwen in hun arts, en ik wil ze graag kunnen geruststellen. Wanneer er geen duidelijk komt blijven we met de rug tegen de muur staan.

Opmerking:

Makdoembaks bevestigde dat er geen therapie zal zijn als de lading niet bekend wordt. Ook vertelde hij dat de huisartsen opdracht hebben gekregen mensen met vasculitis en andere klachten door te sturen naar de GGD in Amsterdam. Dat laatste heb ik nog nooit gehoord. (Ed Steur)