Het advies van de Studiegroep Begrotingsruimte komt traditiegetrouw voor de verkiezingen

De Dag dat de dollar valt !". En wat zijn onze investeringen in de VS dan nog waard ? China en Japan kunnen een wereldrecessie voorkomen met schuldverlichting 3e wereld Staatsschuld . . . Pensioenen . . . Geld . . . Privatisering September 1997 Alleen VVD omarmt Zalm's soberheid Van onze verslaggever DEN HAAG - Dachten we er eindelijk van af te zij, begint het toch weer opnieuw: bezuinigen. De roep om een begrotingsevenwicht van VVD-minister Zalm van Financiën en een groep van topambtenaren in de Studiegroep Begrotingsruimte laat daarover geen twijfel bestaan. Een volgend kabinet moet opnieuw snijden in de overheidsuitgaven. Bezuinigen was toch niet meer nodig nu het zo goed gaat met Nederland? Het advies van de Studiegroep Begrotingsruimte komt traditiegetrouw op het moment dat de politieke partijen hun verkiezingsprogramma's schrijven. Uit de reacties van de partijen op liet rapport van de studiegroep valt op te maken welke richting hun verkiezingsprogramma's zullen opgaan. Zie de uitdaging van dr. W.P. Roelofs aan Frits Bolkestein Wellicht niet toevallig reageert de VVD het meest opgetogen op dit advies, dat is opgesteld in opdracht van een VVD-minister. 'Dat begrotingsevenwicht is zonder al te veel bezuinigingen heel goed haalbaar als de economische groei meezit', denkt het VVD-kamerlid Hoogervorst. De VVD is het met Zalm eens dat als er extraatjes moeten komen, zoals nieuwe uitgaven of lastenverlichtingen, er elders in de rijksuitgaven moet worden gesneden. D66 is daar veel minder uitgesproken over. Een begrotingsevenwicht gaat de financiële specialist van de D'66-fractie Thema veel te ver. 'Wij willen een structureel tekort van 1 procent, ook op langere termijn.' Ybema wijst op het gigantische spaaroverschot van Nederland, waar burgers honderden miljarden hebben weggezet voor pensioenvoorzieningen en andere appeltjes voor de dorst. Die moeten veilig kunnen worden belegd in staatsleningen, en daar is een jaarlijks tekort voor nodig. Zie de rijkdom in Nederland De PvdA is het nog veel minder eens met de studiegroep, en dus met de VVD. 'Dit neigt naar budgettaire anorexia'. vindt liet PvdA-kamerlid Van der Ploeg. Het financieringstekort voldoet al ruimschoots aan de criteria voor toelating aan de monetaire unie, en het daalt gestaag. Nog sneller laten dalen is overbodig. Van der Ploeg: 'Het is extreem om van te voren vast te leggen dat er binnen vier jaar een evenwicht behaald moet worden.' Hoeveel moeten de partijen bezuinigen? Het Centraal Planbureau (CPB) heeft voorspeld dat het financieringstekort in 1998 zal uitkomen op 1,75 procent. Volgens Van der Ploeg betekent de houding van de studiegroep en van de VVD onherroepelijk diep snijden in de uitgaven. De VVD heeft al ingezet op tien miljard lastenverlichting in de komende kabinetsperiode. Voor het wegwerken van de 1,75 procent is nog eens pakweg twaalf miljard gulden nodig; maakt samen 22 miljard. Zie CPB-analyse laat te wensen over. Volgens recente berekeningen van het CPB is de financiële ruimte na 1998 slechts vijf miljard gulden groot. Dat betekent dat er 17 miljard gulden nodig is voor de doelstelling van de VVD, ongeveer evenveel als het huidige kabinet heeft bezuinigd. Voor investeringen in onderwijs, zorg en infrastructuur is dan nog niet eens geld gereserveerd. Voor de wens van D66, een tekort van 1 procent, is een daling van driekwart procent nodig. Dat kost pakweg vijf & zes miljard gulden, precies de ruimte die het CPB voorspelt. Voor de andere wensen van D66, een lastenverlichting van zeven a tien miljard, is dan evenveel aan bezuinigingen nodig. De PvdA wil vooral extra investeringen gekoppeld aan lastenverlichtingen om banen te scheppen. Veel ruimte voor een snellere daling van het tekort lijkt er niet te zijn in de PvdA-plannen. De sociaal-democraten speculeren vooral op meer economische groei. Daaruit mag wat geld naar bet tekort. De eerder genoemde cijfers zijn gebaseerd op de veronderstelling dat de economie de komende jaren groeit met 2 procent per jaar. Dit en komend jaar ligt de groei daar volgens de jongste inzichten ruim boven. Dat betekent miljarden extra aan inkomsten. De PvdA rekent daar ook na 1998 op. Drastische bezuinigingsvoorstellen zullen waarschijnlijk niet te vinden zijn in het PvdA-verkiezingsprogramma. Mike Ackermans Commentaar: Kamerlid Ybema is vermoedelijk de eerste politicus die niet pleit voor een lager financieringstekort van de overheid. Hij pleit zelfs voor een structureel tekort dan 1 procent om de besparingen een stabiel onderkomen te bieden. Maar dat is sowieso te weinig om de overbesparing op te vangen en de stabiliteit van het gespaarde op lange termijn te garanderen. Men maakt zich in de politiek, in de media en in rechtse kringen - behalve bij de beleggers - zorgen over de staatsschuld. Het is trouwens beter om van een overheidsschuld te spreken, omdat ook de lagere overheden vele tientallen miljarden guldens geleend hebben voor investeringen. Het merkwaardige feit doet zich voor dat men wèl de overheidsschuld als een bedreiging ziet, maar dat men de "burgerschuld" die enkele malen groter is en veel sneller stijgt dan de overheidsschuld, helemaal niet ziet als iets negatiefs. Men juicht dat zelfs toe. Juist die particuliere "burgerschuld", als tegenhanger van het aan onze financiële instellingen toevertrouwde geldvermogen, brengt veel meer risico's met zich mee dan de overheidsschuld. Zie hiervoor: Derde Kamervragen voor de nabeschouwing van Prinsjesdag Onlangs werd in het Duitse magazine 'Der Dritte Weg' een aantal grafieken gepubliceerd die een helder inzicht verschaffen in de vermogensverdeling en de inkomensverdeling in Duitsland. Deze grafieken geven ook voor Nederland met een grote mate van waarschijnlijkheid de werkelijkheid weer. (Zie het artikel 'Wo ist unser Geld geblieben?'). Men zou zich in Nederland eigenlijk meer zorgen moeten maken over de verrijking en de concentratie van die verrijking, dan over de overheidsschuld als zodanig. De overheidsschuld vervult als beleggingsfonds een zeer belangrijke sociale functie. Maar ja, economen, politici en bankiers zouden dan eerst een dieper inzicht in de structuur, de eigenschappen en de capaciteiten van ons geld- en geldsysteem moeten hebben. Net als Diogenes zoeken wij op klaarlichte dag met een lantarentje naar enige wijsheid m.b.t. het geld bij voornoemde categorieën. Tot nu toe tevergeefs. Drs. Gerrit Ybema lijkt de eerste parlementariër die de rol van Eenoog speelt als koning in het land der blinden.