Angst aanjagen voor de staatsschuld met onnodige bezuinigingen, drijft honderdduizenden de armoedeval in

Vanaf januari 2015 zakt 25% van de gepensioneerden onder armoedegrens. Dank u politici

Geldpolitiek . . Kamerzetel 151 . . Klokkenluiders <===> SDN . . Crisisdebat

Hoeveel voedselbanken wil de regering om weer concurrerend te worden ??
Het tumult bij de stadsdeelraad leidde tot 'n dubieuze brief van de deelraad


van 3 oktober 1996


Door Marcel van Dam in FORUM,

De Duitse minister van Financiƫn, Theo Waigel, heeft aangekondigd dat in Duitsland per 1 januari 1999 een radicaal gewijzigd belastingstelsel zal worden ingevoerd. Met name het inkomen uit arbeid zal veel minder worden belast dan tot nu toe. Waigel sprak overeen: verlaging van het tarief in de eerste belastingschijf van 26 procent nu tot onder de 20 procent. Het toptarief, nu 53 procent, zou moeten worden verlaagd naar maar liefst 35 procent.

Waigel noemde de aangekondigde belastinghervorming een belangrijk signaal aan het buitenland. Dat kan Wallage in zijn zak steken. De fractievoorzitter van de PvdA was dan ook wel heel vlot om de wens van VVD-leider Bolkestein om het hoogste belastingtarief in Nederland te verlagen van 60 procent naar 50 procent tot een ouderwets niet-onderhandelbaar strijdpunt te verklaren voor de volgende formatie. Als Duitsland inderdaad de voornemens van Waigel uitvoert, kan Wallage wel inpakken. Want als de D-mark straks onder de naam Euro het monetaire beleid in Europa dicteert, moet Nederland, onder welke politieke leiding dan ook, mee hervormen in de richting van het Duitse stelsel. Het zou dan ook veel beter zijn voor de sociaal-democratie om niet bepaalde instrumenten van herverdeling heilig te verklaren, maar vooral naar de effecten van beleid te kijken.

De hartenkreet van Wallage komt natuurlijk voort uit de ergernis over de tomeloze verrijking die zich aan de bovenkant van de samenleving afspeelt onder gelijktijdige vergroting van de armoede aan de onderkant. Maar de vraag is nu juist of die steeds schrijnender: ongelijkheid niet juist te wijten is aan het huidige instrumentarium, met name de hoge belastingtarieven op het inkomen uit arbeid. Die tarieven zijn zo hoog geworden en de mogelijkheden om ze te ontduiken of te ontwijken zo groot dat in de praktijk heel weinig mensen met een zeer hoog inkomen het toptarief nog betalen. Trouwens, ook minister Zalm en staatssecretaris Vermeend van Financiƫn hebben al aangekondigd dat er gestudeerd moet worden op een ingrijpende hervorming van het belastingstelsel. In dat nieuwe stelsel zal, in lijn met de Duitse voornemens, een verschuiving plaatsvinden van de belastingheffing op het inkomen uit arbeid naar heffingen op consumptie.

Die verschuiving is om twee redenen onontkoombaar. In de eerste plaats omdat het uit een oogpunt van werkgelegenheidsbeleid noodzakelijk is om de prijs van arbeid te verlagen. Enerzijds om sterker te staan in de internationale rat-race tegen de lagelonenlanden. Anderzijds om arbeid langer te kunnen laten concurreren tegen de moderne technologie. In de tweede plaats is de oplossing van het ecologische vraagstuk afhankelijk van de mogelijkheid om de consumptie te sturen naar een geringere milieubelasting door middel van belastingheffingen. De sociaal-democratie zou er dan ook goed aan doen zich te gaan verdiepen in de vraag hoe met een nieuw te ontwikkelen belastinginstrumentarium schrijnende maatschappelijke tegenstellingen kunnen worden tegengegaan. Dat is veel beter dan een Pavlov-reactie te geven op de zoveelste irritatieverwekkende klaroenstoot van Bolkestein.

De maatschappelijke en culturele gevolgen van een belastinghervorming in deze zin zullen veel groter zijn dan op het eerste gezicht lijkt. Het zal met name vergaande gevolgen hebben voor de waardering van betaalde arbeid. De betekenis van betaalde arbeid is al gedurende decennia aan het afnemen. In de laatste dertig jaar is in West-Europa het totaal aantal daadwerkelijk gewerkte uren met 30 procent gedaald. In dezelfde tijd werd de totale productie van goederen en diensten meer dan verdubbeld.

Daar staat gelukkig tegenover dat de gemiddelde arbeidsduur per persoon sterk is gedaald. In Nederland was die daling sinds 1960 maar liefst 40 procent. De kostprijs van producten en diensten bestaat dan ook voor een steeds kleiner deel uit arbeidskosten. Nu nog maar voor ongeveer 20 procent. Vroeger was dat percentage veel en veel hoger en naarmate de kosten van grondstoffen en de vaste kapitaalslasten blijven stijgen, zal die ontwikkeling alleen maar sterker worden. Als nu ook de overheid voor haar inkomsten minder afhankelijk wordt van betaalde arbeid, zal dat een nieuwe impuls geven aan de herwaardering van betaalde arbeid als maatschappelijk relevant fenomeen. Met name het nog hier en daar monomaan beleden geloof dat alleen arbeid vrij maakt en een voorwaarde is voor een volwaardige deelname aan de samenleving, zal minder betekenis krijgen.

De kentering in dat geloof is al volop gaande. In de discussienota van de Partij van de Arbeid over de toekomst van de sociale zekerheid wordt ook al heel voorzichtig, want Melkert mag het niet horen, de betekenis van betaalde arbeid gerelativeerd. In die nota wordt gepleit voor een participatiewet die uitkeringsgerechtigden ook andere mogelijkheden moet bieden op zinvolle maatschappelijke activiteiten, buiten betaalde arbeid om en zonder automatisch tot de bijstand veroordeeld te worden. Een heel wat realistischer en toekomstgerichter denken dan het monomane 'werk, of ik schiet'.

    Wat een oen ...!!, door Marcel van Dam
    Marcel van Dam met Wie van de Drie ??
    Marcel van Dam: Muntunie is goed voor iedereen
    Smet op het poldermodel, (Marcel van Dam)
    Wat een Geluk, door Marcel van Dam
    De vreugdedans rond de verwarring, door Marcel van Dam
    Keynes: Pyramid building, earthquakes, even wars may serve to increase wealth
    Verlaging van het tarief in de eerste belastingschijf van 26% nu tot onder de 20%
    Uitlatingen VVD over toetreding Turkije tot de EEG, AOW-spaarfonds 'Een Prima Plan'
    Verontwaardiging door de wereld van het OM over ontslag Docters van Leeuwen
    Pensioenfonds PGGM kan geen dubbeltje missen
    Pensioenfondsen kunnen euro ook niet hard houden
    PGGM bang voor duurder pensioen door de komst van de euro
    Nederland uit de gratie bij Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds
    ABP heeft de helft van de portefeuille aan Nederlandse aandelen verkocht
    Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) bepleit lagere pensioenen
    Sociale prestatie van Nederland inclusief de AOW
    AOW spaarpot betekent bevriezing van lonen en uitkeringen voor de komende 20 jaar
    Seniorenpartij: Het schizofrene spaarfonds van de AOW
    De AOW is 50 jaar oud, en daarom verschijnt het jubileumboek Lang leve de AOW
    Opnieuw de onzuivere discussie over betaalbaarheid van de AOW
    Kamervragen voor Prinsjesdag, door Brockhus bij SDN
    Sociale prestatie van Nederland inclusief de AOW
    Waarom laat Wouter Bos Zalm liegen over fiscalisering AOW ??
    Topambtenaren: AOW bij 67
    AOW betaalbaar met wat politieke wil
    Ouderen eisen verhoging AOW
    Betaalbaarheid sociale voorzieningen ruimschoots aangetoond
    Economische onderwerpen