TROUW van 12 september 1998: Verduurzaamd hout mag niet worden versnipperd

Politiek . . . Geld . . . SDN . . . Schandpaal . . . Persvrijheid . . . Buienradar

Kanker krijgen door roken in cafés mag niet, maar door arseenvergiftiging wèl





van 12 september 1998

'De Raad van State: verduurzaamd hout niet langer versnipperen'


    door Louis Cornelisse

HAAG - De Raad van State vindt dat verduurzaamd hout niet langer mag worden versnipperd. Met wolmanzouten behandeld hout moet worden afgevoerd als chemisch afval. Het College voor de toelating van lees bestrijdingsmiddelen (CTB) wil een verbod op behandeld hout voor particulieren. Het ministerie van VROM ziet in de uitspraak geen aanleiding het beleid te veranderen. "Bouw- en sloopafval wordt gestort. Verduurzaamd hout van particulieren wordt met ander huishoudafval verband", licht de woordvoerster van milieuminister Pronk toe. Als het CTB zijn zin krijgt, is er geen versnipperprobleem meer. Dan kan er geen behandeld hout meer tussen het particuliere afval zitten.

De Raad van State acht de kans groot dat bij het shredderen van geïmpregneerd hout, gevaarlijke stoffen als arseen, chroom IV en koper vrijkomen en ongecontroleerd in het milieu komen. Met de uitspraak kunnen provincies via vergunningen maatregelen nemen, zegt de woordvoerder van milieuminister Pronk.

In Brabant heeft de uitspraak geleid tot bet stilleggen van zeven houtversnipperaars Zuid-Holland onderzoekt of de installatie van BFI in Delft vergelijkbaar is met de Brabantse. In Gelderland wordt gezocht naar een oplossing voor de EPON-elektriciteitscentrale. Daar worden afvalhoutsnippers gebruikt als bijstook. Daar zou ook vermalen geïmpregneerd hout tussen kunnen zitten, waardoor de schoorsteen de stoffen de lucht in blaast.

    Verbieden

De uitspraak spoort met het voornemen van het College voor Toelating Bestrijdingsmiddelen (CTB) om het gebruik van wolmanzouten te verbieden. Beide colleges zien het als een probleem dat verduurzaamd hout in de afvalfase vrijwel niet te onderscheiden is van onbewerkt hout. De Raad van State acht scheiding van chemisch en natuurlijk hout 'niet handhaafbaar'. Uit CTB-onderzoek blijkt dat het 'omgaan' met het bewerkte hout geen ernstig ongezonde effecten heeft. Voor kinderen geldt dat zij via (nieuwe) speeltoestellen door de mond te veel arseen binnen krijgen. "Dit duidt op een potentieel gezondheidsrisico."

Het college gaat het gebruik van verduurzaamd hout in speeltoestellen verbieden. Het verbod zal worden uitgebreid naar alle particulier gebruik van bewerkt hout. Een datum is nog niet vastgesteld. "Wanneer beroepsprocedures zijn afgerond, wordt het verbod algemeen", zegt CTB-voorzitter prof. Dr. J.H. Koeman. Het CTB mikt op het jaar 2000. In een brief aan de Kamer wijst het ministerie van VROM erop dat de alternatieven voor het zo populaire "Gamma tuinhout" niet voor het oprapen liggen. Er zijn wel andere bewerkingen mogelijk, maar die hebben ook negatieve milieu-effecten.



Vervolg op pagina 12 van


Het hout rot niet, maar is puur gif

    door Louis Cornelisse

DEN HAAG - Bijna elke tuin in een nieuwbouwwijk wordt ermee afgeschermd. Of het schuurtje is wel van behandeld hout, eerst nog zo goed herkenbaar aan de groene gloed van roestend koper. Doordrenkt met wolmanzouten kan het hout minstens tien jaar mee. Behandeld hout lijkt ideaal voor het Nederlandse klimaat. Geïmpregneerde tuinmeubelen en schuttingen rotten amper en verven hoeft niet. Het verduurzaamde materiaal heeft echter ernstige bijverschijnselen. In het gebruikte middel zitten arseen- en chroom VI-verbindingen, die zeer kankerverwekkend zijn. Verder staat Chroom VI te boek als genotoxisch; de stof kan de voortplanting schade.

Wolmanzout is afval van de metaalindustrie en ertssmelterijen. Deze afzet is een uitkomst voor de bedrijven. Ze hoeven hun zwaar chemisch afval niet meer voor duizenden guldens per ton af te voeren, maar raken het simpel kwijt aan de ruim dertig impregneerbedrijven in Nederland. Die verduurzamen het hout ermee. Vervolgens worden van het hout tuinhuisjes, afrasteringen , palen, beschoeiing en kinderspeeltuig gemaakt. De milieubeweging was lang voorstander van het gebruik van geïmpregneerd hout. Bewerkt materiaal leek een mooi alternatief voor het gebruik van tropisch hardhout. Dit alternatief zou het kappen van de regenwouden kunnen beperken. Maar sinds kort zijn de gezondheidsrisico's van wolmanzout-hout ook in de milieubeweging doorgedrongen.

Natuur en Milieu heeft inmiddels de hand in eigenboezem gestoken en bij het ministerie van VROM bezwaar gemaakt tegen het uitblijven van maatregelen tegen het gebruik van wolmanzouten in hout. Milieudefensie schrijft in het magazine van deze maand dat de milieubeweging 'wel een paar keer haar tanden heeft laten zien, maar niet heeft doorgebeten.' Dat de milieubeweging niet eerder aan de bel heeft getrokken, is opmerkelijk. De bijverschijnselen van het gebruik van wolmanzouten zijn al jaren bekend. Rijkswaterstaat gebruikt daarom sinds de jaren '80 al geen geïmpregneerd hout meer voor beschoeiingen: het gevaar van uitspoeling van de ingebrachte stoffen is te groot. Op de nationale MAC-lijst van het ministerie van Sociale Zaken wordt arseen qua gezondheidsrisico gelijkgesteld met asbest.

Ook de risico's die kinderen bij het spelen op toestellen met wolmanzout lopen, zijn de meningen verdeeld. Ze zouden bij het spelen uitgespoeld chroom, koper of arseen binnen kunnen krijgen. Het RIVM meldt dat ook via de huid stoffen binnen kunnen dringen, maar het instituut zegt dat geen onaanvaardbare doseringen zijn aangetroffen. Het College voor Toelating van Bestrijdingsmiddelen (CTB) daarentegen velt een spijkerhard oordeel: kinderen komen in aanraking met verontreinigde grond en dat is gevaarlijk.

Dat er nu actie wordt ondernomen tegen het ongecontroleerd versnipperen van en verbranden van geïmpregneerd hout, komt door de niet aflatende strijd van ing A. Van Rooij. De directeur van het Ecologisch Kennis Centrum zwengelde de zaak bij de Raad van State aan. De enige oplossing is volgens de milieudeskundige dat al het behandelde hout naar echte eindverwerkers gaat, zoals de AVR. Dat is veel duurder, weet van Rooij, dan het wegkiepen met ander afvalhout.

Toch denkt hij dat mensen die verduurzaamd hout kopen wel weten dat er een gemeen spulletje in moet zitten. "Het moeten natuurlijk giftige stoffen zijn om schimmels in het hout te doden". Achteroverleunen omdat hij nu succes heeft geboekt bij het hoogste rechtscollege, doet van Rooij allerminst. De milieudeskundige zal scherp opletten of andere provincies net zo voortvarend te werk zullen gaan als Brabant, waar zeven shredderinstallaties zijn platgelegd. Van Rooij zal doorgaan met het verspreiden van onheilsboodschappen over wolmanzout. Zoals dat er jaarlijks volgens hem honderdduizenden kilo's behandeld afvalhout wordt afgevoerd en verbrand. "Ieder jaar komt er honderd keer meer vrij dan nodig is om de hele Nederlandse bevolking te vergiftigen". Zegt de baas van het Ecologisch Kennis Centrum.

Dat ook het bedrijfsleven niet stilzit, blijkt uit de waarschuwingen uit de branche zelf. Er zijn stickers in omloop, die de bedrijven zelf op hun behandelde producten plakken: "Afvalhout verwijderen als chemisch afval". Als het aan het CTB ligt, worden die stickers in de toekomst alleen geplakt op wolmanzouthout voor bedrijfsmatig gebruik.