Terreur van de economie

door Viviane Forrester

(bron) pel@fido.dzs.xs4all.nl (Vereniging P.E.L.)

In een vertaling van Desiree Schyns werd onlangs de Nederlandse vertaling uitgegeven van een boek van de Franse schrijfster Viviane Forrester. Titel: "De terreur van de economie". Het boek is 179 bladzijden lang en gaat alleen over "werkloosheid". Enige citaten uit diverse boekbesprekingen:

Le Monde: "Haar boek lanceert een groots debat, eindelijk. Anderen zullen zeggen of haar analyses kloppen. De lezer van De terreur van de economie is meteen overtuigd van één ding: ze heeft gelijk." Ouinzaine litteraire: "We kunnen Viviane Forrester alleen maar dankbaar zijn dat ze zo onverbloemd wanhopig durft te zijn, waarmee ze het heden ten dage zo zeldzame voorbeeld geeft van intellectuele moed." Newsweek: "De nieuwe Franse revolutie". Die Zeit: "Een update van Karl Marx". Trouw: "Viviane Forrester geeft geen oplossingen. Maar ze werkt eraan. Met een team van specialisten bereidt ze een nieuw boek voor. In afwachting daarvan toont haar 'economische horror-story' tot in griezelige details wat er mis is."

Paar stukjes uit boekbespreking in VN (Pauline van de Ven):

"Des te verrassender is het dat de eenenzeventigjarige bankiersdochter - op de foto met een framboosrode manicure, een baar goud in het linkeroor, een in het rechter, twee om elke pols en een sjaaltje van Cartier om de hals - is verheven tot idool van de Franse onderklasse en het boegbeeld dreigt te worden van een radicale protestbeweging. De terreur kreeg de aanzienlijke Prix Medicis. In korte tijd werden er 300 000 exemplaren verkocht; ook in Frankrijk een magistrale score voor een boek dat 170 bladzijden lang over werkloosheid gaat. Het wordt vertaald in alle talen van Europa en boekt kasrecords in Korea en Canada."

"Forrester spuugt in de wind zoals maar een paar mensen per eeuw in de wind spugen, de vergelijking met Marx is helemaal niet slecht. Geen wonder dat er stof opwaait." "De terreur" is voor Forrester: het einde van de betaalde arbeid. Volgens haar is het kapitalisme een nieuwe fase binnengetreden, waarbij menselijk werk massaal wordt uitgestoten omdat het niet langer nodig is. Er zijn miljoenen slachtoffers, wier enige perspectief de gaarkeuken is en het verlies van hun woning en van hun zelfrespect. ("Voor onbepaalde tijd en misschien wel pas met de dood als limiet.") Allemaal kapotte, uitzichtloze levens, vindt Forrester, want zonder werk kan een mens niet gelukkig zijn. Zij geeft desnoods de voorkeur aan de lopende band en de kinderarbeid van vroeger - alles, maar niet deze geestdodende nutteloosheid.

Werklozen schamen zich, schrijft Forrester, en door hun schaamte kan hun gelatenheid worden uitgebuit. De massale werkloosheid is voor haar geen toeval. Het is een plan, een scherpzinnige opzet van werkgevers en het grootkapitaal, in de rug gesteund door supranationale instellingen als het IMF en de Wereldbank. Gezamenlijk houden zij tegen beter weten in de illusie van een op werk gebaseerde economie overeind. Daar spinnen zij garen bij. Zolang 'werk' centraal blijft staan, lopen de werknemers hun benen bij wijze van spreken tot de romp toe af om de werkgevers ter wille te zijn. En zolang kunnen de laatsten politici om hun vinger blijven winden, werktijden van elastiek afdwingen en hongerlonen uitbetalen.

Voor de vegeterende mensenmassa's aan de zijlijn, die moeten leven van wat anderen willen afschuiven, voorziet Forrester weinig goeds. "Zij (de ondernemers) zullen uiteindelijk een antwoord vinden op de nog niet gestelde vraag aan hun medemensen. Die vraag luidt; hoe raken we hen kwijt?(...) Het allerergste staat op het punt te gebeuren.(...) Nog nooit was het gevaar zo alomtegenwoordig en dreigend als nu. Het overleven van de mensheid als geheel heeft nog nooit zo op het spel gestaan. "Beschaafde" mensen in landen die vandaag de dag worden aangezien voor de meest ontwikkelde ter wereld, bereiden de lozing voor van mensen die in hun ogen niet voldoen."

Ten slotte kort eerste stukje uit eerste hoofdstuk van het boek:

"We beleven op dit moment ongekend leugenachtige tijden, we leven in een teloorgegane wereld en doen vreselijk ons best om dat te ontkennen, terwijl een gekunstelde politiek die de wereld koste wat kost wil laten voortbestaan. Voor miljoenen heeft het noodlot toegeslagen, hun leven is verwoest door dat anachronisme, veroorzaakt door het halsstarrig vasthouden aan een misleidende politiek die ons wil wijsmaken dat arbeid, ons heiligste taboe, eeuwig blijft bestaan. Inderdaad vormt de verdorven versie van arbeid, namelijk 'werkgelegenheid', het fundament van de westerse beschaving, die heer en meester is over de hele planeet".

"Arbeid is zo vervlochten met de westerse beschaving dat de diepgeworteldheid en vanzelfsprekendheid, laat staan de noodzaak ervan nooit officieel ter discussie worden gesteld, zelfs niet nu er steeds minder arbeid is. Beheerst arbeid niet elke verdeling van welvaart en daardoor ieders overleven? Het onontwarbare web van ruilverkeer dat eruit voortvloeit, lijkt ons van even vitaal belang als de bloedsomloop. Maar, deze arbeid die wordt beschouwd als onze natuurlijke motor, als d e spelregel van ons tijdelijk verblijf op deze aarde, is vandaag de dag niet meer dan een lege huls."

Een 'heftig' boek? JA. Een 'controversieel' boek? JA. Zit het perfect goed in elkaar? NEE. Geeft Forrester antwoorden? NEE. Wat kun je ermee? LEZEN EN DISCUSSIE EROVER VOEREN. Ik ben van mening dat in het boek een aantal tot nu toe nauwelijks uitgesproken zaken eens keihard en onverbloemd bij hun naam worden genoemd. Het werd tijd. Zal de revolutie dan toch nog een maal in Parijs beginnen?!

Alleen de markt regeert (Der )
Aanpassing naar beneden vanwege de globalisering

Stichting Sociale Databank Nederland
E-mailadres: sdn@planet.nl
Site adres: http://www.sdnl.nl/terror-1.htm

Disclaimer