Onderstaande post verscheen vandaag op Open Podium. Hij vormt een nuttige aanvulling op Joshua's post over hetzelfde onderwerp van eerder vandaag, vandaar dat we hem even naar de voorpagina hebben verplaatst.
Het is niet zorgelijk gesteld met de Nederlandse staatsschuld. Ik schreef hier al eerder dat een incidenteel begrotingstekort niet per se een probleem is. Echter, het wordt inmiddels duidelijk dat Nederland een hele kluif zal krijgen aan het ontstane structurele (!) tekort (geschat op maar liefst -4%). Een bijkomend probleem is dat de vergrijzing juist vraagt om een structureel overschot (+3% in 2011). Na het financiële drama van 1982 heeft het 17 jaar geduurd voordat er weer eens een overschot werd genoteerd. Dit is tekenend voor hoe weinig prudent politici zijn (zij hoeven immers de toekomstige rekening niet zelf te betalen) en moet een les voor iedereen zijn dat linkse partijen nooit meer aan de macht mogen komen EN dat rechtse partijen harder moeten worden opgeroepen in het publieke debat tot prudentie.
Maar nu komt de grootste grap van allemaal. Op p4 van het FD van woensdag 8 juli: 'Ministers EU Pleiten voor Aanleg Buffer bij Gunstig Tijd'. Daar zakt toch je broek van af? Als het anderen betreft weten ze opeens prima hoe het moet, maar als het hun eigen financiën betreft geven de heren niet thuis. Het is toch potjandorie de schaamte voorbij! Daarbij komt dat dit allang door de markt wordt afgedwongen, banken met te lage reserves worden keihard gedowngrade door Moody's et al.
Enfin, hoe erg is het dan gesteld met onze staatsschuld? Het CPB voorspelt een tekort van 6,7% in 2010, een jaar later zouden we (vanuit normatief oogpunt) op +3% moeten zitten, een verschil van bijna 10%punt! Een verschil miljardje of 25. Tel daarbij structureel lagere economische groei (geschat op 1,5% per jaar) door structureel lagere kredietverlening (we hebben immers allemaal van die banken geprofiteerd) en je hebt een klein financieel drama. Daarnaast zouden harde bezuinigingen nu meer kwaad doen dan goed, maar regeren is vooruit zien en daar heeft het de afgelopen 15 jaar ruimschoots aan ontbroken.
Het is in mijn ogen niet alleen de schuld van Balkenende en Zalm/Bos, maar ook van Kok en Zalm. Juist de jaren 90 hadden voor ruime overschotten moeten worden gebruikt. Zalm koos ervoor om ons zoet te houden door de staatsschuld te verlagen dmv de verkoop van staatsbedrijven (en zelfs dat was al discussiepunt), maar niet met structurele overschotten. We hadden een haast schuldeloze staat kunnen hebben, kans gemist.
Balkenende heeft ook te weinig lef getoond door zijn oren naar Bos te laten hangen en een naïeve begroting op te stellen waarin slechts een overschot van 1% in 2011 werd geoogd. Professoren en bankeconomen zijn het inmiddels eensgezind, harde structurele maatregelen zijn nodig: verhoging van de AOW-leeftijd, fiscalisering van de AOW, uitkleden van het standaard zorgverzekeringspakket en AWBZ, versobering van hypotheekrenteaftrek, aanpak corporaties. Allemaal pijnlijke maatregelen die een MP niet populair maken. Wie heeft de moed de koe bij horens te vatten? Wie wordt de nieuwe Lubbers?
