Dit fenomeen blijkt een monetaire aangelegenheid in de VS te zijn met zeshonderd miljard dollar nieuw geld. Er worden honderden miljarden dollars bijgedrukt om de koopkracht in de VS aan te jagen, zodat de economie weer op gang komt met de bestedingen van de Amerikanen. De export van ons en de Aziatische tijgers komt dan ook weer op gang met een groeiend tekort op de handelsbalans van de Verenigde Staten van Amerika.

Het is hiermee duidelijk geworden dat niet het 'verdienen' van een inkomen zaligmakend is, maar de afzet van die met werken gemaakte productie op de wereld eveneens. Door die kopers wordt werkgelegenheid in verre landen onderhouden en gecreëerd. Kernvraag is dan wel, welke benadering moeten we hebben t.a.v. de staatsschuld en van de handelsbalans? Is de onevenwichtigheid een echt probleem, of kunnen we internationaal tot een periodieke sanering van schulden komen zoals de Bijbel met het Jubeljaar voorstelt.

Neem nu Griekenland, Spanje of IJsland, maar ook Ierland en het Verenigd Koninkrijk....! Die zitten ook diep in de crisis en gaan ongenuanceerd met bezuinigingen tekeer tegen de collectieve werkgelegenheid. Dat zal de burgers in die landen flink gaan opbreken.

Maar hoe zit het bij ons in Nederland? Hoe zit het in ons land met het bijdrukken van miljarden? Niemand heeft tot nu toe een aanslag gekregen om de stijgende staatsschuld te financieren. Niemand stelt ook hierover vragen. Hoe staat het met de draconische afbraak van sociale bescherming en culturele werkgelegenheid? Weten ze wel wat ze aan het doen zijn? Welke geheime agenda zit hier toch achter, terwijl het IMF voor Nederland stelt dat de staatsschuld met gemak mag verdubbelen bij deze extreem lage rente. Alles bij elkaar zijn we in Nederland niet slim bezig door als het braafste jongetje van de klas alles te slopen wat niet tastbaar te exporteren is, behalve dan kapitaal.

Partij-ideologen, politici, journalisten, beursgoeroes, economen en financiële instellingen verkopen de burger die het horen wil het sprookje, dat de staatsschuld te hoog is en dat het zoiets als een economische vorm van kanker is. Met de VVD voorop, maar vergis je niet in de demagogie van het CDA en PvdA, om van de neosociaal-liberalen van D66 maar te zwijgen, pleit men voor verlaging van de staatsschuld. Want dan hoeven we minder rente te betalen. Aan wie die rente betaald moet worden wordt niet verteld; en naar het monetair beleid kijkt ook niemand. De complete sociale welzijnsstructuur werd in de afgelopen 18 jaren op de schop genomen en afgebroken waar dat maar enigszins mogelijk was; om zo het tekort aan belastingopbrengsten door een te lage belastingdruk te compenseren. Zelfs heeft men de doelstelling van een vermindering van de staatsschuld als hoogste prioriteit verkocht.

De meeste mensen beseffen niet dat ondanks het begrotingstekort de staatsschuld toch daalt, omdat in de uitgaven van de staat ook de aflossingen van de staatsschuld zijn opgenomen. De afbetaling van de schuld overtreft stelselmatig het aangaan van nieuwe schuld met de uitgifte van staatsleningen. Daarnaast vermindert de (lichte) inflatie de staatsschuld automatisch. Juist daarom komen wolken aan het beleggersfirmament, want inmiddels zijn pensioenfondsen ten einde raad om hun spaargeld nog ergens te beleggen, op een zodanige manier dat ook nog een hoog rendement wordt gemaakt van ca. 8 procent. Dat is wel 't dubbele van de rekenrente waarmee men de pensioenuitbetaling kan dekken. De groei van het beleggersvermogen is dan ook niet zo verwonderlijk. Zoals blijkt uit een bericht uit Haarlem, alwaar een klokkenmaker 140 jaar geleden 16.000 gulden bestemde voor de armen van vandaag in die stad. Met name om er werkgelegenheid mee te financieren, want in die tijd bestonden er nog geen sociale voorzieningen. Alleen maar liefdadigheid en gaarkeukens in een feodale, puur kapitalistische maatschappijstructuur.

Afhankelijk van het niveau van de samengestelde interest in 140 jaar - met een verdubbeling van het vermogen na elke 12 jaar - komt het spaarpotje uit op een bedrag van ca. 65 miljoen gulden, maar het kan ook een kwart daarvan zijn. Iedereen staat nu te juichen, maar....!!! Het niet-uitgeven van dat vermogen over een periode van 140 jaar is ook een fraai voorbeeld van DEFLATIE, die consumptieve werkgelegenheid zo'n anderhalve eeuw naar de toekomst heeft verschoven. In dit geval naar onze tijd. Dit economische drama wordt slechts overtroffen door de opgravingen van archeologen van potten met gouden en zilveren munten. Het zijn stuk voor stuk getuigen van deflatoire, werkgelegenheid- en welvaartvernietigende hebzucht van de vroegere (rijke) eigenaars. Hun economische dynamiek begroeven zij voor eeuwig met hun rijkdom in 'n gat in de grond. De Haarlemse spaarpot vormt hierop enigszins een uitzondering.

Het probleem voor de beleggers van vandaag is niet zozeer om nog meer vermogen te verzamelen, want dat gaat bijna vanzelf, maar om de tendens van een toenemend aandeel in het nationaal inkomen te kunnen verwerven en behouden in relatie tot het gespaarde vermogen. Wanneer bijvoorbeeld het ABP ooit alle aandelen en alle onroerend goed bezit dat op de wereld te vinden is, stuiten ze toch op heftige problemen. Want wie zal dan het rendement op het spaarvermogen betalen? Juist, het ABP zelf. En dat laatste leidt dan automatisch tot massale kapitaalvernietiging.

Dit utopisch voorbeeld laat alleen maar zien dat de economie een constante kapitaalvernietiging nodig heeft om het overgebleven kapitaal nog een rendabele investering in de productie te laten behouden. Want wanneer we de verhouding vergelijken tussen het aandeel in het nationaal inkomen van de factoren kapitaal en die van arbeid, dan zie je dat het aandeel voor het kapitaal steeds groter wordt ten koste van die van de factor arbeid. Zolang er nog een economische groei is van meer dan 4%, dan groeit ook de welvaart van de werkenden. Maar daalt die onder de drie procent, dan drukt het kapitaal het aandeel van de factor arbeid steeds verder naar beneden als aandeel in het nationaal inkomen. (statistiek Helmut Creutz)

Een goed voorbeeld van periodieke kapitaalvernietiging is die van Japan, waar bij 'n renteniveau van 2 procent de meeste besparingen en winsten terechtkomen in de financiële vermogens op de beurs en in het onroerend goed. De sterk deflatoire economie in Japan leidt op de binnenlandse markt tot een geweldige vraaguitval, die slechts gecompenseerd kan worden met een gigantisch overschot op de handels- en kapitaalbalans. De Nikkei-index die in 1987 ruim boven de 40.000 punten lag staat vandaag op 24 augustus 2004 op ongeveer 11.000 punten. Wat betekent dat de spaarzame Japanners ongeveer driekwart van hun financiële reserves in aandelen en onroerend goed kwijt zijn geraakt, omdat dat spaarvermogen nergens meer rendabel te beleggen is. Pensioensparen bleek zo bellen blazen.

Particuliere spaarfondsen en banken blijken dus zeer grote risico's te vormen voor nijvere spaarders. De staatsschuldobligaties van de Japanse overheid daarentegen hebben tot nu toe de kapitaalvernietiging kunnen voorkomen voor hen die genoegen namen met een lage rente op de door 120 miljoen Japanners gedragen aflossingsverplichting. De Japanse overheid blijkt hier de beste, veiligste, betrouwbaarste financiële instelling te zijn die zijn spaarder met de breedst mogelijke dekking gevrijwaard heeft voor beleggingsrisico's. Alleen internationale invloeden zijn niet te voorkomen, omdat de overvloed aan geldmiddelen de waarde van de yen op de wereld laat dalen. Het sparen blijkt dus maatschappelijk uiterst negatieve aspecten te hebben die de gewone burger zich meestal niet bewust is; en financiële instellingen zwijgen erover als 't graf.

Voor ons en Europa gaan er ook krachten een rol spelen die met zekerheid niet te voorzien zijn. Want ook de invoering van de euro zal vele miljarden aan financieel vermogen vrijmaken die tot 1 januari 1999 in het speculatieve, valuta- en beurscircuit vastzaten. Dat financiële vermogen van honderden miljarden kan eigenlijk maar drie kanten uit.

• naar de dollar en eventueel het goud,
• naar het onroerend goed, en
• naar de aandelen op de beurs.

Anders gezegd: het overtollige geld in de maatschappij kan vrijwel uitsluitend naar de aandelenmarkt op de beurs. Daar zal het kapitaal na verloop van tijd in een vrijwel onzichtbaar proces van beursfluctuaties vernietigd worden tot het evenwicht tussen de onderliggende waarde van de reële investeringen en de notering van de aandelen weer is hersteld. De beurs functioneert hier dus duidelijk als een machinerie van vermogensdestructie. Obligaties zijn - net als in Japan - bij de komende turbulentie op de beurs sowieso 'nicht im Frage', want de rente op dit type waardepapieren zal nog verder zakken. De overliquiditeit die het gevolg is van de invoering van de euro kan evenwel ook een ander effect hebben zoals ik in een eerdere analyse deed, door te voorspellen dat er als gevolg van de invoering van de euro over een periode van twee jaar een golf van inflatie zou ontstaan. (Zie de file http://www.sdnl.nl/aandelen.htm bij de SDN op internet)

Vandaar ook dat de kop van dit artikel luidt: "Die verrukkelijke staatsschuld". Waarom zeg ik dat? Heel eenvoudig. Bij een lage inflatie behoudt de obligatie zijn waarde, maar alleen dan wanneer de staatsschuld als tegenhanger van de besparingen kan toenemen. En dat staat nu net haaks op de politieke doelstellingen. Die staatsschuld wordt namelijk "gegarandeerd" door alle inwoners van Nederland met de absolute zekerheid dat de overheid de uitbetaling zal dekken uit een aandeel uit de nationale productie via belastingheffing.

Een betere spreiding van risico is niet te bedenken, dan tenzij je de risico's af kunt wentelen op het buitenland, zoals nu ook blijkt uit de dalende grondstoffenprijzen uit het buitenland; meestal de Derde Wereld. Maar politici met 'rechtsdraaiende' breinen bekijken de maatschappij vanuit een heel specifiek standpunt. Zij vertegenwoordigen per definitie een groepsbelang en niet, zoals de grondwet eist, het belang van het gehele Nederlandse volk.

Voorbeeld: de deurwaarder vraagt in naam der koningin een bezitloze eenvoudigweg om op straat te gaan slapen, wanneer hij niet kan betalen. Daarnaast spreekt de rechter krom recht dat nog steeds gebaseerd is op het Romeinse recht. Het occupatierecht van het kapitalistisch christelijke denken (in tegenstelling tot het socialistisch-christelijke) vindt zijn oorsprong in de Justiniaanse rechtsregel "res nullius cedit primo occupanti": (Wat van niemand is valt hem ten deel, die er het eerst beslag op legt). Rijkdom werd en wordt volgens de traditie verkregen door zoiets als: Veni, vidi, vici. (Julius Caesar) Ofwel, in kwam (ergens waar ik nog nooit geweest was als usurpator (overweldiger); Ik zag (de kansen van de vrije markt en van de wetgeving), en ik overwon (de oorspronkelijk bewoners van het leefgebied met door mij gemaakte wetten). Dat recht houdt in, dat wanneer je eenmaal iets bezit - en de manier waarop je het verkregen hebt doet er uiteindelijk niet toe - dat diegene die om te overleven van lokale, natuurlijke en fysieke noodzakelijkheden gebruik moet maken, aan de bezitter voor dat gebruik (eeuwig) moet betalen. Een dergelijk stelsel heet: Kapitalisme

Prof. Knoester waarschuwt in de Telegraaf van 29 december voor het gevaar van deflatie. Met name wanneer de inflatie onder de twee procent zakt. Hij ziet het zelfs als een groter gevaar van de inflatie zelf, omdat dat een inluiding betekent van een mogelijke recessie. Prof. Knoester uitte ooit in 'n artikel in de Telegraaf (http://www.sdnl.nl/knoester.htm) kritiek op de diefstal van rente door de banken, dat duidelijk geïnspireerd bleek te zijn door een eerdere analyse mijnerzijds die ik hem enkele jaren daarvoor had toegestuurd. De deflatie waarvoor hij nu waarschuwt is ook al jaren een onderwerp waarover bij de SDN artikelen zijn verschenen. Ook John Maynard Keynes beschouwde in zijn boek "the General Theory of Employment, Interest and Money" de "carrying cost of capital", ofwel de onderhoudskosten van kapitaal als een ontbrekende factor in het monetaire beleid die nauw samenhangt met inflatie, deflatie en werkgelegenheid.

Wat krijgen we dan met de euro op ons dak? Hetzelfde proces als in Japen. Eerst een sterke groei van de koersen van de aandelen en oplopende onroerendgoedprijzen. Dat heeft meer investeringen met werkgelegenheid als gevolg, vanwege het vrijmaken van beleggerskapitaal uit de opgeheven valutacircuits, naast de vermindering van de vertraging in het Europese betalingscircuit. De accumulatie van kapitaal op de beurs zal de koersen enorm opdrijven, en houdt tevens het gevaar in dat een inflatiegolf de reële markt kan teisteren als gevolg van overliquiditeit. (Lees daarvoor de file http://www.sdnl.nl/aandelen.htm) Maar mocht die inflatie in de consumentenprijzen uitblijven, wat te hopen is voor de minima, dan zal al het kapitaal dat uit de (valuta)reserves vrijkomt na een aanvankelijke stijging van de waarde van de aandelen vernietigd worden door een koersval die de Japanse misschien evenaart. De vraag is: willen politici deze voorspelling serieus nemen en maatregelen om dit risico te verminderen aanvaarden?

Het zou al mooi zijn wanneer enkele journalisten zich met deze vragen bezig zouden houden. Maar waar vindt je die ??

Robert. M. Brockhus (31 december 1998)

Westkade 227 1273 RJ Huizen
Tel: 035-5244141

E-mail: sdn@planet.nl
Website: www.sdnl.nl/schuld.htm