Niet alle vreemdelingen krijgen een eerlijke kans om hun zaak
bij de Raad van State te winnen, vinden ruim twintig rechters.
Dat blijkt uit een onderzoek van hoogleraren rechtssociologie
Kees Groenendijk en Ashley Terlouw, dat gisteren verscheen bij
het afscheid van Groenendijk van de Radboud Universiteit
Nijmegen. Terlouw volgt hem op.
Sinds de invoering van de nieuwe vreemdelingenwet in 2001
behandelt de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State
het hoger beroep in vreemdelingenzaken. Terlouw en Groenendijk
vroegen 24 rechters, verdeeld over elf verschillende
rechtbanken, naar hun ervaringen met de rechtspraak van de Raad
van State.
Op twee na waren ze uitgesproken kritisch. Vooral de
inperking van de rechterlijke toetsing baart hen zorgen. Zo
mogen rechters het asielrelaas van een vreemdeling niet meer
beoordelen. Dat is aan de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).
Vreemdelingenrechters vinden dat de Raad van State hun werk
heeft gereduceerd tot 'procesbewaker', iemand die slechts
controleert of de IND volgens de procedure handelt.
De uitspraken van de Raad van State zijn volgens rechters
gebrekkig gemotiveerd. Ze noemen ze 'nietszeggend',
'apodictisch', 'onbegrijpelijk' of zelfs 'ongeloofwaardig'.
Rechters vinden dat de Raad van State de vreemdelingenwet
eenzijdig interpreteert en daardoor 'een opeenstapeling van
vreemdeling-onvriendelijke keuzes maakt', zoals een van de
rechters het omschrijft. Een collega spreekt over 'het dekken
van het bestuur', een ander over 'het tegen de Staat aanleunen'.
In 2004 en 2005 stelde de toenmalig minister van
vreemdelingenzaken telkens meer dan vierhonderd keer hoger
beroep in. Zij won beide jaren 83 procent van de zaken bij de
Raad van State; de vreemdeling won respectievelijk 7 en 4
procent.
De Raad van State ontkent in een reactie stellig dat ze
'tegen de Staat zou aanleunen'. 'De vreemdeling grijpt elke kans
aan om in hoger beroep te gaan, ook als eigenlijk al vaststaat
dat hij geen kans maakt. De minister kan van tevoren veel beter
inschatten hoe groot haar kans is om te winnen', zegt een
woordvoerder.
Over de gebrekkige motivering zegt de woordvoerder dat 'als
er in een zaak geen nieuwe onderwerpen zijn te bespreken en geen
nieuwe vragen te stellen, je kunt volstaan met dat oordeel. Dat
kun je zien als een beperkte vorm van hoger beroep.'
RvS . .
