Maandag 9 maart 1998

Door Gerard den Elt

GRONINGEN - Nieuwe bewijzen in de zaak-Lancee tonen aan dat ontlastende verklaringen voor hem en zijn dochter Bianca op last van het Openbaar Ministerie in Groningen uit het procesdossier zijn verwijderd. Lancee, inspecteur van de politie op Schiermonnikoog, werd ten onrechte verdacht van het plegen van incest met zijn dochter Bianca.

Uit authentieke stukken waarop deze krant de hand heeft gelegd, blijkt dat in opdracht van Justitie pijnlijke details zijn geschrapt over de betrokkenheid van Bianca's mentor bij het verzonnen incestverhaal. Het verbaal bevestigd de lezing van Bianca Lancee, dat deze wiskundeleraar haar heeft aangezet tot het incestverhaal. Hoofdofficier van Justitie mr. R. Daverschot heeft in zijn ambtsberichten aan minister Sorgdrager (Justitie) steeds beweerd dat geen proces-verbaal is opgemaakt van de 'bekentenis' van de mentor.

In de beantwoording van Kamervragen is diens invloedrijke rol verzwegen. Het zou slechts zijn gegaan om een niet-relevant 'concept' en niet meer bevatten dan een 'gespreksnotitie'. Daverschot zegt daar nog steeds aan vast te houden, maar het wel 'schandelijk en onverkwikkelijk' te vinden, dat de verbalen door de politie in Groningen naar buiten zijn gebracht. Op basis van het verwijderde verbaal heeft politieman René Lancee vorige week bij de procureur-generaal in Leeuwarden aangifte gedaan tegen advocaat-generaal mr. P. Dorhout wegens het plegen van meineed en valsheid in geschrifte. Dorhout heeft destijds het eerste verhoor van Bianca afgenomen, waaruit de aanklacht wegens incest is voortgekomen.

Uit stukken van de Groningse politie blijkt dat niet Bianca, maar haar mentor tijdens dat eerste verhoor de beschuldigingen aan het adres van de politiechef op Schiermonnikoog op tafel heeft gelegd. De advocaat-generaal bevestigt de aanklacht, maar wil er niet inhoudelijk op reageren. In het tweede verhoor van Bianca Lancee door de Rijksrecherche zijn haar ten onrechte tal van beschuldigingen in de mond gelegd.

Uit het authentieke proces-verbaal van de rechercheurs L. Faber en F.W. Mulder blijkt, dat de mentor maanden na de aanhouding openhartig zijn aandeel in de affaire toegeeft. Hij erkent tevens zich te hebben bezondigd aan bedenkelijke intimiteiten met zijn leerlinge Bianca. Daarbij gaat het om het bij Bianca in bed slapen en zaken als troosten, strelen, omarmen en tegen elkaar aan liggen. De mentor noemt die intimiteiten 'het meest kwalijke wat hij heeft gedaan'.

Het verbaal is op 30 september '96 op ambtseed opgemaakt, maar moest op last van de officier van Justitie mr. A. Bronsvoort en haar collega mr. M. Weel uit het dossier worden verwijderd. Op gezag van de officieren werd op 8 oktober een aangepast verbaal gemaakt en moesten de index van het procesdossier en de nummering van de bladzijden worden gewijzigd. De wijziging vond plaats om de geloofwaardigheid van het Openbaar Ministerie én van de mentor als kroongetuige overeind te houden. Toen al was duidelijk dat de zaak tegen inspecteur Lancee, de politiechef van Schiermonnikoog die in april '96 ten onrechte met veel machtsvertoon werd gearresteerd, als een kaartenhuis ineen was gestort.

De betrokken officieren van Justitie lieten de openhartige verklaring van de mentor mede op verzoek van de leiding van het College in Haren verwijderen. Deze school was bang dat de in het verbaal genoemde intimiteiten tussen Bianca en de mentor zouden leiden tot een schandaal en het ontslag van de man. De mentor kwam er na de affaire-Lancee vanaf met een gemeentelijke berisping wegens 'te grote emotionele betrokkenheid'. Van de intimiteiten droeg de verantwoordelijke wethouder van onderwijs Pijlman geen kennis. Het opzettelijk laten verdwijnen of wijzigen van stukken uit het procesdossier geldt als een ernstig ambtsmisdrijf. Daverschot houdt vol dat het Openbaar Ministerie het recht heeft zelf het dossier samen te stellen en processen-verbaal van de politie te laten aanpassen.

"Die passage is er terecht uitgehaald omdat die er niet in thuishoort", aldus de hoofdofficier. "Het ging om bescherming van een getuige. Hij heeft gewoon een gesprek bij de politie gehad en daar is ten onrechte een proces-verbaal van gemaakt. Het is onjuist om via de achterdeur deze verklaring in het dossier op te nemen.

Hij heeft de verklaring ook niet ondertekend". Een topambtenaar bij het Parket-Generaal van het Openbaar Ministerie in Den Haag zegt echter dat zulke feiten niet uit het dossier mogen worden weggelaten. "Als het verhaal is aangepast in een reeds afgesloten proces-verbaal, dan zal dat voor Daverschot nog een staartje hebben". Voor de Groningse hoofdofficier van Justitie wordt nog een andere baan gezocht naar aanleiding van de affaire-Lancee en de gezagscrisis in Groningen. Overplaatsing naar Dordrecht ziet hij als een degradatie. Ook benoeming tot advocaat-generaal in Arnhem wordt door hem niet als een promotie gezien.