Het Eerste radio interview op Radio 1 op 6 oktober 2003
Tweede radio interview op Radio 1 op 13 oktober 2003
Wereld Natuurfonds doet bloedonderzoek op 8 dec. 2003
bij 40 europarlementsleden naar PCB's en zware metalen
|
van 15 november 2002
|
Levensgevaarlijk afval 'weg'gewerkt in bouwmaterialen
Henk Rijkers
'Hoogovens moest een onwetende bouwvakker hebben'
Rob Kahlman werkte voor Hoogovens (nu Corus). In een clandestien
laboratorium moest hij chemisch afval omzetten in bouwmateriaal. Rob is nu
doodziek en ook vrouw en kinderen lijken vergiftigd. "Ik ben erin geluisd."
"Bouwfraude? Parlementaire enquête? Waar maken die lui zich druk om? Ik heb Marijke Vos een mailtje gestuurd over de
echte bouwfraude. Ik kreeg niet
eens antwoord." Bouwvakker en 'laborant' Rob Kahlman (45) uit Hoorn haalt zijn
schouders op en kijkt strak naar buiten. Hij is ziek, zit in de WAO. Hij voelt
zich beroerd, heeft een massa kwalen onder de leden. Geen wonder: onderzoek
wijst uit dat hij vreemde stoffen in zijn lijf heeft. Maar helaas hij niet
alleen, zijn vrouw en kinderen lijken er ook mee besmet. Tegen zijn werkgever,
Hoogovens (tegenwoordig Corus), is proces-verbaal opgemaakt. Die heeft snel
geschikt met Justitie.
Speeltoestellen (Zie Europees verbod)
Rob
is kroongetuige maar ook slachtoffer van een wereldomspannende business. Overal
blijven landen met levensgevaarlijk afval zitten. Wat doe je daarmee? Een trend
is het weg te werken in bouwmaterialen.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Je bent van je rommel af
en je krijgt er nog geld voor ook
|
|
|
|
|
|
|
|
Het geïmpregneerde hout
is daarvan een bekend voorbeeld. Wanneer je chemisch afval (wolmanzouten) dumpt
in hout, rot het niet meer. Twee voordelen: je bent van je rommel af en je
krijgt er nog geld voor ook. Vorige maand verbood de Europese Commissie het
impregneren. Sinds 26 januari mag het hout niet meer in contact komen met de
huid. Terecht, want de kankerverwekkende bestanddelen gaan er recht doorheen.
Hoe het dan mogelijk is dat we daarvan speeltoestellen voor kinderen hebben
laten maken? En dat het overal nog gewoon mag worden verkocht? Tja.
Kantooruren Bij Rob
is het een ander verhaal. Dat wil zeggen: soortgelijk maar erger. Zijn
nachtmerrie begint in november 1993. Rob is dan 36. Vanaf nu onherkenbare foto's
lacht hij ons toe, een leuke jonge vent. Hij is getrouwd met Lia, een blonde
Noord-Hollandse. Ze hebben twee zoontjes, Dimitri en Fabian. Vader verdient de
kost bij Hoogovens, waar hij ploegendienst draait. Niet echt fijn voor je
gezinsleven. Rob is dan ook vol belangstelling als SAB, het uitzendbureau van
Hoogovens, hem een baantje aanbiedt in kantooruren. Na een half jaar zit er
bovendien een vast dienstverband in. Wat het werk inhoudt? Hij gaat "cementloze
bouwblokken en metselstenen" maken en "grindvervangende producten". Dat zegt Rob
wel wat, want hij is gediplomeerd bouwvakker. Maar hij wordt pardoes
tewerkgesteld als 'laborant'. "Ze hadden gewoon een onwetende bouwvakker nodig",
concludeert hij nu grimmig. "Ik ben erin geluisd."
Foto: Erik van den Boom
|
|
Alexander, Rob, Fabian, Lia en Dimitri
Kahlman. Het hele gezin is uiteindelijk de dupe van het 'verwerken' van
gif.
|
'Groene'
bakstenen De nieuwbakken laborant kijkt nogal op van zijn
'laboratorium'. Het bevindt zich onder kantoorgebouw 2H09 op het terrein van
Hoogovens. De duistere gesloten ruimte, met alleen wat natuurlijke ventilatie
via een klein hoog raampje, is eerder een kleine proeffabriek. Rob moet daar
kunstgrind vervaardigen. Of, zoals de vakterm luidt,
pellets, harde
korrels, gestoomd uit chemisch afval, vooral vliegassen. De korrels zijn bedoeld
als vulling voor beton, net als echt grind. Zolang die in het beton blijven
zitten, gaat dat wel. Maar als je thuis een muur van dat materiaal hebt (en als
u een nieuw huis hebt, kan dat heel goed) en je boort erin, dan vliegt je meteen
het kwalijkste afval om de oren. Niet erg gezond natuurlijk. Ongetwijfeld zal de
Europese Commissie het mettertijd ook wel weer verbieden. Maar voorlopig is het
nog
big business. O ja, er worden ook wel bakstenen van geperst. Die
heten
green bricks, 'groene' bakstenen. Ze lossen toch een milieuprobleem
op?
Kost te veel
tijd Rob weet in die tijd nog van niks. Hij blijkt te gaan werken voor
een bijzondere afdeling van Hoogovens, HTS E&E (Hoogovens Technical
Services, Energy and Environment). Hij merkt dat het werk tamelijk smerig is.
|
|
|
|
|
|
|
|
Talloze partijen
chemisch afval gaan letterlijk door zijn handen
|
|
|
|
|
|
|
De monsters waar hij mee
moet werken, dampen en stuiven. De oorspronkelijke afzuig- en
ventilatie-installatie is weggehaald, de huurkosten waren te hoog. Daarom liggen
er nu overal lagen stof. Als Rob een laag wegveegt, ligt er meteen weer een
nieuwe. De rommel zit in zijn haar, in zijn kleren, dringt in zijn
lichaamsopeningen. Hij zweet, de temperatuur is er hoog. Als hij de eerste dag
wil gaan eten in de kantine, wordt hij tegengehouden. Dat is niet de bedoeling,
hij wordt geacht in zijn 'lab' zijn boterhammetjes te eten. Men is bang dat hij
het kantoor met de vliegassen besmet. "Ik kleed me wel om en douche wel even",
zegt Rob. Nee, dat kost te veel tijd. Snel geven ze hem in het lab een eigen
koelkast, een koffiezetapparaat en een waterkoker, zodat hij de hele dag beneden
kan blijven.
Goede business Dag
in dag uit werkt Rob met wisselende partijen afval die van alle kanten worden
aangeboden. Roteb, Chemie, en AVI van AVR, DSM, elektriciteitscentrales,
huisvuilverbranders, TNO en Budelco, maar ook van verder weg: Polen, India,
Taiwan, Israël. Rob analyseert de monsters en maakt er proefpartijen kunstgrind
van. Waar dat goed voor is? HTS levert de zgn. HTS-Aardelite installatie. Met
die technologie kun je, simpel gezegd, van chemisch afval
pellets stomen.
Het procédé moet telkens worden aangepast, omdat het afval steeds weer anders
is. Daar zijn de proeven van Rob voor nodig. HTS kan de klant zo een volledige
offerte doen: niet alleen de HTS-Aardelite installatie, maar ook een uitgewerkt
procédé voor het specifieke afval waar de klant mee zit. Goede business. Robs
bazen willen zelfs assen van crematoria gaan verwerken. Momenteel draaien overal
in Nederland en daarbuiten HTS-Aardelite installaties. "Dat vind ik nog het
ergste", zegt Rob nu. "Door mijn toedoen wordt nu ook elders gif omgezet in
bouwmateriaal."
Vreemd
In april 1994, als het half jaar bijna om is, komt zijn chef met een teleurstellende mededeling. Robs vaste aanstelling gaat niet door. Hoogovens heeft een personeelsstop ingevoerd. Maar geen nood, Hoogovens weet een oplossing. "Wij
kunnen jou niet missen." Vreemd, onze tot 'laborant' gebombardeerde bouwvakker
komt in dienst bij STI Engineering (Steenhoek Technical Illustrations) dat...
technische illustraties maakt. Dat 'detacheert' hem vervolgens weer terug naar
Hoogovens. Rob, somber: "De FNV heeft het later uitgezocht. Die personeelsstop
heeft nooit bestaan. Ze wisten dat ik ziek zou worden en wilden daar geen
verantwoordelijkheid voor dragen." Bij het bedrijf waar hij formeel in dienst
is, gaat hij eenmaal per jaar zijn kerstpakket halen. Dat is alles. Maar
feitelijk werkt Rob bij Hoogovens, in hun ondergrondse hol, vol damp en stof.
Talloze partijen vliegas en ander chemisch afval gaan letterlijk door zijn
handen.
Zwarte vlekken Zijn
vrouw Lia merkt dat Rob verandert. Hij is steeds minder bij de les, gedraagt
zich warrig en onsamenhangend. Hij reageert onberekenbaar agressief en
gewelddadig op een manier die ze niet van hem kent. Hij klaagt over allerlei
pijnen. Hij verliest zijn geheugen. Een hersenscan laat vreemde zwarte vlekken
zien. Zijn haar valt met plukken uit. Hij wordt breedsprakig, heeft rare
lachaanvallen. Hij laat dingen uit zijn hand vallen, zijn gang wordt slingerend.
Op zijn huid ontstaan uitslag, korsten en schimmels. Hij heeft hoofdpijn,
gestoorde stoelgang en geslachtsdrift. Hij wordt dik. En dan te weten dat Rob
altijd een zeer gezonde levensstijl voorstond.
Katja Schuurman Het
duurt lang voordat Rob verband legt tussen zijn gezondheidsproblemen en zijn
werk. Hij besluit een video te maken van zijn werkplek. Als hij betrapt wordt,
moet hij die inleveren. De band wordt gewist. Dat maakt Rob nog argwanender.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Goede business. Robs
bazen willen zelfs assen van crematoria gaan verwerken
|
|
|
|
|
|
|
|
Waarom mag de
buitenwereld niet weten waar hij mee bezig is? Het wordt nog vreemder. Op een
dag wordt Rob tegengehouden voordat hij het laboratorium ingaat. Hij moet naar
het hoofdkantoor, waar hij normaal niet gewenst is. Daar blijkt Rob in de
bloemetjes gezet te worden door Hennie Huisman en Katja Schuurman. Rob had zijn
vrouw opgegeven bij de
Surprise Show. Dat programma wil Rob op zijn
werkplek verrassen en heeft daarom contact opgenomen met zijn werkgever. In
paniek zorgt die ervoor dat Rob voor één dag een betere 'werkplek' krijgt. De
echte houdt men zorgvuldig buiten de camera's. Kennelijk wil Hoogovens geen
ruchtbaarheid geven aan deze nevenactiviteit.
Strafrechtelijke
sanctie Rob dient in 1998 een klacht in bij de Arbeidsinspectie. Die
acht het lab na onderzoek "niet geschikt, zeker niet voor werkzaamheden met
schadelijke stoffen". Justitie stelt vast dat de ruimte niet voldoet aan
wettelijke verplichtingen en dat bovendien al in 1995 een adviesbureau had
opgesomd wat er aan veiligheidsvoorzieningen moest komen. Officier van Justitie
Otter stelt in januari 2000 in een brief aan Robs werkgever: "De heer Kahlman
lijdt thans aan diverse lichamelijke en psychische klachten, waarvan in ieder
geval een deel is toe te rekenen aan zijn werkzaamheden in het laboratorium,
ergo voor uw verantwoordelijkheid komen. Dit kan niet zonder strafrechtelijke
sanctie blijven. Terzijde merk ik nog op dat mij uit het dossier niet is
gebleken dat u na het vertrek van de heer Kahlman enige belangstelling aan de
dag hebt gelegd voor zijn gezondheid en welbevinden."
Er werd geschikt. Voor 5000 gulden kocht Hoogovens vervolging af.
Rob kan niet meer werken. Het gezin leeft dus een minimumbestaan. Ook zijn
vrouw Lia heeft vreemde kwalen en raakte al op haar 36e in de overgang. Bij de
derde en jongste zoon Alexander, verwekt en geboren toen Rob als 'laborant'
werkte, zijn onrustbarende hoge concentraties arsenicum, cadmium en aluminium
vastgesteld. Soms valt hij midden op straat van zijn fietsje.
Corus ontkent bij monde van woordvoeder Van der Vlis dat het de
verantwoordelijkheid voor Rob Kahlman en zijn gezin afwijst. Volgens het bedrijf
is echter de causale relatie tussen het werk en de gezondheidsproblemen niet
aangetoond.
© 2002 Katholiek Nieuwsblad
Niets van deze uitgave mag opnieuw worden uitgegeven in welke vorm dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
|