Staatssecretaris Wijn

De kosten van de vergrijzing blijven de gemoederen flink bezig houden. Na de geactualiseerde CPB-sommen is zelfs Bert de Vries niet meer dogmatisch (zie Volkskrant dd 8 mei). Hopelijk pleit hij niet langer voor het handhaven van een structureel overheidstekort van -nota bene- 2,4 %! Jammer overigens dat hij destijds niet met mij voorzag dat die CPB-sommen minder gunstig zouden zijn. In het CDA zullen we ongetwijfeld ook nog discussie voeren over de vraag, hoe we alles draaiende houden als we allemaal ouder worden.

Ik behoor tot de optimisten en denk dat we de vergrijzing best aankunnen. Dat kan allereerst als we blijven investeren in onderwijs, scholing en onderzoek. Dit is sowieso nodig om de globalisering aan te kunnen. Verder kunnen we het aan als mede daardoor de arbeidsparticipatie wordt verhoogd, zodat meer mensen betaald werk verrichten. En als we vervolgens de overheidsfinanciën goed onder controle houden (natuurlijk een beetje meebewegend met de conjunctuur). De sociale zekerheid kan dan wel degelijk ruimhartig blijven voor mensen-die-niet-kunnen, en moet tegelijkertijd niet kunnen worden misbruikt door mensen-die-niet-willen.

Anderhalf jaar geleden was er een demonstratie op het Museumplein. Het kernpunt was de afschaffing van de VUT en de introductie van de levensloopregeling. Wouter Bos stond er bij, steunde de vakbeweging en vond het kabinet asociaal. Ik weet nog hoe we toen vroegen naar hun alternatieven. De PvdA had dat alternatief niet. Net als bij de stelselwijziging in de zorg, die nodig was om de wachtlijsten aan te pakken. En net als bij de stelselwijziging in de bijstand, die nodig was om mensen aan het werk te krijgen, die best kunnen werken. En net als bij de WAO, met herkeuring en op termijn hogere uitkeringen voor volledig arbeidsongeschikten. De PvdA was overal tegen.

Maar, inmiddels wordt de koers van de PvdA duidelijk. Vooral komt de vraag op: is de oude dag wel veilig bij de PvdA? Vier voorbeelden:

1. de PvdA schaft alle vormen van pré-pensioen af.

Nu weten we -voor wat betreft het akkoord na het Museumplein- het antwoord: het had nog veel strenger gemoeten! Het kabinet heeft volgens Bos teveel toegegeven aan hem en de andere demonstranten. De FNV, het CNV, hijzelf: ze zaten fout.

Als de PvdA het voor het zeggen krijgt -en de peilingen wijzen in die richting-, mag de levensloopregeling niet meer worden gebruikt om eerder te stoppen met werken. Ik ben het daar niet mee eens; laat mensen zelf kiezen hoe zij hun levensloop indelen. De ene zal de eindstreep van het pensioen halen door tussendoor een sabbatical te nemen, de ander door een jaar tussentijds bij te scholen, weer een ander door verlof op te nemen voor zorg… en een ander door de wetenschap dat hij er eerder uit kan.

2. de PvdA tast koopkracht 65-plussers aan door fiscalisering AOW.

Eerst de techniek, dan het effect:

Sinds jaar en dag is de AOW gebaseerd op solidariteit tussen jong en oud: 65-plussers betalen geen AOW-premie, 65-minners wel. Via het AOW-spaarfonds wordt bovendien geld apart gezet in de boekhouding om de AOW ook in de toekomst te kunnen betalen. Overigens wordt de AOW-premie nu al iets lager gehouden, doordat het Rijk ook aan de uitkeringen bijdraagt. Deze bijdrage zal in de toekomst automatisch toenemen, omdat de AOW-premie is gemaximeerd.

Fiscalisering betekent dat de AOW-premie wordt verlaagd en dat tegelijkertijd de belastingtarieven in de eerste en tweede schijf worden verhoogd. Door deze 'schuif' gaan 65-plussers feitelijk ook AOW-premie betalen, want zij hebben dan niet meer een lage eerste en tweede schijf. Voor mensen die daar wel, gedurende hun hele loopbaan, op hadden gerekend bij de berekening van hun pensioen: helaas.

Het effect bij volledige fiscalisering (van 'ingroei-varianten' kan ik je de effecten desgewenst ook geven) is als volgt. Iemand met alleen AOW gaat er inderdaad op vooruit, met 1,7 %. Alle anderen, zelfs met een klein aanvullend pensioen, zijn het haasje. Bij een aanvullend pensioen van 415 euro per maand minus bijna 4 %, bij 833 euro aanvullend pensioen min 7,4 % en bij 1.250 euro aanvullend pensioen minus 10,1%.

Kijk eens op je eigen belastingaangifte, pensioenopgave of loonstrook en reken het eens voor jezelf uit.

Volgens mij is fiscalisering helemaal niet nodig, als we de overheidsfinanciën op orde houden. Dit kabinet doet dat, en dat is al voldoende spaarzaamheid.

3. Pensioenopbouw niet meer aftrekbaar als iemand meer dan 45.000 euro bruto verdient.

Pak hier ook eens je eigen aangifte bij en kijk naar het verzamelinkomen. Is het meer dan 45.000 euro per jaar (vakantiegeld en dertiende maand meegerekend), of ga je dat nog meemaken door een promotie? Dan ben je volgens de PvdA een rijke, en is je pensioenpremie niet meer helemaal aftrekbaar.

Of de pensioenuitkering dan straks ook onbelast is -dat lijkt me toch wel het minimum-, laat de PvdA -volgens mijn bronnen- in het midden. Dus er zit een risico in om dubbel te worden aangeslagen.

4. Hypotheekrente nog tegen 42% aftrekbaar.

Dat PvdA-standpunt kennen we inmiddels. Onbekend is wat de PvdA met deze bezuinigingsopbrengst gaat doen. Uitgaven van de overheid omhoog? Het teruggeven aan huizenbezitters lijkt in ieder geval onwaarschijnlijk! Wel waarschijnlijk is dat de huizenprijs daalt. Het huis als appeltje voor de dorst, wordt dus een uitgedroogd appeltje.

Onbekend is overigens ook een zinnetje uit een recent PvdA-rapport waarin staat dat men op termijn helemaal van de hypotheekrente-aftrek in box 1 afwil (ik geef u desgewenst de vindplaats). Hoedt u voor Trojaanse paarden!

Omdat ik al bijna aan twee kantjes zit, laat ik het hierbij. Maar één ding is duidelijk: de PvdA is echt naar links aan het opschuiven. De achterliggende gedachte is namelijk steeds: overheidstekorten zijn niet erg. Los het bijvoorbeeld op door niet-werkende moeders studiegeld terug te laten betalen, en door allerlei vormen van geldoverheveling en inkomens-nivellering, waarbij anderhalf modaal al 'rijk' wordt genoemd. Politiek op basis van het jaloezie-model.

Met hartelijke groeten,

Joop Wijn