van 31 december bevat 'n onthullend artikel over het advies van de OESO-organisatie aan Japan om de belastingdruk te verhogen. Argeloze krantenlezers zullen zich misschien afvragen of het geen foutje is in de berichtgeving, omdat wij van alle EMU- en vrije-marktfetisjisten via de media alleen maar te horen krijgen dat het zo goed is voor de economie en voor de werkgelegenheid om de belastingen te verlagen. Lees daarom eerst het betreffende artikel. Citaat: OESO adviseert Japan de BTW te verhogen ANP PARIJS - De regering in Tokio doet er goed aan de BTW verder op te trekken om de begroting te saneren. Japan kan 'bogen' op een van de hoogste financieringstekorten binnen de OESO, de club van industrielanden. Het tekort ligt op 7 procent. Economisch gaat het langzaam weer beter met Japan, zo signaleert de OESO in haar jongste landenrapport dat donderdag verschijnt. De slepende recessie van begin jaren negentig is verleden tijd. Na een stevige start in de eerste drie maanden stevent Japan dit jaar af op een economische groei van 3,6 procent. Voor 1997 ziet het er iets minder royaal uit. De OESO verwacht een groei van 1,6 procent door een lichte terugval in de particuliere uitgaven. Het aflopen van een tijdelijke belastingverlaging houdt daarmee verband. Het herstel is vooral te danken aan het opvoeren van de overheidsuitgaven, in combinatie met het vieren van de monetaire teugels. Japan kent de laagste rentestand van de rijke landen. Sinds september 1995 ligt het disconto op 0,5 procent. Dankzij die lage rente is ook de yen goedkoper geworden; die is terug op het koersniveau van halverwege de jaren tachtig. De Japanse exporteurs plukken daar de vruchten van. Maar de stimuleringsmaatregelen, die de regering handenvol geld kosten, hebben het financieringstekort en de staatsschuld doen oplopen tot zelfs voor Europese begrippen ongekende hoogtes, van respectievelijk 7 en bijna 90 procent van het bruto binnenlands product (BBP) Japan zou daarmee ruim zakken voor toelating tot de Economische en Monetaire Unie (EMU), met normen van 3 procent voor het financieringstekort en 60 procent voor de staatsschuld. Het financieringstekort kan echter al in het begrotingsjaar 1997 (april/maart) gedrukt worden tot 5,25 procent. Als de economie verder aantrekt, zijn de dure overheidsbestedingen niet meer nodig en zullen de inkomsten toenemen. Dat laatste is mede te danken aan de voorgenomen verhoging van de BTW van 3 tot 5 procent op 1 april 1997. Maar als het aan de OESO ligt, gaat die nog verder omhoog om de inkomsten op te schroeven en zodoende het gat op de begroting in de komende vijf jaar kleiner te maken. De organisatie denkt daarbij aan een jaarlijkse verhoging van 1 procent tot 2002. De belasting op 1 april in een klap naar 7 procent optrekken, is een ander scenario. De OESO wijst daarbij op de loodzware kosten die met de rappe vergrijzing van de Japanse bevolking gepaard gaan. Ondanks het plafond voor de pensioenen in Japan voorspelt de in Parijs gevestigde organisatie dat de overheidsuitgaven zullen stijgen van 40 procent van het nationaal inkomen in het jaar 2000 tot 45 procent in 2025. De sleutel tot een verdere opmars van de Japanse economie is een verdere deregulering om de prijsverschillen met andere landen te verkleinen en de toegang van buitenlandse goederen tot de Japanse markt te vergemakkelijken. De vooruitgang op enkele gebieden (zoals distributie, telecommunicatie, energie en financiën) is in de OESO-ogen bescheiden gebleven. De OESO geeft Japan een pluim voor zijn arbeidsmarktpolitiek. De werkloosheid is weliswaar gestegen, maar is nooit boven de 3,5 procent gekomen. Dit jaar zou de werkloosheid uitkomen 3,2 procent. Een land als Frankrijk zucht onder een werkloosheid die tegen de 13 procent aanhikt. Volgens de organisatie is die gunstige situatie deels te danken aan het feit dat de lonen in Japan worden aangepast aan de economische situatie. De schommelingen zijn twee keer zo groot als in de meeste Europese landen en de VS. Daarnaast zijn de werkloosheidsuitkeringen relatief laag vergeleken met het laatst verdiende loon. Die uitkeringen duren ook niet langer dan drie tot tien maanden. Zo'n arbeidsmarktpolitiek drukt de kosten voor de regering tot nog geen 0.1 procent van het bruto binnenlands product.

Commentaar:

Niemand rept in de media een woord over de extreem lage rente die in Japan betaald moet worden over geleend kapitaal. Het rentedisconto ligt op 0,5 procent. Ofwel, bijna op het door Keynes vurig bepleite peil van nul procent. (zie hiervoor de Keynes-kenner bij uitstek: dr. W.P. Roelofs). Wat overigens de sociale gevolgen zijn van de uiterst korte en lage niveaus van de uitkeringen bij werkloosheid, invaliditeit en ouderdom, missen we met name in het OESO-rapport. De OESO bekijkt de wereld door de bril van beleggers, van ondernemers en bankiers. Het sociale leven van de burgers - hier de Japanners - komt in de statistiek niet voor. Toch werken mensen om er van te kunnen leven, en niet om er buitenlands bezit mee op te bouwen, zoals Nederlanders en Japanners collectief op grote schaal doen. Waarvoor eigenlijk?

Japan voldoet in feite aan de Keynesiaanse visie op de economie, door de economie te stimuleren met forse overheidsuitgaven in geval van recessie, en tegelijk een goedkoopgeldpolitiek te voeren om de economische bedrijvigheid aan te jagen; hetgeen tot uitdrukking komt in de forse groeicijfers van de Japanse economie. Zie statistiek.

Zoals dr. Roelofs stelde in zijn ketterse theorie mag de staatsschuld ongelimiteerd oplopen onder voorwaarde dat de liquidatie naar contant geld wettelijk wordt beperkt tot een aanvaardbaar niveau. De obligaties die niet converteerbaar zijn op een bepaald moment kunnen als pseudo-liquiditeit worden verkocht aan andere spaarders. Die visie moet door economen en politici nog nader bekeken worden om recessies en beurskrachs te kunnen voorkomen en de werkgelgenheid en welvaart behouden. Die visie op ons geld is net zo contraversieel als dat vroeger de Rooms-Katholieke kerk de Aarde plat verklaarde.

R.M. Brockhus
Westkade 227
1273 RJ Huizen
035-5244141