Henry George en Edward Bellamy waren twee econmen die een basisinkomen voor iedereen bepleitten

Klaas de Boer las voor ons het boek van Michael Gorbatsjov: 'Mijn Rusland'

Grondvest Henry George . . . . . SDN <=====> Bellamy . . . . . GB Institute

De Oktoberrevolutie van 1917 "maakte een einde aan het feodale systeem

Giro: NL57 INGB 0000 7084 52


Stichting Grondvest

Grondvestnummer 1e en 2e kwartaal 2000.

Het onderwerp in dit boek van 320 bladzijden is zo uitgebreid behandeld, dat de vele vragen die hierbij worden opgeroepen dwingen tot beperking. Daarom zijn hierna een paar vragen gesteld die voor de lezer van Grondvest van belang kunnen zijn. Om zo objectief mogelijk te zijn wordt zo veel mogelijk gebruik gemaakt van de letterlijke tekst. Deze is tussen ".." geplaatst.


    Wat betekent de Oktober Revolutie voor het Nieuwe Denken?

De Oktoberrevolutie van 1917 "maakte een einde aan het feodale systeem op het platteland. Zij opende de mogelijkheden voor nationale ontwikkeling in de afgelegen koloniale buitengebieden van het immense Russische rijk" (25)

Internationaal "was het sovjetvoorbeeld voor de volken in de koloniën zeer aantrekkelijk waardoor de koloniale machten in een aantal gevallen gedwongen werden concessies te doen aan bevrijdingsbewegingen en akkoord te gaan met de onafhankelijkheid" (57)

Door de achterstand van het Russische volk in 1917 was het in sociaal economisch opzicht totaal onbekend met democratische idealen. "Het beeld van 'onze goede vader, de tsaar, de leider die altijd gelijk had ' was zo diep geworteld dat het de bodem vormde voor het Stalinisme" (27)

Van die beginperiode gaf Lenin later toe "dat er fouten en ernstige fouten waren gemaakt"(28) In de ogen van Gorbatsjov "was Stalin een sluw, geraffineerd, te grof en meedogenloos individu en ziekelijke achterdocht was een aangeboren deel van zijn karakter" (27)

Een voorbeeld van de ondemocratische beleidsvorming is dat "door Stalin in 1924 de door Lenin ingevoerde 'Nieuwe Economische Politiek' weer terzijde geschoven werd" (29)

Gorbatsjov is van mening dat deze NEP ge´e´n stap achterwaarts was" (29) om daarna, in de binnenlandse politiek, twee stappen vooruit te kunnen zetten maar een stap was in de richting van een noodzakelijke invoering van een marktmechanisme, waardoor vreedzame coëxistentie met de kapitalistische wereld mogelijk zou kunnen worden. Hij haakt hierop in met zijn voorstel voor het Nieuwe Denken.

Dit Nieuwe Denken betreft een beleid voor de wereld dat noodzakelijk is om de belangen van alle volken te kunnen behartigen. Dit om te voorkomen dat we afglijden in een catastrofe. Het is ook te beschouwen als het afstand nemen van het oude denken. Een voorbeeld van dit denken is, dat Molotov in 1955 verklaarde "dat geen enkele communist het mocht hebben over "de vernietiging van de wereldbeschaving", maar moest spreken van het "voorbereiden en mobiliseren van alle krachten ter vernietiging van de bourgeoisie" (205). Wat Croestjov later omboog tot een vreedzame coëxistentie totdat men in 1964 "weer terugkeerde tot het standpunt van 1955" (206).

In 1971 werd er opnieuw een poging gedaan om het buitenlandse beleid te veranderen en te moderniseren, rekening houdend met de realiteit van de tijd. In 1984 verklaarde Gorbatsjov in een discussie in Engeland dat het tijdperk een nieuw buitenlands beleid vereiste: "Het was tijd dat iedereen leerde met elkaar samen te leven, gebaseerd op de realiteit waarin van alles voortdurend aan verandering onderhevig is" (206)

Dat dit Nieuwe Denken een politieke inhoud heeft, wordt door hem weerlegd op een bijeenkomst in 1985 in de USA met "Wij wensen de VS niet naar ons beeld te herscheppen, wat ons ook in uw land aanstaat of tegen staat. De VS moeten echter ook niet zo wereldvreemd zijn om te proberen de SU aan hun eigen smaak aan te passen. Dat zou slechts tot oorlog leiden" (211)

    Een tweede vraag zou kunnen zijn: Wat denkt Gorbatsjov over de grondeigendom?

"Het staatsmonopolie op eigendom dat decennia lang gangbaar is geweest in ons land, en de door de overheid geleide economie, die een stempel had gedrukt op onze economen en ons hele economische systeem"(78) is de enige tekst waaruit opgemaakt kan worden dat in de SU het grondstofbezit eigendom van de Staat zou kunnen zijn. Gorbatsjov betwijfelt sterk of het een noodzaak zou moeten zijn. Hij meent nl dat "de ervaring van de SU aantoont dat wanneer de overheid de rol van enige of belangrijkste bezitter op zich neemt, deze zich transformeert in een allesoverheersende bureaucratische moloch, terwijl de producenten verstoken blijven van de mogelijkheid om initiatieven te ontwikkelen en de handelsgeest te cultiveren"(65)

Een lichtpuntje ziet Gorbatsjov "in sommige landen die behoorden tot het zgn. socialistische kamp zoals Hongarije en de DDR, daarin bestond een tamelijk goed ontwikkelde capabele coöperatieve sector van de economie, die zich kenmerkte door efficiëntie" (65)

Maar ondanks er in de SU veel bereikt is, schoot zij op ecologisch gebied te kort. De les hieruit is dat "er gezocht moet worden naar oplossingen waarbij optimaal gebruik kan worden gemaakt van de voordelen van het marktmechanisme, met daarnaast maatregelen ter bescherming van het milieu en het sociaal welzijn. In mijn optiek wordt er - behalve door enkele linkse partijen - niet serieus naar dergelijke oplossingen gezocht"(64) [zie 'Restrictie Stelsel' van 'Grondvest' en de door Grondvest gepropageerde 'Belasting Onttrokken Waarde', synoniem voor 'Grondrechtinning' en 'Inputheffing']

Grondeigendom is voor de Russen van thans blijkbaar geen essentieel politiek probleem. Dat is blijkbaar ontstaan nadat de arbeiders, boeren en soldaten de macht overnamen van de tsaristische overheid. De nieuwe overheid werd toen blijkbaar opgevat als het productieapparaat zonder concurrentie. Maar in de westerse denkwijze ligt de macht zogenaamd niet bij de overheid, of bij de arbeiders of bij de geldschieters maar bij het volk in zijn geheel (democratie). Die macht zou het volk alleen waar kunnen maken door gezamenlijk alle grond te bezitten. De grondeigendom, ofwel het bezit en beheer van de grondstoffen als middel van macht om de armoede te bestrijden en de ecologie te bedrijven is blijkbaar niet bekend bij Gorbatsjov, althans, het is geen grondslag voor het Nieuwe Denken.

Vervolg van dit nummer