Door Wim Sweers
GRONDVEST
Inhoud pag. Van de
redactie
1 Waarden en
normen
Nederlandse
politiek en burgerlijke ethiek door Wim Sweers
2
VN conferentie 1972 in
Stockholm
principes en uitgangspunten
3 Green Cross
international
5 Handvest
van de Aarde
5 Preambule De aarde, ons
thuis De staat van de
aarde De uitdagingen
waarvoor wij staan Universele
verantwoordelijkheid De principes 7 De weg naar voren 11 Michael
Gorbatsjov in 'Mijn manifest voor de
aarde'
gelezen en samengevat door Wim Sweers 12 Van de
redactie Deze Grondvest is een ongewoon nummer,
het is een speciaal nummer met een speciale inhoud. Het idee voor dit nummer
werd geboren uit de confrontatie van de al jaren gehanteerde waarden en normen
van de Georgistische Beweging all over de world en het huidige Nederlandse
kabinet Balkenende dat van de daken schreeuwt dat weer geleefd en geregeerd moet
worden volgens waarden en normen, maar in het midden laat om welke waarden het
gaat en een politiek voert, met waarden die noch dateren van het eerste
millennium, noch van het tweede en al helemaal niet van waarden en normen die in
het Derde Millennium en zeker in de 21e eeuw zouden moeten gelden en
die Nederland als gidsland voor de vele minder ontwikkelde naties zou moeten
vóórleven. Grondvest ging op zoek naar die waarden en normen voor de
21e eeuw.
Waarden en normen Nederlandse politiek en burgerlijke ethiek
door Wim Sweers Al meer dan 100 jaar zijn de Georgistische activisten op zoek naar normen voor ons 'economisch' handelen. Als centrale waarde geldend voor de hele mensheid met betrekking tot haar bedrijvigheid heeft zij steeds gesteld dat met de natuurlijke hulpbronnen respectvol dient te worden omgegaan, zijnde het gebruiksrecht van huidige en toekomstige generaties. Geen enkele generatie, geen enkel individu of verzameling van individuen mag zich een natuurlijke bestaansbron toe-eigenen voor eigen gewin ten nadele of met uitsluiting van het gebruik door anderen, nu of in de toekomst. Met name het Westen heeft tegen deze norm zwaar gezondigd en bestaansbronnen van huidige generaties in het Zuiden en van toekomstige generaties all over the world zwaar beschadigd en sommige zelfs geheel uitgeput.
Wat betekent dit voor het beleid van het 'waarden en normen kabinet' Balkenende. Wat bedoelt de premier met 'respect' en 'respectvol', woorden die hij tot vervelens toe zwaar gearticuleerd bij iedere speech, verklaring of toespraak uitspreekt. Wat is de huidige regering zich bewust van het feit dat de economieën van het Westen de wereld aan het vernielen zijn, Amerika voorop en in zijn kielzog Nederland als rijkste land van Europa? Alle partijen van coalitie en oppositie vinden dat de economie moet groeien en dan liefst met minimaal 3 % per jaar! Waarom, waarom steeds meer producten, die met heel veel reclamegeweld aan de man gebracht moeten worden?
Waarom moet de toename van producten, waar niet om gevraagd wordt, de zgn groei ofwel de vernieling alsmaar doorgaan onder het mom van werk,werk,werk? Bij de huidige stand van de techniek is het mogelijk om met één derde deel van het arbeidspotentieel in alle behoeften (gevraagde producten) te voorzien. Ofwel de arbeidstijd in de materiële productie terugbrengen tot één dag per week, bijv. zaterdag. En van zondag tot en met vrijdag, al of niet betaald, bezig zijn met niet materiële zaken.
En voor degene die het niet kunnen volhouden om op alle zaterdagen te werken en het ook niet kunnen volhouden om een vol jaar in het benauwde Nederland te blijven, drie vrije zaterdagen per jaar om ver weg te gaan bijv.Zuid-Afrika, China, Australië, Lapland of Siberië! En om je geld kwijt te raken als er geen onzin producten meer geproduceerd worden. Geleuter, wat geleuter? Lachwekkend? Wat lachwekkend ? Jules Verne had meer fantasie nodig voor zijn 'profetieën' die zo vermakelijk en lachwekkend waren, dat er toneelstukken van gemaakt en opgevoerd werden. Het professorale geleuter van premier Balkenende wekt niet de lachlust maar ergert daarentegen mateloos. Waarom gaat het slecht met de Nederlandse economie. Is economische krimp een ramp. Is het erg dat de Nederlandse producten duur worden voor het buitenland ? Dan zijn ze daardoor juist betaalbaar voor de Nederlandse consument!
Dichtbevolkt Nederland, met weinig ruimte en weinig grondstof, anders dan een gasbelletje is niet in staat op een fatsoenlijke manier te concurreren met ruimte en grondstof behoevende productie. Nederland zal zich moeten toeleggen op de productie van niet materiële goederen als zorg,onderwijs en onderzoek. Zoeken naar de samenhang der dingen en de heelheid van de schepping. Waar is de rentmeester Balkenende die hier leiding zou moeten geven? We ontwaren slechts een rentemeester die emmert over achterblijvende groei en afnemende rentabiliteit Hij wil harde maatregelen om de 'economie' weer te 'herstellen' en ondoelmatige oplossingen om te komen tot doelmatig (economisch) handelen. Hij denkt met bezuinigen nu de economie straks weer te kunnen laten 'groeien'.
Dat terwijl juist hij als destijds de economisch en financieel specialist van het CDA weet dat bij elke economische 'groei' de rijken financieel rijker en de armen armer worden. Alle geleuter over bezuinigen en sparen (financieel) om het inkomen van de vergrijzende bevolking veilig te stellen is je reinste burgerbedrog en kiezersbedrog. Het zogenaamde reserveren voor de toekomst is niets anders dan het nalaten van investeren voor de toekomst en niet onderhouden en beschermen van de bestaansbronnen. Sparen is financieel ophopen en als we niet snel overgaan naar een ander economisch systeem zullen de armste armen de armen van de toekomst zijn.
VN conferentie 1972 in StockholmTijdens de VN conferentie 1972 in Stockholm werden afspraken gemaakt om te komen tot een rechtvaardige, duurzame en vreedzame wereld samenleving.Er werden een 12 tal stellingen (beginselen en uitgangspunten) betrokken, die kunnen worden aangemerkt als voorontwerp van een wereld grondwet. Twee decennia lang hebben een groot aantal vooraanstaande publieke persoonlijkheden en Non Gouvernementele Organisaties (waaronder de Nederlandse NCDO) en internationale instellingen zich bezig gehouden met de ontwikkeling van principes, waarden en normen waaraan moet worden voldaan om te komen tot een samenhangend (ecologisch) rechtvaardige, duurzame en vreedzame samenleving. In 1992 werden bij de conferentie van Rio over Milieu en Ontwikkeling de afspraken van Stockholm bevestigd en verduidelijkt. Zij kunnen worden aangemerkt als de '10 geboden' voor het Derde Millennium waaraan alle mensen, staten en culturen hun doen en laten moreel kunnen toetsen. De principes en uitgangspunten: 1 De aarde en het leven in al zijn verscheidenheid
respecteren 2 Met begrip, compassie en liefde voor de gemeenschap
zorgen. 3 Democratische maatschappijen opbouwen die rechtvaardig, betrokken,
duurzaam en
vreedzaam
zijn. 4 De rijkdommen en de schoonheid van de aarde voor de huidige en
toekomstige generaties
veiligstellen . 5 De authenticiteit van de ecologische systemen van de aarde
beschermen en herstellen, met speciale
aandacht voor de biologische verscheidenheid en de natuurprocessen die
het leven
instandhouden en herstellen. 6 Het voorkomen van schade als de beste vorm van milieubescherming
en, wanneer de deskundigheid beperkt is,
voorzorgsmaatregelen nemen. 7 Consumptie-, productie- en reproductieplannen toepassen
die de regenererende capaciteiten van de aarde, de
mensenrechten en het maatschappelijk welzijn respecteren en beschermen. 8 Het voortzetten van de studie van ecologische
duurzaamheid en het bevorderen van een vrije uitwisseling en uitgebreide
toepassing van de uit deze studie verkregen kennis 9 Armoede als ethisch, sociaal, economisch en ecologisch
gegeven uitroeien. 10 Verzekeren dat economische activiteiten en instellingen
de menselijke ontwikkeling op elk niveau op een
rechtvaardige en aanvaardbare wijze bevorderen. 11 De gelijkheid van de seksen en de rechtsregels
waarborgen als een noodzakelijke voorwaarde voor duurzame
ontwikkeling en de universele toegang tot het onderwijs, de gezondheidszorg en economische
groei 12 Zonder onderscheid te maken het recht van ieder
individu op een natuurlijke en sociale omgeving,die zijn of haar
waardigheid, fysieke gezondheid en geestelijk welzijn ondersteunt, respecteren en
beschermen, met bijzondere aandacht voor de rechten van inheemse volkeren en
minderheden. Stemmen deze principes overeen met de zo
van Christelijke principes doortrokken Balkenende? Stemmen ze overeen met de principes van zijn
politieke tegenstrevers? De manier waarop een 'sociaal kabinet Balkenende' na
lang onderhandelen niet tot stand kwam en een 'economisch' Balkenende binnen
de kortste keren gefikst was doet het ergste vermoeden. Wat vinden de politieke tegenstanders
van het Balkenende beleid in het licht van genoemde principes van de Stockholm VN conferentie?
Hebben onze politici ooit kennis genomen van de analyse
van het International Green Cross over de toestand in de wereld en de toestand
van de aarde en de vernieling van de toekomstige bestaansmogelijkheden door de
'economische' activiteiten van het rijke Westen op zowel de korte als de lange
termijn?
Green Cross InternationalDe non gouvernementele organisatie Green
Cross International werd in 1992 gesticht door Michael Gorbatsjov omdat de
vertegenwoordigers van de diverse naties mooie afspraken maakten op
wereldniveau maar de betrokken landen thuis het tegenovergestelde praktiseerden van wat
op wereldniveau was afgesproken. Tijdens de Aardetop in Rio de Janeiro 1992 is er aan een
ontwerp voor een handvest gewerkt. Een uiteindelijke versie kwam niet tot stand. Sedert 1994 is met hulp van het GCI en vele andere NGO's
waaronder ook de Nederlandse NCDO gewerkt aan een definitieve versie die in
2000 tot stand kwam en voor het eerst op 12 maart 2000 in Parijs werd
gepubliceerd. Handvest van de Aarde Preambule Wij bevinden ons op
een kritiek moment in de geschiedenis van de aarde, een periode waarin de
mensheid haar toekomst moet kiezen. De wereld is steeds dichter verweven en
wordt steeds kwetsbaarder, en de toekomst is zowel dreigend als veelbelovend.
Om voort te kunnen gaan, dienen wij te erkennen dat wij temidden van een
schitterende verscheidenheid aan culturen en levensvormen één menselijke
familie vormen en één aardse gemeenschap met een gemeenschappelijk lot. Wij
moeten ons verenigen om een leefbare mondiale samenleving te realiseren,
gebaseerd op respect voor de natuur, universele mensenrechten, economische
rechtvaardigheid en een cultuur van vrede. Daartoe is het een vereiste dat
wij, de volkeren van de aarde, onze verantwoordelijkheid jegens elkaar, jegens
de grotere levensgemeenschap en jegens de toekomstige generaties openlijk
uitspreken. De aarde, ons thuis De mensheid is
onderdeel van een enorm, zich ontwikkelend universum. De aarde, ons thuis,
wordt bezield door een unieke levensgemeenschap. De natuurkrachten maken het
bestaan tot een veeleisend en onzeker avontuur, maar de aarde heeft de
omstandigheden geleverd die essentieel zijn voor de ontwikkeling van het
leven. De veerkracht van de levensgemeenschap en het welzijn van de mensheid
zijn afhankelijk van het instandhouden
van een gezonde biosfeer met al haar ecologische systemen, een rijke
verscheidenheid aan planten en dieren, vruchtbare grond, onvervuild water en
schone lucht. Het aardse milieu met zijn eindige hulpbronnen is een
gemeenschappelijke zorg van alle volkeren. De bescherming van de levenskracht,
verscheidenheid en schoonheid van de aarde is een heilige plicht. De staat van de aarde De dominante
productie- en consumptiepatronen leiden tot vernietiging van het milieu,
uitputting van de hulpbronnen en een grootschalig uitsterven van soorten.
Gemeenschappen raken verzwakt. De voordelen van de ontwikkeling worden niet
gelijkelijk gedeeld en de kloof tussen arm en rijk wordt groter.
Onrechtvaardigheid, armoede, onkundigheid en gewelddadige conflicten zijn alom
verspreid en de oorzaak van groot lijden. Een niet eerder vertoonde toename
van de wereldbevolking heeft de ecologische en sociale systemen overbelast. De
grondvesten van mondiale geborgenheid worden bedreigd. Deze tendensen zijn
gevaarlijk - maar niet onontkoombaar. De uitdagingen waarvoor
wij staan De keuze is aan ons:
een mondiaal partnerschap vormen om zorg te dragen voor de aarde en voor
elkaar of het risico lopen op onze eigen vernietiging en op die van de
verscheidenheid van het leven. Er zijn wezenlijke wijzigingen nodig in onze
waarden, instituten en levenswijzen. Wij dienen ons te realiseren dat na
voorziening in de eerste levensbehoeften het bij de ontwikkeling van de mens
in de eerste plaats gaat om meer te zíjn, niet om meer te hébben. Wij hebben
de kennis en technologie om iedereen te verzorgen en om onze negatieve invloed
op het milieu te verminderen. De opkomst van een mondiale samenleving van
betrokken burgers biedt nieuwe mogelijkheden om een democratische en humane
wereld op te bouwen. Onze milieukundige, economische, politieke, sociale en
spirituele uitdagingen zijn met elkaar verbonden, en gezamenlijk kunnen wij
inclusieve oplossingen uitdenken. Universele
verantwoordelijkheid Teneinde deze
ambities te verwezenlijken, moeten wij beslissen te leven met een besef van
universele verantwoordelijkheid, moeten wij onszelf vereenzelvigen met de
totale aardse gemeenschap én met onze locale gemeenschappen. Wij zijn
gelijktijdig burgers van verschillende naties en van één wereld waarin het
locale en mondiale met elkaar zijn verbonden. Iedereen deelt de
verantwoordelijkheid voor het huidige en toekomstige welzijn van het
menselijke geslacht en de grotere wereld der levende organismen. De geest van
menselijke solidariteit en verwantschap met al het leven krijgt meer kracht
wanneer wij leven in eerbied voor het mysterie van het bestaan, in
dankbaarheid voor de gave van het leven en in nederigheid aangaande de plek
van de mens in de natuur. De principes: I. Respect en zorg voor alle levensvormen 1. Respecteer de
aarde en het leven in al zijn verscheidenheid
heeft, ongeacht diens nut voor de mens.
intellectuele, artistieke, ethische en spirituele potentieel van de
mensheid. 2. Draag zorg voor
alle levensvormen, met begrip, compassie en liefde. a. Accepteer dat mét
het recht natuurlijke hulpbronnen te bezitten, te beheren en te
gebruiken ook de plicht komt schade aan het milieu te voorkomen en de
rechten van
mensen te beschermen.
verantwoordelijkheid komt om het algemeen belang te dienen..
deelnemen, en die, levensvatbaar en vreedzaam zijn. a. Zorg ervoor dat
gemeenschappen op alle niveaus de mensenrechten en fundamentele
vrijheden garanderen en iedereen de gelegenheid bieden zijn of haar
volledige
potentieel te realiseren.
gegarandeerd en zinvol bestaan te bereiken dat in ecologische zin
verantwoord is.
toekomstige generaties.
van toekomstige generaties.
ecologische gemeenschappen op aarde steunen, over aan toekomstige
generaties. II. Ecologische integriteit 5. Bescherm en
herstel de ongeschonden staat van de ecologische systemen op aarde,
met speciale aandacht voor de biologische diversiteit en de natuurlijke
processen die
het leven in stand houden. waardoor bescherming en herstel
van het milieu een integraal onderdeel worden van
alle ontwikkelingsinitiatieven.
gebieden, en waarborg die ook, opdat zij bescherming geven aan systemen
die leven
op aarde in stand houden en de biodiversiteit en ons natuurlijke
erfgoed
bewaren.
inheemse soorten en het milieu onder controle en verwijder ze, en
voorkom de
introductie van dergelijke schadelijke organismen.
zee, die zichzelf weer kunnen aanvullen, zodanig dat de
regeneratiesnelheid niet wordt
overschreden en de gezondheid van ecosystemen beschermd zijn. delfstoffen en
fossiele brandstoffen zodanig dat de vermindering minimaal is en er
geen ernstige milieuschade resulteert. 6. Voorkom schade -
de beste vorm van milieubescherming - en hanteer een
behoedzame benadering wanneer de kennis beperkt is.
milieu te vermijden, zelfs wanneer de wetenschappelijke kennis
onvolledig of niet
doorslaggevend is.
substantiële schade zal aanrichten en stel de verantwoordelijke
partijen aansprakelijk
voor schade aan het milieu.
verreikende en mondiale gevolgen van menselijk handelen aanpakt.
radioactieve, toxische of andere gevaarlijke stoffen.
capaciteiten van de aarde, de mensenrechten en het welzijn van
gemeenschappen
beschermen.
consumptiesystemen, hergebruik en recycleer ze, en sta ervoor in dat
resterend afval
kan worden opgenomen door ecologische systemen.
meer op onuitputtelijke energiebronnen zoals zon en wind. 8. Bevorder de
ontwikkeling, toepassing en de evenwichtige overdracht van
milieuvriendelijke technologieën.
verkoopprijs en stel consumenten in de gelegenheid producten te
herkennen die
voldoen aan de hoogste standaards op sociaal gebied en dat van milieu.
verantwoorde voortplanting aanmoedigt.
een eindige wereld benadrukken.
brede toepassing van de verworven kennis.
duurzaamheid, met speciale aandacht voor de behoeften van
ontwikkelingslanden.
culturen, die bijdragen tot milieubescherming en het welzijn van de
mens.
milieubescherming, inclusief genetische informatie, beschikbaar blijft
in het publieke
domein. III. Sociale en economische rechtvaardigheid. 9. Maak een einde aan
armoede. Het is een ethische, sociale en milieuverplichting. a. Garandeer het
recht op drinkwater, schone lucht, veilig voedsel, onvervuilde grond,
beschutting en veilige sanitaire voorzieningen en reserveer de
benodigde nationale en
internationale hulpbronnen.
veilig en duurzaam bestaan, en verschaf sociale zekerheid en opvang
voor degenen
die niet in staat zijn voor zichzelf te zorgen.
degenen die lijden, en stel hen in staat hun kwaliteiten te ontwikkelen
en hun ambities
te volgen.
rechtvaardige en duurzame wijze menselijke ontwikkeling bevorderen.
Vergroot de intellectuele, financiële, technische en sociale
hulpbronnen van de
ontwikkelingslanden, en bevrijd hen van de drukkende last van
internationale
schulden.
en vooruitstrevende arbeidsnormen steunt.
voor het algemeen belang transparant handelen, en houd hen
verantwoordelijk voor de
consequenties van hun activiteiten.
vereisten zijn voor duurzame ontwikkeling en zorg voor universele
toegang tot
onderwijs, gezondheidszorg en economische kansen.
vormen van geweld tegen hen.
politieke, burgerlijke, sociale en culturele leven als volwaardige en
gelijkwaardige
partners, besluitvormers, leiders en begunstigden.
familieleden.
omgeving die steun geeft aan menselijke waardigheid, lichamelijke
gezondheid en
geestelijk welzijn, met speciale aandacht voor de rechten van inheemse
volkeren en
minderheden.
sekse, seksuele geaardheid, godsdienst, taal en nationale, etnische of
sociale
herkomst.
hulpbronnen en op hun daaruit voortvloeiende praktijk van duurzaam
levensonderhoud.
wezenlijke rol bij het ontwikkelen van duurzame samenlevingen te
vervullen. IV Democratie, geweldloosheid, en vrede 13. Versterk de
democratische instellingen op alle niveaus, en zorg voor transparant en
verantwoordelijk bestuur, en volledige deelname aan besluitvorming, en
toegang tot
het recht.
en alle ontwikkelingsplannen en activiteiten die hen zullen beïnvloeden
of waar zij
belang bij hebben.
deelname van alle geïnteresseerde individuen en organisaties aan
besluitvorming.
vergadering, vereniging en een afwijkende mening.
procedures, inclusief rechtsmiddelen en vergoedingen voor milieuschade
en het gevaar
van dergelijke schade.
milieu, en wijs milieuverantwoordelijkheid toe op de bestuurlijke
niveaus waar die het
meest doeltreffend kan worden uitgevoerd.
bestaan in het formele onderwijs en levenslange leerproces. die
hen in staat stellen actief bij te dragen aan duurzame ontwikkeling.
wetenschappen die duurzaamheid bevorderen aanmoedigen. c. Vergroot de rol
van de massamedia bij het proces van bewustwording aangaande
ecologische en sociale uitdagingen.
mensen en bescherm ze tegen pijn.
buitensporig, langdurig of te vermijden leed veroorzaken. 16. Propageer een
cultuur van tolerantie, geweldloosheid en vrede.
volkeren, en binnen en tussen de naties.
hanteer samenwerkende oplossingsmethoden om milieuconflicten en andere
geschillen
hanteerbaar te maken en op te lossen.
staat van verdediging, en geef militaire hulpmiddelen een vreedzame
toepassing,
inclusief ecologisch herstel.
ervoor dat het gebruik van de dampkring en de kosmische ruimte steun
geeft aan
milieubescherming en vrede. met
uzelf, andere mensen, andere culturen, andere levensvormen, de aarde en het
grotere geheel waar wij allen deel van uit maken. De weg naar voren Nog nooit eerder in de geschiedenis heeft ons gemeenschappelijke lot ons zo duidelijk opgeroepen om een nieuw begin te zoeken. Een dergelijke vernieuwing ligt besloten in de principes van deze Earth Charter. Om die belofte te vervullen, moeten wij ons ertoe verplichten de waarden en doeleinden van de Charter aan te nemen en te bevorderen.
Het leven kent spanningen tussen belangrijke waarden. Dat kan leiden tot moeilijke keuzen. Wij moeten echter manieren vinden om verscheidenheid in harmonie te brengen met eenheid, de uitoefening van vrijheid met het algemeen belang, kortetermijndoelen met doelstellingen op de lange termijn. Ieder individu en gezin, iedere organisatie en gemeenschap heeft een wezenlijke rol te vervullen. De kunst, wetenschap, godsdiensten, educatieve instellingen, media, bedrijven, non-gouvernementele organisaties en regeringen worden alle opgeroepen creatief leiderschap te bieden. Het partnerschap van regering, burgerlijke samenleving en bedrijven is van essentieel belang voor doeltreffend bestuur.
Michael
Gorbatsjov
in 'Mijn manifest voor
de aarde'
door Wim Sweers Na de publicatie voorjaar 2002 van Earth Charter schreef Gorbatsjov zijn 'Manifest voor de aarde' omdat hij ongerust was over de geringe vorderingen in de drie decennia die volgden op de VN conferentie 1972 in Stockholm over milieu en ontwikkeling. Gorbatsjov constateert dat na beëindiging van de koude oorlog en de dood van het communisme de mensheid de kansen van toen om te komen tot een betere wereld onbenut heeft gelaten. Door te lang triomfgevoelens te koesteren over het verdwenen communisme verloor men het zicht op de complexiteit van de wereld met zijn problemen en tegenstellingen. Achterstand, armoede en ernstige ecologische vraagstukken die om een snelle oplossing vroegen werden naar de achtergrond verschoven.
In plaats van een nieuwe wereldorde te scheppen aldus Gorbatsjov belandden we in een nieuwe 'wereldwanorde', waarin talrijke landen probeerden elkaar te slim af te zijn om ten koste van een ander voordelen voor zichzelf te veroveren zonder zich te realiseren dat de problemen die het overleven van de mensheid met zich brengt, mondiaal moeten worden aangepakt.Wij leven nu al in botsing met de toekomst. De wereld is sterk aan het polariseren en transformeert langzaam tot een tijdbom.
Gorbatsjov is de overtuiging toegedaan dat de oplossing van de immense mondiale problemen niet aan de politieke leiders kan worden overgelaten. Velen zijn van goede wille maar kunnen weinig uitrichten omdat het gros of zich wel happy voelt bij de bestaande situatie of zo verblind is door lokale problemen dat men niet in staat is de grote mondiale problemen onder ogen te zien. Het was voor Gorbatsjov een bittere teleurstelling dat de hoop op een Nieuwe Wereld,die velen na de val van het sovjetrijk eind jaren tachtig, begin jaren negentig koesterden, is verbleekt. De wereld heeft aldus Gorbatsjov een unieke kans gemist om de koers van de planeet te wijzigen.
Met zijn 'manifest voor de aarde' doet
Gorbatsjov een hartstochtelijk beroep op alle mensen, burgers, politieke en
religieuze leiders, politieke organen, NGO's en internationale instellingen om
hun krachten te bundelen om het leven op de planeet Aarde te redden en
minimaal de drie grote uitdagingen van het huidige decennium aan te kunnen.
Gorbatsjov begint zijn manifest met 'De Drie Uitdagingen van De Nieuwe Eeuw'
De eerste uitdaging stelt ons voor de noodzaak de vrede in de wereld te bewaren, alle daadkracht van de internationale gemeenschap te gebruiken om zogenaamd lokale conflicten te beëindigen, en ze niet als bloedige vlekken over de planeet te laten uitlopen. Onder degenen die in deze conflicten verwikkeld zijn,bevinden zich immers kernmachten of staten die op het punt staan het te worden, en landen die beschikken over chemische wapens. De wereldgemeenschap moet ook verenigd zijn in de strijd tegen het terrorisme, dat door geen enkele politieke of morele opvatting kan worden gerechtvaardigd.
De tweede uitdaging is de strijd tegen de armoede in de wereld. Hoe kan het
'gouden miljard' geluksvogels in de wereld onbekommerd toezien hoe de helft
van de wereldbevolking lijdt, hoe mensen van één dollar per dag leven, honger
lijden en dikwijls geen toegang hebben tot zuiver drinkwater en sanitaire
voorzieningen? Hoe kunnen wij accepteren dat in de eeuw van internet en
mondialisering miljoenen kinderen door zware arbeid in hun levensonderhoud
moeten voorzien en geen toegang hebben tot onderwijs?
De derde uitdaging betreft de milieuproblemen. Zelfs de ongeoefende burger neemt waar dat er zich nu reeds onaangename en gevaarlijke klimaatveranderingen zich voordoen, dat het aantal natuurrampen,, tyfoons, stormen, overstromingen en droogteperioden toeneemt, dat er vele soorten planten en dieren verdwijnen, dat de poolkappen smelten, de oceanen vervuilen en de bossen in hoog tempo worden gekapt. Wij zijn in een ernstig conflict geraakt met de omgeving waarin wij leven, met moeder natuur.
De drie uitdagingen van dit moment waarvoor de mensheid
zich gesteld ziet hebben onderling verband. Als we er niet in slagen eenheid in de wereld te
bewerkstelligen en conflicten uit te bannen, is samenwerking van de gehele
mensheid op de andere terreinen, inclusief gezamenlijke inspanningen om de
planeet te redden,ook uitgesloten.
En als we niet strijden tegen de armoede, Als we er niet in slagen de kloof te dichten tussen rijk en arm, tussen, mensen met een opleiding en niet opgeleiden, zal het ons niet lukken de groei te bestrijden van het fanatisme, de criminaliteit en het drugsgebruik, die tezamen de voedingsbodem vormen voor het terrorisme. Als we niet strijden tegen de armoede, zijn ecologische maatregelen ook zinloos. Hoe zou je een arme boer in het Amazone bekken kunnen verbieden een stuk oerwoud te kappen om vervolgens op het gerooide stuk land te kunnen zaaien? En als we ons
niet met de ecologie bezighouden zijn al onze inspanningen om tot een
rechtvaardige wereld te komen gedoemd te falen, en moeten onze nakomelingen
honderden of duizenden jaren de prijs betalen voor onze onnadenkende en
verspillende omgang met de natuur. Het leven zelf op aarde zou kunnen ophouden
te bestaan en zou slechts een korte episode in de geschiedenis van ons heelal
blijken te zijn. Na de zich steeds
sneller opvolgende milieurampen en na de verschrikkelijke waarschuwingen van
Tsjermobyl en 11 september moet de 21e eeuw de
eeuw worden van het Nieuwe Denken van een mensheid die in haar hart al beseft
dat we in één wereld leven en aan toekomstige generaties verantwoording
verschuldigd zijn over de bescherming van het leven op aarde'. Het boek van Gorbatsjov heeft een wat vreemde indeling. Na de opening met 'de drie uitdagingen van de nieuwe eeuw' volgt het kapittel 'Hoe ik 'groen' werd' , 26 pagina's persoonlijke geschiedenis, een aangrijpend verhaal waarin de eerste president van de Sovjet Unie, grote leider en vechter voor Glasnost en Perestrojka zijn ziel en zaligheid op tafel legt en offert voor dat grote doel een vreedzame en duurzame samenleving. Geboren en opgegroeid in armoede in een gewoon boerenhuis met een aarden vloer in het dorp Privolnoje in de regio Stavropol in de noordelijke Kaukasus. In 1933 werd de regio getroffen door honger, mogelijk door de autoriteiten met opzet laten ontstaan. In dat jaar stierf bijna de helft van bewoners van Privolnoje waaronder twee tantes en een oom, zusters en broer van vader.
Na de honger kwamen de zuiveringen onder Stalin. Beide grootvaders werden gearresteerd maar overleefden. De grootvader van echtgenote Raisa werd geëxecuteerd en pas in 1988 gerehabiliteerd. Na de Stalinzuiveringen werd de sovjetbevolking slachtoffer van een nog grotere tragedie, de aanval door Hitler-Duitsland in 1941. Michael was toen nog een jongetje en vader ging naar het front.En weer sloeg honger en armoede toe. Gedetailleerd beschrijft G. de verschrikkingen van de oorlogswinters, de lijken die voorjaar 1943 onder de sneeuw vandaan kwamen, de onvoorstelbare vernielingen die waren aangericht.enz. Vanaf zijn 15e werkte Michael 's zomers met zijn vader op de maaidorser, hard werken zoals alle boeren van de kolchoz. Maar geld verdienen was er niet bij. Men werd betaald in natura en dat was niet veel.
Nog niet bekomen van de armoe en de honger in de crisisjaren 30 en de honger tijdens de oorlog, heerste in 1946 en in 1947 hevige droogte in de noordelijke Kaukasus. Ook andere streken waar graan verbouwd werden geteisterd door droogtes en stofstormen, waardoor oogsten verloren gingen, terwijl dezelfde gebieden overspoeld werden door hongerige massa's uit steden als Stalingrad die bereid waren alles te ruilen voor brood. Als scholier werd Michael geconfronteerd met de uitspraak van de beroemde tuinder Iwan Mitsjoerin (hing in iedere school aan de muur.) 'We hoeven van de natuur geen gunsten te verwachten; onze zaak is het van haar te nemen wat we willen hebben!' Enige tijd later toen hij na zijn studie aan de Universiteit van Moskou naar zijn geboortestreek terugkeerde om te gaan werken kwam hij er achter hoe deze uitspraak werkelijk diende te worden begrepen.
In de Sovjet-Unie was een partijman voor alles een manager. En in de vruchtbare streek rond Stravopol hield hij zich in de eerste plaats bezig met het managen van de landbouw. Probeerde oogsten te redden tijdens frequente droogtes in Stravropol. Redde vee van voortijdige slacht om aan de van bovenaf opgelegde plannen tot levering van vlees te voldoen. Redde land van uitputting ten gevolge van onjuiste exploitatie. Sloot steengroeven die werden gebruikt voor het verkrijgen van bouwmateriaal waarvoor de mooiste bergen van de noordelijk Kaukasus werden opgeblazen. Ontstond hier de grote milieuactivist van het Derde Millennium? Zelf zegt de strijdbare Gorbatsjov: 'waarschijnlijk heb ik toen gezworen dat ik alles zou doen wat in mijn macht lag om vroeg of laat deze toestand te veranderen. Deze eed zou worden verwezenlijkt op een manier die ik mij in mijn stoutste dromen niet had kunnen voorstellen' Hadden wij in Nederland Gorbatsjov als minister van landbouw gehad in plaats van Van Aartsen, Brinkhorst en Veerman, dan zou Nederland er nu beter hebben voorgestaan.
Naarmate
Gorbatsjov steeg op de politiek maatschappelijke ladder kreeg hij een steeds
duidelijker beeld van de economische, sociale en ecologische catastrofe waar
de Sovjet-Unie op afstevende. Gorbatsjov:'Ik moge er
aan herinneren dat vrijwel alle informatie over de werkelijke toestand van het
land geheim was; ik kreeg er pas in 1970 voor het eerst gedeeltelijk toegang
toe, nadat ik afgevaardigde was geworden in de Opperste Sovjet van de USSR,
waar ik lid werd van de Commissie Natuurbescherming, en pas volledige toegang
toen ik secretaris-generaal was van de communistische partij van de USSR'.
Enkele jaren na Gorbatsjov's aantreden als staatshoofd van de Sovjet-Unie was het politieke klimaat in de wereld geheel veranderd. Enkele hoogtepunten uit de ontwikkeling van die dagen waren: - De Conferentie van de OVSE 1989 in Wenen met de ondertekening van een belangrijk slotdocument dat enerzijds de aanzet gaf tot besprekingen over vermindering van conventionele wapens in Europa, versterking van de samenwerking tussen alle Europese landen en anderzijds de rol van de mensenrechten op het hele Europese continent. -1987 de eerste overeenkomst tussen Verenigde Staten en de Sovjet-Unie over vermindering aantal kernraketten voor korte en middellange afstand, die diende als inleiding voor de latere ratificatie van de START 1 en START 2 verdragen, die ook leidde tot akkoord over volledige vernietiging van chemische wapenarsenalen. - 1988/1989 Terugtrekking van de sovjettroepen uit Afghanistan. - 1989/1990 Terugtrekking sovjettroepen uit Oost-Europa, ontbinding van het Warschaupact, invoering meerpartijenstelsel en overgang naar democratisch bestuur in alle landen van Oost-Europa. - 1989/1990 Hereniging van de beide Duitslanden na de val van de Berlijnse Muur - 1990 Nobelcomité kent Gorbatsjov de Nobelprijs voor de vrede toe voor zijn inspanningen voor nieuwe internationale betrekkingen, gebaseerd op vrede, veiligheid, vrij van ideologische druk en erkenning van de universele menselijke waarden. - 1991 Gorbatsjov treed af als president van de Sovjet-Unie na het verraad van Boris Jeltsin .De Sovjet-Unie valt uiteen. - 1992 Ecologische topconferentie in Rio de Janeiro. Gorbatsjov is er de man niet naar om werkloos toe te zien. En tijdens de ontmoetingen in Rio werd het idee geopperd om een mondiale non-gouvernementele organisatie op te richten met de naam Het Groene Kruis.
Een idee dat Gorbatsjov 5 jaar eerder al had voorgesteld op een internationale bijeenkomst in Moskou. Voor de oplossing van de immense mondiale ecologisch problemen en het scheppen van een nieuwe mondiale orde kan niet alleen gerekend worden op politieke leiders. De problemen zijn van dien aard dat vereende krachten van burgers uit alle landen nodig zijn om invloed te kunnen uitoefenen op regeringen en zakenkringen in de hele wereld om rekening te houden met sociale en ecologische factoren. Gorbatsjov besloot de eerste voorzitter te worden van Green Cross International en in 1993 was de organisatie een feit.en is zij momenteel actief in 26 landen.
Acht en twintig pagina's in zijn boek wijdt Gorbatsjov aan de mondiale crisis. Veel grote sociale problemen en ecologische rampen, sommigen verzwegen, brengt hij voor het voetlicht. En in het hoofdstuk wat te doen? (22 pag.) memoreert Gorbatsjov wat er is gedaan en wat er dringend moet worden gedaan voor: - het bewaren van de vrede - de strijd tegen de armoede - het voorkomen van milieurampen die het voortbestaan van de mens bedreigen 'Als we er niet in slagen eenheid in de wereld te bewerkstelligen en conflicten uit te bannen, is samenwerking van de gehele mensheid op de andere terreinen, inclusief gezamenlijke inspanningen om de planeet te redden, ook uitgesloten.
Als we niet strijden tegen de armoede, als we er niet in
slagen de kloof te dichten tussen rijk en arm, tussen mensen met een opleiding
en niet opgeleiden, zal het ons niet lukken de groei te bestrijden van het
fanatisme, de criminaliteit en het drugsgebruik, die tezamen de voedingsbodem
vormen voor het terrorisme. Als we niet strijden tegen de armoede, zijn
ecologische maatregelen zinloos.' De uitgever van het boek noteert op de
stofomslag van de Nederlandse uitgave o.a.: Mijn manifest voor de aarde wil het bewustzijn van de
mensen aanscherpen. Hiertoe moeten politieke en religieuze leiders hun
krachten bundelen. In een wereld die sterk aan het polariseren is en langzaam
transformeert tot een tijdbom, is het essentieel dat we de krachten
samensmeden die een democratische grondhouding ondersteunen.
3e Kwartaal
|
SDN-rubrieken
Naar de homepage van Grondvest
Inhoud van Grondvestuitgave van mei 2003
Hoeveel voedselbanken wil de regering om weer concurrerend te worden??
Waarom laat Wouter Bos die Gerrit Zalm liegen over de fiscalisering AOW ??
Stichting Grondvest, het Henry George en Edward Bellamy Institute
Ministerie van Sociale Zaken speelt stommetje over koopkrachterosie minima
Het berouw komt na de zonde. FNV erkent fouten. Nu nog het excuus en de compensatie
Regering wenst herstructurering van de Sociale Zekerheid in Nederland. Wat is dat?
Controleurs belast met officiële huisbezoeken ervaren tegencontroles als 'intimiderend'
Voorstel voor een Tweede Kamermotie voor wetswijziging m.b.t. invordering van schulden
De totaal ongewenste sociale omstandigheden van miljoenen mensen in de Verenigde Staten
Wet werk en bijstand in strijd met artikel 1 v/d grondwet en de WMO