Het standpunt van Henry George en Grondvest

Nieuwe visie op arbeid en inkomen






• dat ieder mens door het feit van zijn geboorte een onvervreemdbaar recht heeft op het leven, op vrijheid en het zelfstandig streven naar geluk;
• dat ieder kind recht heeft op een opvoeding in het gezin waartoe het behoort, waardoor het in staat gesteld wordt later dit levensrecht te kunnen uitoefenen;
• dat de aarde, zo goed als de lucht, het licht en het water ten dienste moet staan aan de gehele gemeenschap en dus niet door enkelen aan de gemeenschap mag worden onttrokken
• dat de economische wanverhoudingen in onze samenleving met haar naar alle kanten, zowel voor het persoonlijke, gezins- als maatschappelijk leven verwoestende gevolgen, veroorzaakt worden door het grondmonopolie, waardoor de onmisbare levensvoorwaarden voor allen in handen zijn gekomen van weinigen.
De toekomst

Over de toekomst schrijft Stoffel in 1892: "Zijn er ook geen tekenen, die er op wijzen dat het zeer goed mogelijk is, dat de reusachtige fabrieken van onze tijd weer tot het verleden gaan behoren en opnieuw plaats zullen maken voor kleine ondernemers, die van de gemeenschap grond, kapitaal en beweegkracht huren, waardoor zij in staat zijn de producten met aanwending van minder kosten voort te brengen dan de grote fabrieken? Men denke slechts aan de nieuwste toepassing van elektriciteit, de natuurkracht, die kan worden opgewekt door stromende rivieren, watervallen en eb en vloed van de zee en die thans op mijlen afstand kan worden overgebracht, bewaard en verdeeld.

Wanneer de gemeenschap de natuurkracht tot haar eigendom maakt, dan kan zij de werkers de nodige kracht voor hun industrie leveren, in hun eigen werkplaats en hen in vele gevallen in staat stellen, hun eigen waren te produceren, of wanneer meer verdeling van arbeid nodig is, dit in associatie met anderen te doen. Wanneer de natuurkrachten niet meer in de macht zijn van de kapitalist, dan is het uit met de 'trusts', de 'rings', de 'corners', de syndicaten, de uitzuigende macht van het kapitaal en dan is het ook gedaan met de trade-unions, omdat er dan geen kapitalisten meer zullen zijn, waartegen zij strijd hebben te voeren.

Zou het ook mogelijk kunnen zijn, dat de gevolgtrekking, die de sociaal-democratie maakt uit het bestaan van de neiging tot concentratie in onze onnatuurlijke maatschappij, (gebaseerd op het privaat-eigendomsrecht van de voorwaarde voor alle arbeid, voor alle leven) dat die concentratie een natuurwet is, die haar betekenis verliest, zodra dat privaat eigendomsrecht op grond en natuurkrachten is vernietigd? In ieder geval meen ik wel te mogen zeggen, dat die gevolgtrekking voorbarig is, dat wij in de eerste plaats moeten trachten het gelijke recht voor allen op de gaven der natuur te verzekeren, voor wij er over kunnen oordelen welke richting de voorkeur verdient, het individualisme of het socialisme.

Ik geloof dat de beschaving in haar gang eerst de slavernij en de lijfeigenschap heeft afgeschaft, dat zij vervolgens door de Franse Revolutie een einde heeft gemaakt aan de tirannie van de vorsten en bevoorrechte standen, door het volk te bekleden met de soevereine macht en in beginsel althans, aan alle mensen gelijke staatkundige rechten te geven, en dat thans de tijd gekomen is, waarin zij de tirannie van de kapitalist zal vernietigen, door de aarde aan zijn greep te onttrekken, en daardoor hem te beletten zich het arbeidsproduct van een ander toe te eigenen" Tot zo ver Jan Stoffel februari 1892. Hetzelfde verhaal zou honderd en elf jaar later op de actualiteit van de 21e eeuw geschreven kunnen zijn.