Door: Dr. W.P. Roelofs "bezint, eer ge begint". Daarmee beëindigde prof. F. Hartog zijn bijdrage over het probleem in NRC van 24 dec. 94. Hij zag niet veel in de door twee ministers voorgestane negatieve inkomstenbelasting en zou de voorkeur geven aan een gelijk 'basisinkomen voor iedere volwassene' terwijl de kinderbijslag zou blijven bestaan. Zover ben ik het bijna met hem eens. Ik zou willen pleiten voor een algemeen arbeidsloos inkomen van de wieg tot het graf, dat leeftijdsafhankelijk zou kunnen zijn en beperkt tot mensen die hier tenminste een bepaald aantal jaren ingezetene zijn, dan wel uit een land komen waar eenzelfde regeling bestaat. Wat zou het doel moeten zijn van zulk een arbeidsloos inkomen? Ik zou zeggen: Niet in de eerste plaats een besparing op het minimum loon, zoals onze ministers voor ogen staat. Het moet leiden tot volledige werkgelegenheid, d.w.z. betaald werk voor iedereen die dat wenst, en, samen met een wijziging van het belastingstelsel, tot een verdwijnen van wat 'zwart werk' heet. Iedereen die tot werk in staat is, moet vrij zijn en de mogelijkheid hebben tenminste een minimum inkomen te verdienen, zodat het minimum totaal inkomen voldoende is om van te leven. Zolang aan dit criterium niet kan worden voldaan, zal het 'basisinkomen' omhoog (en het minimumloon omlaag) moeten. Onbetaalbaar ??? Prof. Hartog maakt een rekensommetje en meent dat het basisinkomen 'onbetaalbaar' is. Eerst dient de vraag te worden gesteld: Uit welke bron zou men zo'n basisinkomen moeten financieren? Er zijn 2 potentiële bronnen die met recht daarvoor in aanmerking komen: de totale potentiële grondrente, die wel 100 à 150 miljard per jaar zal bedragen, en ca. 10% van M1 die als kosten voor geldbezit (= liquiditeit) in rekening moeten worden gebracht, een noodzakelijke maatregel om een op termijn van het inkomen uit vermogen en een stabilisatie van de munt mogelijk te maken. Het gaat hierbij om een bedrag van de orde van 10 miljard. De grondeigenaren zouden desgewenst hun grondeigendom kunnen inruilen tegen staatsobligaties met samengestelde interest (zie mijn Open Brief aan Wim Kok in 'Hervormd Nederland', van 9 december 1989), en de grond die ze in eigendom hadden, pachten. Zo nodig moeten ze dan, om de pacht te kunnen betalen, geleidelijk wat van hun obligaties verkopen. Van een 'onbetaalbaarheid' is bepaald geen sprake, evenmin van noodzakelijkerwijs 'veel hogere belastingen'. Het gaat tenslotte niet om een ad hoc oplossingetje van een vraagstukje van een paar ministers, maar om de vraag: hoe komen we, na het 'reëel bestaan hebbende socialisme', ook nog af van het tenminste even erg 'reëel bestaande kapitalisme', dat ons met ondergang bedreigt, als we er geen eind aan maken. (Vgl. Ulrich Duchrow: "Alternativen zur kapitalistischen Weltwirtschaft - Biblische Erinnerung und politische Ansätze zur Überwindung einer lebensbedrohenden Ökonomie". 1994.) Wat betreft het CDA Kamerlid Gerrit de Jong zou ik willen zeggen: De beste manier om 'de werkloosheid te lijf te gaan' is volledige werkgelegenheid mogelijk maken, en ik zie daartoe geen andere mogelijkheid dan middels een basisinkomen, dat is: door vrijwillige terugtrekking van de arbeidsmarkt van zoveel mensen, als de arbeidsmarkt niet kan absorberen. Waarom dat het einde van de solidariteit zou moeten betekenen, vermag ik niet in te zien. Wat zijn 'ethische vraag': "Heeft men recht op inkomen zonder arbeidsplicht?" betreft, zou ik willen opmerken,dat ten eerste die vraag huichelachtig is, als de vraagsteller die vraag niet stelt t.a.v. de gigantische inkomens uit vermogen, en ten tweede dat die vraag wat mij betreft met ja beantwoord mag worden als het gaat om een gelijk inkomen voor iedereen uit bronnen die geen product van arbeid zijn ('grond' en geld) en die ons allen gelijkelijk toebehoren, en wanneer bovendien de markt in ieder geval een deel van ons buitensluit. Basisinkomen, maatschappij en welzijn Het is misleidend en onwaarachtig om, als het sociaal beleid aan de orde is te spreken van een 'zorgzame samenleving' en daarbij een beroep te doen op de onderlinge solidariteit van mensen, terwijl men tegelijkertijd een dominerend economisch systeem en arbeidsbestel handhaaft, waarvan de normen haaks staan op de beginselen van solidariteit en medemenselijke verantwoordelijkheid. BEWAAR DE WAARDE VAN DE AARDE Voor meer informatie: Gasthuislaan 22 6883 JD Velp Telefoon: 026-3610689