Henry George en Edward Bellamy waren twee econmen die een basisinkomen voor iedereen bepleitten

Wim Sweers over Georgisme in reactie op de column van Pauline van de Ven

Grondvest . . . SDN Henry George <=====> SDN . . . Bellamy . . . GB Institute

George wilde revenuen van grond niet laten toekomen aan een eigenaar of speculant

Reactie van de voorzitter en van stichting Grondvest en de secretaris van stichting Sociale Databank Nederland op het artikel van Pauline van de Ven in een aantal GPD-bladen op 11 december 1999 over de Rebellen van de SDN.

Allereerst is het bestuur van de stichting Sociale Databank Nederland ingenomen met het artikel van columniste Pauline van de Ven, omdat het de aandacht vestigt op de filosofie van een wijs mens, Henry George, die de basis vormt voor de activiteiten van Grondvest en de SDN.

    Kritische noot

Pauline van de Ven heeft kennelijk niet begrepen dat het juist niet alleen gaat om de blote eigendom van de grond als zodanig maar om de onverdiende baat daarvan. De opbrengst van grond die door de aanwezigheid van een samenleving tot stand komt. Deze grondopbrengst is een "sociaal product", ook wel grondgebruikswaarde genoemd. Dit sociaal product moet volgens George ook sociaal worden aangewend en moet niet toevloeien naar de toevallige 'blote eigenaar' van grond onder woningen, winkels, industrieterreinen, onbebouwde ongerepte natuur en agrarische gebieden.

George wilde de revenuen van de grond niet laten toekomen aan een toevallige eigenaar van grond of aan een speculant, maar aan de gemeenschap als geheel. Hij meende van de opbrengst alles te kunnen betalen wat maatschappelijk wenselijk is en alle belastingen op arbeid (de output van de bedrijvigheid), zoals loon- en inkomstenbelasting, vennootschaps- en winstbelasting afschaffen. Ook vermogenstoename voor zover verkregen uit arbeid diende niet belast te worden: Geen belasting op 'verdiende baat'. Alle belasting dient overgeheveld te worden naar de 'onverdiende baat' de revenuen die rechtstreeks toevloeien naar de 'niet-werkende' grondeigenaar of grondspeculant.

De SDN tracht te treden in het spoor van Henry George met het willen vinden van de waarheid. Henry George heeft zich nimmer opgeworpen als econoom. Wel heeft hij de economen van zijn tijd goed bestudeerd en fouten in het kapitalisme aangewezen zonder het systeem zelf te bestrijden. De fouten in het systeem die veroorzaken dat bij een groeiende economie de armoede evenredig groeit (Vooruitgang en armoede) en die fouten zijn tot op de dag van vandaag door het optreden van economische machtsstructuren nog steeds niet weggenomen.

Het is dus niet zo, zoals Van de Ven stelt, dat Henry George om zijn visie op de maatschappij te verwezenlijken een oorlog min of meer als een noodzakelijk kwaad zag, met haar opmerking: "George zou hebben gezegd: 'Als het nodig is oorlog te voeren, het zij zo. Nooit is een doel heiliger geweest.' (einde citaat)". Nergens in de geschriften is dat te vinden. Wel staat op z'n grafzerk de tekst:

    "De waarheid die ik getracht heb duidelijk te maken zal niet gemakkelijk worden
    geaccepteerd. Ware dat wel het geval, dan zou zij reeds lang geleden zijn aanvaard.
    Maar zij zal vrienden vinden, vrienden die er voor willen strijden, lijden en als het
    nodig is sterven. Dat is de kracht van de waarheid"

Dat is toch wat anders Pauline. Dat betekent ook dat de mensen van de SDN geen "rebellen" zijn, maar mensen die met grote vasthoudendheid 'n deel van de waarheid proberen te ontdekken en die dan openbaar maken. Dat 'klokkenluiders' in het heden en verleden als rebels werden afgeschilderd, komt vooral voort uit de angst van het establishment om macht en privileges te verliezen. Privileges die de grondoorzaak zijn van de tweedeling in de wereld, van armoede, onrecht, uitbuiting en oorlog.

Wim Sweers (voorzitter) en Rob Brockhus (secretaris/redacteur)



    Epiloog en eerbetoon aan Henry George in het boek

Grondrecht innen voor milieu en basisinkomen

Geredigeerd door wijlen Siebe Sevenster en met bijdragen van:
Hans Achterhuis, prof. Jurje G. Backhaus, Dick Bark, Cees Egas,
Hannes de Graaf, Cees Griffioen, Simon Hogervorst, Jacob J. Krabbe,
Arend van Leeuwen, Jan Pot, Siebe Sevenster, Wim Snoek, Wim Sweers, Piet Thoenes.

Belangstellenden kunnen een exemplaar aanvragen met overmaking van 15 gulden op girorekening 2446600 van stichting Grondvest, Postbus 60051, 6800 JB Arnhem, telefoon: 026-3610689



Epiloog door Wim Sweers

Het Georgisme en de duurzame samenleving

Van meerdere kanten, ook vanuit de eigen Georgistische kring ben ik benaderd om aan te geven waar het Nederlandse Georgisme zich bevindt in het huidige tijdsgewricht, met name tot wat genoemd wordt: "een duurzame ontwikkeling". Waar bevindt de stichting Grondvest zich als een klein restant van het 100 jarige Nederlandse Georgisme? Is het Georgisme dood in Nederland na de opheffing van de Georgistische partij "Recht en Vrijheid" tijdens Wereldoorlog II, en na de opheffing van de Georgistische vereniging Recht en Vrijheid in 1992 ruim 100 jaar na de start van de beweging?


150 JAAR HENRY GEORGE

Een econoom van grote faam (door Wim Sweers)

'Progress and Poverty', was het thema van het boek van Henry George (1879) waarvan de invloed merkbaar is op verschillende plaatsen in de wereld, ook in Nederland. Het werd in vele talen vertaald en werd in werkelijkheid meer gelezen dan 'Het Kapitaal' van Marx. Op 2 september is het 150 jaar geleden, dat George in Philadelphia werd geboren. De achttiende internationale georgistische conferentie wordt nu dan ook gehouden in Philadelphia met tweehonderd afgevaardigden uit tien landen, waaronder Nederland.

Als journalist in San Francisco ervoer George de gevolgen van de industriële revolutie en zag, ondanks de 'vooruitgang' het verschil tussen arm en rijk steeds groter worden. Hij maakte aan de lijve mee wat 'arm' zijn betekent. Toen zijn tweede kind geboren werd ging hij de straat op en vroeg aan een voorbijganger een dollar om brood te kunnen kopen. Na het grondig bestuderen van de werken van de economen van zijn tijd vond hij de oorzaak van de armoede.

Alle mensen hebben voor leven en werken grond en grondstoffen nodig, Die laatste krijgen steeds meer waarde, juist dankzij de inspanning van velen. Die door velen veroorzaakte waarden vallen toe aan enkelen die zich 'grondeigenaar' mogen noemen. Er is een constante welvaartstroom van geld en goederen van de 'werkende niet-bezitter' naar de 'niet-werkende bezitter'. Dat is economische discriminatie: zij die werken worden onterfd!

Grond en grondstoffen zijn natuurgaven die niet door mensenhanden zijn gemaakt, De waarde ervan moet aan allen in de samenleving ten goede komen en niet bij enkelen verdwijnen. Daar ligt het verschil tussen verdiende en niet verdiende rijkdom: paarden die de haver verdienen krijgen die niet! Als middel om dit euvel te bestrijden beveelt George een grondbelasting aan van honderd procent van de pachtwaarde, waardoor grond als beleggings-, speculatie en winstobject zijn aantrekkelijkheid zou verliezen. Voorlopig zouden alleen staatsuitgaven uit de grondbelasting worden bestreden, doch dit zou slechts een overgang zijn tot de opvoering van deze belasting tot honderd procent van de gebruikswaarde (bij ons grondrechtinning genoemd),

Na 'Progress and Poverty' verscheen van George's hand: 'Social Problems' (1883); 'Protection or Free Trade' (1886), waarin hij geestdriftig opkomt voor vrijhandel en toont te begrijpen, hoe enorm het voordeel voor de USA is, dat binnen hun reusachtig territoir vrijhandel heerst. Postuum verscheen zijn in 1891 begonnen werk 'The science of political economy' en 'Our land and land policy'.

    Belangrijke persoonlijkheden over het werk van George:

Albert Einstein: "Mensen als Henry George zijn helaas zeldzaam. Men kan zich geen mooiere combinatie voorstellen van intellectueel vermogen, artistieke vorm en rechtvaardigheidsgevoel".

Franklin Roosevelt: "Henry George was een van de waarlijk grote denkers, die ons land heeft voortgebracht. Ik wilde dat zijn geschriften bekender waren en beter begrepen werden".

Leo Tolstoi: "De mensen discussiëren niet over het werk van George, ze kennen het eenvoudig niet. Hij die ermee vertrouwd raakt moet er wel mee instemmen".

Prof J.G. Backhaus: "De visie van George op de productie kan men zien als een vroege vorm van ecologisch georiënteerde economiebeoefening".

De jonge jaren van Henry George waren weinig florissant. Nadat hij weinig meer dan gewoon lager onderwijs had genoten, verliet hij op dertienjarige leeftijd de school om dienst te nemen als scheepsjongen op de 587 ton metende Hindoe, die naar Australië en Calcutta voer. Teruggekeerd van zijn zeereizen werd hij letterzetter in Philadelphia en op zijn negentiende ging bij opnieuw varen en monsterde af in Californië om zijn geluk te beproeven op de goudvelden van Victoria. Dit werd niets; en hij werd weer letterzetter, nu in San Francisco, later winkelbediende en weger in een rijstpellerij. Hij probeerde het nog eens op de goudvelden, keerde teleurgesteld terug in San Francisco en was straatarm. Hij trouwde met Annie Fox. Het jonge paar maakte de eerste huwelijksjaren door in hopeloze armoede. George had zo nu en dan werk als invaller op drukkerijen. Het weinige werk dat hij kon bemachtigen werd ook nog slecht betaald.

Op zijn 26e begon hij te schrijven. Hij kreeg werk bij de opmaak van de 'San Francisco Times' en stuurde vandaar een door hem geschreven artikel naar de redacteur Noah Brooks. Deze verdacht de jonge George ervan het van een ander te hebben overgeschreven. Toen er de volgende dagen nergens een artikel van die strekking verscheen, plaatste bij het toch en ging naar de opmaak om met George kennis te maken: George werd verslaggever, redacteur en chef-redacteur. Gedreven als hij was, ging George weg bij de commerciële 'Times' om te gaan werken bij de 'San Francisco Post', een idealistische krant waar hij de gelegenheid kreeg economische en maatschappelijke mistoestanden van zijn tijd aan de kaak te stellen.

In 1872 stichtte George de 'Evening Post', die grote opgang maakte, Toen het blad in handen van een consortium kwam en men verlangde dat het de belangen van kapitalisten zou dienen, trok George zich terug en aanvaardde een klein ambtelijk baantje als inspecteur van gasmeters en werkte ondertussen aan zijn belangrijkste werk 'Progress and Poverty'. Het boek werd een bestseller en binnen een minimum van tijd was Henry George een nationale beroemdheid geworden. George wijdde nu al zijn kracht, liefde en toewijding aan de verbreiding van de door hem gevonden waarheid. Sinds 1887 was hij uitgever van het weekblad 'The Standard' in New York. Het journalistieke element heeft in zijn leven en zijn wetenschappelijke arbeid sterk overheerst. Hij wordt in de Engels sprekende landen bekend als een der beste sprekers van zijn tijd. Onbeschrijflijk was, de geestdrift waarmee men hem in Engeland, Ierland en vooral Australië ontving. Terug in Amerika werd hij te New Vork als een vorst ingehaald. Het georgisme, nu 100 jaar geleden was geboren!

De populariteit van George was zo groot, dat men hem het gouverneurschap van New York aanbood, waar hij aanvankelijk niet voor voelde. In 1897 werd hem voor de tweede maal een kandidatuur aangeboden voor het gouverneurschap van New York. Zijn gezondheid was inmiddels van dien aard, dat artsen hem afrieden de kandidatuur te aanvaarden. Desondanks stortte George zich in het verkiezingsgeweld. Na de laatste meeting aan de vooravond van de verkiezingen werd hij bij het toespreken van een grote menigte door een beroerte getroffen. Een plotseling einde van een bijzonder leven. De hele wereld deelde in dit verlies. Meer dan 200.000 mensen defileerden langs de baar. Aan de lijkdienst namen protestantse, joodse en RK-geestelijken en zangkoren deel. Een onafzienbare schare vormde de rouwstoet. Een eenvoudige steen dekt zijn graf, waarop het volgende citaat uit 'Progress and Poverty' is aangebracht:

"De waarheid die ik getracht heb duidelijk te maken zal niet gemakkelijk worden
geaccepteerd. Ware dat wel het geval, dan zou zij reeds lang geleden zijn aanvaard.
Maar zij zal vrienden vinden, vrienden die er voor willen strijden, lijden en als
het nodig is sterven. Dat is de kracht van de waarheid,"

BEWAAR DE WAARDE VAN DE AARDE


Voor meer informatie:

Stichting Grondvest
Postbus 60051, 6800 JB Arnhem
telefonisch 026-3610689