Heb je al wel eens gehoord van "Melkert"banen? Dit zijn zogenaamde "A"-banen; armoedebanen, gesubsidieerde uitbuiting door gemeenten, instellingen en bedrijven die op deze wijze over onderbetaalde arbeidskrachten kunnen beschikken.
Dan hebben we het over "Melkert 1" en "Melkert 2" banen. We zitten momenteel in de "Melkert 3" fase: dan "mag" je door de Sociale Dienst aangewezen "vrijwilligerswerk" gaan doen met behoud van uitkering, VERPLICHT vrijwilligerswerk. Dit is dus iets heel anders dan ECHT VRIJWILLIGERSWERK, werk waar je zelf voor gekozen hebt en wat je doet omdat je dat zelf wilt of omdat je van jezelf vindt dat je dat MOET doen. Dat doe je niet omdat het van iemand anders MOET, of omdat je anders bedreigd wordt met verlies van je inkomen / bijstandsuitkering. "Rechts" krijgt nu eindelijk zijn zin: dwangarbeid voor die luie nietsnutten". In de dertiger jaren werd men via de DUW als werkloze "tewerkgesteld", het gaat wederom die kant op. De Zuid-Willemsvaart omleggen, een bos aanleggen of dijk verhogen? Niks op tegen maar dan wel via normale CAO-banen!
Er zijn reeds veel gevallen bekend van mensen die serieus (ECHT) vrijwilligerswerk deden, maar waarvan de SD vond dat ze ander "vrijwilligerswerk" MOESTEN gaan doen, dat door hen (De Sociale Dienst) werd aangewezen. Ook in Den Bosch dreigt deze dwangarbeid. Er staan een aantal projecten op stapel waarbij mensen worden ingeschakeld die dit VERPLICHT vrijwilligerswerk MOETEN gaan doen. Laat je niet kleineren tot lijfeigene van de staat! Denk na over je rechten, en beroep je bijvoorbeeld op het Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM): te denken is aan bijvoorbeeld artikel 4 lid 1: "niemand mag in slavernij of dienstbaarheid worden gehouden" en/of lid 2: "niemand mag gedwongen worden dwangarbeid of verplichte arbeid te verrichten"
Het hierna volgende schrijven ontving iedereen die ingeschreven staat bij een Arbeidsbureau: "Tijdelijk werk wordt steeds belangrijker. Bij meer dan de helft van de vacatures gaat het tegenwoordig om een vorm van tijdelijk werk, zoals uitzendbanen. Het arbeidsbureau speelt op deze ontwikkeling in. Om de kansen van werkzoekenden te vergroten, werkt het arbeidsbureau samen met uitzendbureaus. Want tijdelijke banen bieden een mooie gelegenheid om werkervaring op te doen. Daarmee kunt u altijd uw voordeel doen bij sollicitaties. Ook leert de praktijk dat voor heel wat mensen tijdelijk werk een directe opstap is naar een vaste baan. Het arbeidsbureau kan gegevens van werkzoekenden beschikbaar stellen aan uitzendbureaus waarmee het samenwerkt. Deze uitzendbureaus kunnen alleen beschikken over gegevens die zij nodig hebben om geschikte kandidaten te selecteren voor hun uitzendvacatures.
Voor u betekent dit dat u meer kansen hebt op een baan. Want als er voor u een geschikte vacature beschikbaar is, zal het uitzendbureau rechtstreeks contact met u opnemen. Vanzelfsprekend houden het arbeidsbureau en de uitzendbureaus zich aan de strikte voorwaarden die de Wet op de Privacy stelt. Volgens deze wet kunt u bezwaar maken tegen het doorgeven van uw gegevens aan uitzendbureaus. U kunt dit doen door bijgaande bon in te vullen en in te leveren bij of terug te sturen naar het arbeidsbureau. Als u bezwaar maakt, zal het arbeidsbureau uw gegevens niet doorgeven. Staat u al bij een uitzendbureau ingeschreven, dan is het verstandig om deze inschrijving te handhaven. Want dan maakt u meer kans op werk. Een uitzendbureau zal namelijk eerst in zijn eigen bestanden zoeken naar een geschikte kandidaat voordat het eventueel aanklopt bij het arbeidsbureau".
Hieronder een protestbrief die we hebben overgeschreven uit het blad FUNEST te Leeuwarden: "Deze manier van doen bevalt mij absoluut niet. U belazert de mensen die u dit toestuurt door expliciet te stellen dat u zich keurig aan alle wettelijke bepalingen betreffende de privacy houdt, terwijl u zich er absoluut niet aan houdt. Bovendien vind ik de toonzetting van dit schrijven erg intimiderend ("a.u.b. volledig invullen, Reden van bezwaar:"), alsof mensen het eigenlijk niet in hun hoofd moeten halen om bezwaar te maken en als ze dit dan toch doen moeten ze het blijkbaar wel erg goed kunnen motiveren. Ik verwijs u hierbij om te beginnen naar de artikelen 11 en 12 van de Wet Persoonsregistraties. Artikel 11 lid 1: Uit een persoonsregistratie worden slechts gegevens aan een derde verstrekt voor zover zulks voortvloeit uit het doel van de registratie, wordt vereist ingevolge een wettelijk voorschrift of geschiedt met toestemming van de geregistreerde. en artikel 12 lid 1:
Indien voor de verstrekking van gegevens uit een persoonsregistratie toestemming van de geregistreerde of van zijn wettelijke vertegenwoordiger is vereist, kan deze slechts schriftelijk worden gegeven. Toestemming voor verstrekking bestaat dus niet automatisch! U heeft schriftelijke toestemming nodig. U gaat er vanuit dat u automatisch gegevens over mij mag verstrekken aan uitzendbureaus (commerciële instellingen, waarvan ik geen enkele garantie heb omtrent hoe zorgvuldig ze met mijn gegevens om zullen gaan) tenzij ik daartegen bezwaar maak. Bovendien wilt u dan klaarblijkelijk ook nog dat ik dit bezwaar motiveer, alsof u daarna mag bepalen of mijn motivatie wel zwaarwegend genoeg is. Als ik gebruik wil maken van mijn recht op privacy hoef ik dat niet aan u te verantwoorden! U heeft uitdrukkelijk schriftelijke toestemming van mij nodig alvorens u mijn gegevens verkwanselt!
Ook wil ik u nog even wijzen op artikel 18 van diezelfde wet. Dat artikel gaat over "Persoonsregistraties op het gebied van de overheid en het onderwijs, de gezondheidszorg en de maatschappelijke dienstverlening". Artikel 18 lid 3: Uit deze persoonsregistraties kunnen desgevraagd gegevens worden verstrekt aan personen of instanties met een publiekrechtelijke taak, voor zover zij die gegevens behoeven voor de uitvoering van hun taak en de persoonlijke levenssfeer van de geregistreerden daarvoor niet onevenredig wordt geschaad. Ik hoef u neem ik aan niet uit te leggen dat een uitzendbureau geen instantie met een publiekrechtelijke taak is, maar een puur op winst gericht bedrijf.
Tevens verzoek ik u hierbij ingevolge art. 32 van de Wet Persoonsregistraties mij binnen vier weken schriftelijk mede te delen of mij betreffende gegevens in het afgelopen jaar uit uw persoonsregistratie aan derden zijn verstrekt. Tenslotte wil ik nog wel even kwijt dat ik uitzendbureaus beschouw als gelegaliseerde koppelbazen. Mijns inziens bestaan uitzendbureaus alleen voor het gemak en de winst van werkgevers, de positie van werknemers wordt aan alle kanten ondergraven. Wanneer een werkgever mensen nodig heeft laat hij via het uitzendbureau wat mensen opdraven en heeft ie ze niet meer nodig dan worden ze zonder meer weer weggestuurd. Gevolg is dat de arbeid steeds individueler, geïsoleerder, flexibeler en slechter betaald wordt. Op naar het prestatieloon en vervolgens weer het stukloon? In afwachting van uw antwoord..."
Intussen heeft de Registratiekamer laten weten (binnen een week!) dat de handelwijze van het arbeidsbureau in principe toegestaan kan zijn. Het kan namelijk opgevat worden als een zogenaamde 'doelverstrekking', en dan heeft men geen expliciete toestemming van de betrokkene nodig alvorens gegevens door te geven. Bij een 'doelverstrekking' moet het arbeidsbureau echter wel eerst onderzocht hebben of het betreffende uitzendbureau de vertrouwelijkheid van de ontvangen gegevens kan waarborgen en dat niet meer gegevens worden verstrekt dan noodzakelijk is. Vraag is in dit geval natuurlijk of het arbeidsbureau inderdaad in voldoende mate heeft onderzocht of de betreffende uitzendbureaus aan deze criteria voldoen.
Gezien het feit dat het arbeidsbureau in haar brief zelfs niet weet te vertellen aan welke uitzendbureaus ze de gegevens precies gaat doorgeven (er wordt in de brief gesproken over 'de uitzendbureaus'), betwijfel ik of inderdaad voldoende onderzoek naar de uitzendbureaus is verricht. In het antwoord van de Registratiekamer staat bovendien niets dat erop wijst dat een bezwaar tegen gegevensverstrekking ook gemotiveerd moet worden. Waarschijnlijk gaat het arbeidsbureau hier dan ook buiten haar boekje. Pikant detail: Uit de handelingen van de Tweede Kamer (TK 1995-1996, 24 450, nr.3) blijkt dat het arbeidsbureau de gegevens niet zomaar aan de uitzendbureaus ter beschikking stelt, maar hier geld voor vraagt. Het onderzoek dat het arbeidsbureau naar de uitzendbureaus moet instellen zal dan ook wel niet zoveel voorstellen. Van de directie van het arbeidsbureau heb ik tot op heden niets vernomen".
Wanneer je al deze zaken combineert met de zogeheten "Wet Boeten" die ingegaan is per 1 juli jongstleden dan is het duidelijk dat de terreur die er uitgeoefend wordt op uitkeringsgerechtigden meer en meer aan het toenemen is. De werkenden krijgen hier ook steeds meer mee te maken, denk aan de dreigementen van Kok, Wijers en Melkert met betrekking tot de afbouw van CAO-banen en de stimulering van "flexibele arbeid". Laat je stem horen, protesteer tegen deze vormen van dwang en terreur. Stuur je commentaar, je protestbrieven, je tips of kritiek op naar:
Dit artikel is verschenen in Kleintje Muurkrant nr. 314, 24 oktober 1997