Cuba Info

De opschorting van Artikel III en daarmee de mogelijkheid om Juridische procedures te kunnen beginnen voor financiële compensatie, werd gemotiveerd met het argument dat met name Europa een groeiende bereidheid laat zien om steun te geven aan de Amerikaanse politiek van 'pressie' om op Cuba om tot 'democratische hervormingen' te komen. In de verklaring werd het opschorten verder een zaak van 'nationaal belang' genoemd.

Artikel III is het enige onderdeel van de wet waar de Amerikaanse president nog invloed op heeft t.a.v. het al dan niet in werking laten treden. Voor wat betreft de overige artikelen, evenals de rest van de blokkadebepalingen, heeft de president geen enkele mogelijkheid om deze te verzachten of op te schorten. Door Helms-Burton zijn deze nu bij wet geregeld en alleen het Congres kan dit veranderen.

In het Congres zijn inmiddels wetsvoorstellen in voorbereiding om de president te dwingen om ook Artikel III strikt toe te passen. Wanneer dit gebeurt dan zal dit zeker tot conflicten leiden met de landen van de Europese Unie. De EU heeft een klacht ingediend bij de Wereld Handels Organisatie (WTO) omdat Helms-Burton een aantasting betekent van de handelssoevereiniteit van andere landen. De EU hoopt tot een vergelijk met de VS te komen en heeft om die reden de klacht tot 15 oktober a.s. opgeschort.

Berichten uit Washington wijzen er echter op dat de Amerikaanse regering niet verwacht dat het tot een akkoord met de EU zal komen. Of de EU dan wederom een procedure bij de WTO zal aanspannen is nog de vraag. Europees commissaris Leon Brittain heeft bij diverse gelegenheden de wens geuit om het conflict met de VS te willen bijleggen. Waarnemers denken dat de EU waarschijnlijk een formeel protest laten horen maar verder de zaak stilzwijgend laat doodbloeden.

Mensen rechten

In de motivatie voor de opschorting spreekt het Witte Huis van positieve resultaten waar het gaat om steun te krijgen voor een internationale campagne - met de mensenrechten als inzet - om een omwenteling op Cuba tot stand te brengen. In het bijzonder worden Spanje, Argentinië, El Salvador en Nicaragua geprezen voor hun bereidheid om zich in te zetten voor 'de democratie en de mensenrechten' op Cuba.

Opvallend is ook dat in de verklaring de Nederlandse katholieke organisatie Pax Christi geprezen wordt voor hun inzet om tot een 'Europees Platform voor Democratie en Mensenrechten op Cuba' te komen. Daarbij is in het bijzonder de bijeenkomst van een aantal Europese organisaties op 21 februari in het gebouw van de 2e Kamer genoemd. Het feit dat deze bijeenkomst met veel geheimzinnigheid was omgeven en ook geen vertegenwoordigers vanuit Cuba zijn uitgenodigd, plaatst grote vraagtekens bij de uiteindelijke doelstelling van dit initiatief.

Ook het gegeven dat het State Department al in november vorig jaar van dit initiatief op de hoogte was, doet de vraag rijzen of het hier werkelijk om een Europees initiatief gaat. Een aspect dat in dit verband zeker niet onvermeld mag blijven is het feit dat de uiterst rechtse organisaties van Cubaanse ballingen in Miami zich in toenemende mate in de Europese politieke verhoudingen mengen.

Ook de conferentie over Cuba van 19 april jl. in Noordwijk, georganiseerd door de VVD, de PvdA en D'66, is genoemd door het Witte Huis als een belangrijke bijdrage om tot democratie en mensenrechten' op Cuba te komen. Opvallend was dat ook op deze conferentie geen vertegenwoordigers van de Cubaanse bevolking aanwezig waren en in de wandelgangen viel dan ook van vele kanten de teleurstelling te beluisteren over het onevenwichtige karakter van de bijeenkomst.

Ondanks het feit dat de VN-rapporteur voor de mensenrechten op deze conferentie verklaarde dat de afgelopen jaren de situatie van de mensenrechten aanzienlijk beter is geworden, geven de Nederlandse regeringspartijen steun aan de door Washington gewenste internationale campagne tegen Cuba die, om met de woorden van Richard Nuccio - de voormalige Cuba-beleidsverantwoordelijke in het Witte Huis - te spreken, moet leiden tot een sociale ineenstorting en een gewelddadige omwenteling op Cuba.

Teleurstelling

De rechtse ballingengroepen in Miami hebben teleurgesteld gereageerd op het opschorten van Artikel III. Het republikeinse Congreslid uit Florida, Ileana Ros-Lehtinen, verklaarde dat de Amerikaanse staatsburgers die hun bezittingen op Cuba zijn kwijtgeraakt, de grote 'verliezers' zijn. Daarmee geeft zij duidelijker dan wie dan ook aan wat het doel is van de Amerikaanse politiek. Niet de democratie of de mensenrechten op Cuba, maar het herstel van de bezitsverhoudingen van voor 1959.

Miguel Alfonso, woordvoerder van het Cubaans Ministerie van Buitenlandse Zaken, verklaarde tegenover de buitenlandse pers in Havana dat het imperium (de VS) de wereld 6 maanden langer hun soevereiniteit heeft gegund maar de wet is nog steeds extra-territoriaal en onacceptabel voor ons.

Cuba Si
Sloterkade 20, 1058 HE AMSTERDAM
Tel. 020-6151122