Door R.M. Brockhus
voor het blad: Ontwikkelingshulp een last, een lust, of beide ??Op 2 augustus 1986 schreef ik het verhaal over het drama van de schuldenproblematiek van de Derde Wereld, en mede in het perspectief van de ontwikkelingshulp die wij geven. Onlangs werd door de OESO bekend gemaakt dat ondanks het amortiseringsproces van schuldkwijtschelding in internationaal verband, de situatie van de meeste ontwikkelingslanden niet verbeterd is. De internationale schuld is sinds 1986 nominaal verder opgelopen naar 3,4 biljoen gulden. De Noord-Zuid problematiek is daarmee feitelijk niet veranderd. De heer Bolkestein opperde onlangs t.a.v. de ontwikkelingshulp dat daarop flink bezuinigd kon worden, omdat de uitgaven die Nederland doet feitelijk geen resultaat blijken te hebben, en al helemaal geen rendement. Elke investering in de economische ontwikkeling van de Derde Wereld is zijns inziens weggegooid geld, dat beter voor lastenverlichting van de burgers in Nederland aangewend kan worden. Of zijn visie enige realiteitswaarde heeft, valt nog te bezien. Maar laten we eerst mijn visie van 1986 eens vergelijken met de situatie van vandaag.
CREDITNOTA VAN DRIE BILJOENHet schandaal van de "Mississippi Luchtbellen" is een bekend gegeven uit de economische geschiedenis. Vóór de Franse Revolutie werd de economie gedragen door kapitale bezittingen van landgoederen in Z-Amerika. Die bezittingen waren toen de grondslag van nationale en internationale handel en de financiering van de (Franse) staatshuishouding. De uitgifte van assignaten (aandelen van stukken grond) en de waardestijging van deze assignaten was een belangrijke financieringsbron van de uitgaven van de Franse overheid, die daarmee een economische ontwrichting veroorzaakte die uitmondde in een volksopstand. De guillotine maakte vervolgens een abrupt einde aan de woekering van het kapitaal in die tijd. Een vergelijking met het American Land Program van Rienk Kamer in dit tijdsgewricht is heel treffend. De kenmerkendste eigenschap van landgoederen is namelijk dat ze zo buitengewoon "onroerend" zijn. Men kan een landgoed niet - hoe spijtig voor veroveraars - meenemen, en de waarde ervan wordt dan ook bepaald door het economisch gebruik en de appreciatie. Zoals de tulpenbollen van toen, de landgoederen in de 18e eeuw, en de stukken woestijngrond van het ALP van vandaag geen enkele echte economische waarde hadden, heeft ook de schuld van de Derde Wereld aan ons geen enkele reële waarde. De vorderingen die het rijke Westen op de Derde Wereld meent te hebben zijn slechts gebaseerd op een rekenkundig gegeven, waarbij de waarde van die duizenden miljarden guldens kunstmatig in stand wordt gehouden. Door internationale afspraken en de macht die de rijke landen op de Derde Wereld uitoefenen, blijft de situatie vooralsnog in evenwicht. Maar op het onvermijdelijke moment dat de kruik voor de laatste keer te water gaat, zal blijken dat deze schuld van de Derde Wereld - net als de assignaten van toen - een gigantische luchtbel is. De Franse Revolutie was het directe gevolg van die ineenstorting, met alle ellende voor de bevolkingen van dien. Het internationale bankwezen zal in elkaar kunnen klappen, en de economieën in het rijke Westen met zich meesleuren in de ondergang. De maatschappelijke, politieke en militaire gevolgen daarvan zijn niet te overzien. Toch is er een uitstekende oplossing te bedenken om aan deze catastrofe te ontsnappen. Wanneer wij de oorzaken en verhoudingen in het juiste perspectief gaan zien, is de oplossing eigenlijk voor de hand liggend. De kern van de huidige crisis ligt in het gegeven dat we verzuimd hebben in die Derde Wereld een redelijke "toegevoegde waarde" aan te laten brengen in de productie die zij ons leveren. Wij betalen nog steeds en in toenemende mate slechts minimale prijzen voor de import van vrijwel uitsluitend grondstoffen, die met slavenarbeid worden geproduceerd. Eindproducten kopen wij nauwelijks van hen, maar verkopen doen we ze wel. De verhoudingen zijn helemaal scheef gegroeid, en groeien nog steeds schever. Apocalyptische calamiteiten zijn onvermijdelijk, dan tenzij we de zaken recht gaan trekken in ons eigen belang en in het belang van de Derde Wereld. Wij zullen de Derde Wereld een nabetaling moeten doen voor hetgeen wij hebben nagelaten te betalen. Die nabetaling is niet geheel toevallig net zo groot als de totale schuldenlast van de Derde Wereld. Namelijk:
DRIE BILJOEN GULDEN (3.000.000.000.000)U schrikt natuurlijk wel van deze rekening op uw bord, want betalen moet u toch. Daaraan valt echt niet te ontkomen. U kunt lang schuiven, rekken, manipuleren, en zelfs de economische natuurwetten op hun kop proberen te zetten, door net te doen alsof zij (de Derde Wereld) een schuld aan ons hebben. We kunnen de dollar voor heilig laten verklaren en tot norm verheffen. We kunnen het IMF en de Wereldbank de regels laten spellen, en geld nog als een "ruilmiddel" blijven zien, terwijl dat allang niet meer het geval is. De kruik en het water, weet u nog? Zo'n tweeduizend jaar geleden veranderde iemand water in wijn en redde daarmee een groot feest omdat de wijn te snel op was. Laten wij eens proberen ook zoiets te doen, maar dan met die geweldig grote schuldenlast van de Derde Wereld; en deze te veranderen van een immens probleem in een zegen voor de samenleving. Het Westen neemt het initiatief en zendt de Derde Wereld een CREDITNOTA. Bovendien komen we dan niet voor verrassingen te staan wanneer de schuldenluchtbel uit elkaar spat. U denkt waarschijnlijk met een brede grijns op het gezicht dat de auteur volkomen geschift zal zijn. We gaan toch niet zomaar drie biljoen gulden van onze "zuurverdiende centjes" weggeven !!? Er komen dan onmiddellijk twee wezenlijke vragen naar voren.
De antwoorden zijn redelijk eenvoudig.
Het scenario ziet er ongeveer zo uit:
Conclusie:U ziet nu dat het geven van deze "CREDITNOTA" aan de Derde Wereld ons geen windeieren zal leggen. Dat is een ontzettend groot geluk voor de hongerenden in de Derde Wereld, maar ook voor de werklozen in onze "beschaafde" industriestaten. Want zonder het eigenbelang en/of de angst gebeurt er meestal niets. De wijsgeer Confucius zei ooit: "Om geld te kunnen verdienen moet men het eerst weggeven". Dit laat duidelijk zien, dat wij het geld nog steeds niet begrepen hebben. Diegene, die kan zeggen wat geld "werkelijk" is kan de Derde Wereldoorlog mogelijk voorkomen. In ieder geval verdient deze een voordracht voor de Nobelprijzen voor de economie en voor de vrede.
|
CreditnotaAan: De DERDE WERELD Boulevard Fort Knox 1a Terrania City Hierbij crediteren wij uw rekening voor de Review door: door u geleverde goederen en diensten ad: R.M. Brockhus f. 3.000.000.000.000 Westkade 227 ************************* 1273 RJ Huizen Wij verzoeken u deze nota te verrekenen met eventueel nog openstaande rekeningen. 2 augustus 1986 afz. DE INDUSTRIESTATEN |
Negen jaren later in 1995Tot zover mijn visie in 1986. Inmiddels is in ieder geval duidelijk geworden dat de OESO landen, met name Nederland, zelf zeer sterk profiteren van de ontwikkelings"hulp". Wanneer we de toegevoegde waarde van de handelsstromen tussen Nederland en de Derde Wereld wat nader bekijken, dat zien we dat ruwweg 45 miljard gulden aan economische waarde de grens over gaat in de richting van de Derde Wereld, terwijl omgekeerd de opbrengst van de producten en diensten uit de Derde Wereld voor Nederland minimaal drie keer zo hoog ligt. Namelijk ca. 160 miljard gulden. Commercieel gezien is de ontwikkelingshulp over de lang termijn gezien voor Nederland als uiterst rendabel te beschouwen, met een "dividend" van ruim 200 procent. De investeringen in het verleden blijken hun rendement ruimschoots af te werpen in de vorm van een netto resultaat van ruim 100 miljard. Los van de sociale aspecten en de Rechten van de Mens, die in conservatieve kringen nauwelijks mee blijken te tellen, lijkt mij het voorstel van de heer Bolkestein dus niet zo goed doordacht. Of daarnaast de economische verhouding van permanente schuld van de Derde Wereld aan ons, en de constante stroom aan economische overwaarde naar ons toe op de lange termijn nog wel acceptabel is, lijkt mij evenmin het geval. Geen enkele economisch relatie kan blijven voortbestaan wanneer een partij als maar moet inleveren ten gunste van de andere partij. Het hierboven geschetste gevolg van de explosie van kapitaal die voorafging aan de Franse Revolutie, laat duidelijk zien wat de gevolgen kunnen zijn van permanente onevenwichtigheden tussen landen en bevolkingsgroepen. Want ook in Nederland zijn we een Vierde Wereld aan het creëren die slechts kan leiden tot onlusten en opstanden. Vooralsnog uit zich dat in een toenemende criminaliteit, wat betreft de binnenlandse verhoudingen, tussen landen met internationale spanningen en oorlogen. De wereld is er vol van. Wanneer we nadenken over ontwikkelingshulp, dan zullen we die aspecten zeker niet buiten beschouwing moeten laten, net zo min als het rendement op exponentieel groeiend kapitaal. We zouden net zulke kritische blikken moeten werpen op de werk(e)loosheid van het kapitaal dat werkloosheid veroorzaakt met nietsdoen (o.a. door te parasiteren via de rente) op de productiviteit van de gemeenschap als geheel), als op de moderne topic van de werkloosheid van mensen. Werk(e)loos en parasitair kapitaal leidt tot meer ontwrichting van de sociale structuur dan menigeen zal vermoeden. Wij en de Derde Wereld, zijn hevig gebaat bij evenwicht in de economische, sociale en politieke verhoudingen. En dat betekent een herbezinning op het medium (geld) dat in het internationale betalingsverkeer nog voor nauwelijks één procent iets te maken heeft met werk, met werkgelegenheid, met consumptie en welvaart. Maar wie heeft het LEF hiérover een balletje op te werpen ?? Frits Bolkestein ??
Door R.M. Brockhus
|
Ellen Verheul schrijft in de Volkskrant een artikel dat een op een staat tot het artikel dat ik in 1986 schreef. Alleen komen de voordelen voor Nederland in het artikel van Verheul niet zo sterk naar voren. Zie haar bijdrage uit de volkskrant van 16 juni 2000: Armste landen verdienen kwijting van alle schulden
Stichting Videotex Ondernemingen Circuit (VOC) heeft tot doel: het bevorderen van nationale en internationale kennisoverdracht m.b.t. de economische en monetaire structuren. K.v.K. S-193411, Rabobank Huizen rekening 33.99.13.444
De staatsschuld is een zegen en ook 'n schild tegen kapitaalvernietiging op de beurs
Economische rugwind geeft Zalm een luxeprobleem, een begrotingsoverschot dreigt
Nederland is de meest genereuze schuldeiser tussen de internationale crediteuren
Economische rugwind geeft Zalm een luxeprobleem, een begrotingsoverschot dreigt
Veel Nederlandse huishoudens maken schulden en zien geen bezuinigingen meer zitten
Duizenden miljarden worden uitgeleend zonder dat iemand het overzicht heeft
Klem tussen armoe en de bewindvoerder
Japans spaarkapitaal wil het land uit
OESO adviseert Japan de BTW te verhogen
Geld pompen in economie is Japans enige optie als remedie tegen crisis
Onderzoekers Nijenrode vrezen teveel aan marktwerking en toenemend eigenbelang
Economische onderwerpen
Stichting Sociale Databank Nederland
E-mailadres: sdn@planet.nl
Internet site:
http://www.sdnl.nl/creditnota.htm
Westkade 227, 1273 RJ Huizen (NH)
Tel.: 06-17125374