Flauwekul regeert

Hugo Brandt Corstius (Voorpagina van de Volkskrant van 8-8-97)

De opwinding over de stijging van de beurskoersen, door de duizend punten heen, is dubbele flauwekul. Het getal 1000 zelf is nog grotere flauwekul dan het jaartal 2000. Dat jaartal berust op de geboorte van J. Christus, onze jaarlijkse omloop om de zon, en het feit dat wij tien vingers hebben. Bij de beurskoers is men domweg begonnen bij het getal 100.
(Dit domweg zo te stellen is dom. Het getal honderd komt van 100 procent, en is alleszins realistisch)

'Koers door de honderd heen!' had de krantenkop toen kunnen luiden. Moeilijker is het kennelijk om in te zien dat ook de driftige bewegingen van de koersen flauwekul zijn, maar ik leg het u uit.
(Flauwekul, zeker niet. Maar gevaarlijk, besliste wel...!)

Neem een grote pot en stop daar alle Nederlanders in die het afgelopen jaar aandelen hebben gekocht en verkocht. Iedereen neemt al zijn geld mee in de pot, een totaal van 31415 miljoen gulden, en iedereen neemt al zijn aandelen ook mee, een stapel van 2718 miljoen papiertjes. De getallen kunnen ook anders zijn, maar het mooie van mijn redenering is dat die getallen er niets toe doen. De pot gaat stevig dicht en nu mogen alle mensen in de pot aandelen aan elkaar gaan verkopen, een heel jaar lang.
(Fout 1, dat kan alleen in een gesloten economie, zonder rente en zonder spaarders en zonder investering en herinvestering van het dividend)

Uit de pot hoor je gesmoorde kreten van blijdschap en verdriet, de temperatuur stijgt, de geur wordt angstig.
(Geur? Ik dacht dat de pot potdicht zat?)

Maar er gaat al die tijd geen cent of aandeel in of uit.
(Herhaling van fout 1, en er gaat in werkelijkheid een gigantisch bedrag aan nieuw geld, besparingen en herinvesteringen in bestaande en nieuwe aandelen zitten. Alleen de obligaties zijn inert, en reageren alleen op het niveau van de rente.)

Na een jaar hoor je roepen: 'De index staat op duizend!'. We openen en inspecteren de pot. Sommige mensen zijn er in dat jaar in geld rijker op geworden, anderen juist armer. Maar het totaal aan geld is nog steeds 31415 miljoen gulden.
(Fout, de hoeveelheid geld is per definitie toegenomen, en wel met de waardestijging, die ligt echter wel vast, maar buiten de pot groeit de hoeveelheid geld als gevolg van de waardestijging in de pot.)

Bij elke koop van een aandeel hoort immers de verkoop van een aandeel.
(Fout, alleen in een gesloten economie zonder enige groei of investering; niet zo reëel).

De geldwinst van de een is het verlies van de ander.
(Fout, Hugo husselt hier de geldhoeveelheid en de waarde van papieren vermogen door elkaar ).

Ook het aantal aandelen is na een jaar onveranderd gebleven: 2718 miljoen papiertjes. Er is dus, als je de hele zaak in de pot bekijkt, niets gebeurd.
(Fout, er heeft geldschepping plaatsgevonden, die vooralsnog door afgeschermde (pot) inflatie wordt gecompenseerd. Want met de hogere waarde van de aandelen kun je (ook buiten de pot) bij de bank meer krediet met geldschepping krijgen dan voorheen.)

'Maar', zo zult u zeggen, 'de waarde van de aandelen is flink opgelopen'. Dat is waar.
(Waarom? Teveel spaargeld dat een heenkomen zoekt?)

Dat wil zeggen: voor elk aandeel staat een hogere waarde in de koerslijst vermeld. Maar een aandeel is pas geld als het verkocht wordt. En als de bezitters van die duurder' geworden aandelen besluiten om ze te verkopen, dan zullen ze iets heel onaangenaams merken, namelijk dat de waarde weer diep wegzakt.
(Klopt, het marktaanbod drukt dan de prijs, net als bij een krop sla die dan niet f 1,50 kost, maar 'n kwartje, vanwege het overaanbod).

Ze doen dat ook niet. Ze hopen er in de toekomst nog rijker mee te worden. Ze weten trouwens niet waar anders in te beleggen.
(Dat laatste is zeer juist).

De pot kan weer dicht.
(Werkelijk?)

Er kunnen in het jaar losse mensen rijker of armer zijn geworden, (Correct) maar het totaal aan geld en aandelen in de pot is onveranderd gebleven.
(Fout, zie hiervoor)

Waarom horen we wel van mensen die van hun winst een dure boot of keuken hebben gekocht en niet van de verliezers?
(Fout, de winst komt bij besteding in spullen ten goede aan de individu, terwijl het verlies gedragen wordt door het collectief van beleggers. Liquideer je op tijd en investeer je in luxegoederen, dan heb je feitelijk, bij halvering van de koers, ook deze aankoop voor half geld.)

Omdat de verliezers niet in de gaten hebben dat ze verliezen zolang ze hun opgelopen aandelen niet proberen te verkopen.
(Non-argument, verliezers zijn er niet bij een oplopende beurskoers, los van de trucs met clickfondsen en opties, want dat is je reinste speculatie.)

Het verschijnsel is niets nieuws. We hebben in Nederland de windhandel in tulpen gehad - tulpen zijn tenminste mooi, wat je van aandelen niet kunt zeggen, want die zijn tegenwoordig onzichtbaar. We hebben enorme prijsstijgingen gezien van oude schilderijen en van huizen. Raar is dat over de duur geworden Rembrandts en herenhuizen veel geklaagd wordt, terwijl in de kranten het duurder worden van de aandelen als goed nieuws gebracht wordt.
(Correct)

De redenering van de pot gaat bij de kunst en huizen niet helemaal op, want er komen valse Rembrandts en nieuwgebouwde huizen op de markt.
(Het inzicht gloort.)

Bent u gelukkiger omdat uw huis twee keer zoveel waard is als toen u het kocht? Nee, want u moet toch ergens in wonen.
(Fout, want dat wonen kan ook in een nieuw huis dat volledig betaald kan worden met de verkoop van een nog fors met hypotheek bezwaarde woning).

Pasgetrouwden mogen klagen over de hoge huizenprijzen, maar dan moeten stervenden daar ook over juichen.
(Correct, de stervenden juichen inderdaad over dat wat ze nalaten aan hun kinderen.)

De beursopwinding is dus gezichtsbedrog en hysterische flauwekul. Maar flauwekul is nu eenmaal waar de mensen het liefst in geloven. (Correct) Dus de koersstijgingen maken dat mensen dure boten en keukens gaan kopen, en dat de hele economie meer groei 'vertoont. Het is niet de groei die de beurskoersen aanjaagt maar andersom.
(Correct, toch particuliere monetaire financiering?)

De groei wordt toegejuicht omdat we de negatieve effecten ervan niet in de boekhouding verwerken.
(Geheel juist)

Vroeger verkocht de kerk aflaten voor een voor een prettige Hemelvaart. Nu verkopen de banken aandelen voor een schijnwinst. De enige echte verdieners aan de beurskomedie zijn de handelaren in aandelen.
(Fout, de banken 'verkopen' alleen nieuwe aandelen voor geld van beleggers en daarmee rendement over productie. De overige, bestaande aandelen worden niet verkocht, maar verhandeld tegen de prijs die een gek er voor geeft. De bank bepaalt niet de waarde, maar de (grillige) markt.)

Net zoals de enige verdieners aan roulette de eigenaren van de casino's zijn, en de enige verdieners aan het geloofde pastoors en dominees.
(Gedeeltelijk waar, maar speculanten pakken het leeuwendeel, bijv. George Soros die het Britse pond onderuit haalde.)

Kan het anders? Ja, het is niet moeilijk om in een paar maanden tien keer een investeren terug te verdienen. Koop voor vijftien cent een slaplantje. Zet het in de grond en laat er een paar maanden zon en regen overheen gaan. Dan plukt u een slakrop ter waarde van een gulden vijftig. Nu heeft u echt iets geproduceerd. U heeft uw investering vertienvoudigd. U eet de sla. U bent tevreden. U doet het nog een keer. Maar zulke winsten komen niet in de krant. Daar maken ze u liever gek met de zogenaamde winsten op aandelen.
(Tuinders en boeren weten dat het 'krop-sla-verhaal' niet juist is, behalve voor de particuliere moestuin en zonder arbeidskosten).

'Maar', zo zei de economisch redacteur die ik dit vertelde, 'als ik indertijd een aandeel van 100 gulden had gekocht en dat aandeel voor 1000 gulden had verkocht, dan had ik toch 900 verdiend?
(Fout. Niet verdiend, maar gewonnen. Die economisch redacteur moet terug naar school...!!)

Ik antwoord: 'Jazeker. Maar denk een aan die schlemiel die dat aandeel voor 100 gulden aan u heeft verkocht, met verlies.
(Fout, de verkoper hoeft helemaal geen verlies gehad te hebben. Hij verkocht gewoon a pari).

En denk eens aan de zielenpoot die dat aandeel voor 1000 gulden van u kocht en die dat er nooit meer voor terugkrijgt.
(Ook fout, want de koers hoeft helemaal nooit meer beneden dat niveau te zakken. Nog afgezien van de inflatie. Daarnaast houden de cumulatieve besparingen de koers redelijk op peil, want je kunt met je geld toch nergens anders heen).

In totaal komt er, wat men ook koopt of verkoopt, geen cent bij.
(Reeds hiervoor aangetoonde flauwekul van Hugo)

Als u echt zo'n geluk heeft gehad, dan feliciteer ik u. Maar als u de hoofdprijs in een loterij heeft gewonnen, schrijft u toch ook niet in de krant dat iedereen zoveel mogelijk lootjes moet kopen, en dat de loterij een prachtuitvinding is?'
(Een prachtige, terechte uitsmijter. Maar het verhaal op zich, met die gesloten pot, is absolute flauwekul.

Commentaar R.M. Brockhus (secretaris St. Sociale Databank Nederland)
Westkade 227
1273 RJ Huizen

Volkskrant redactie: Ik meen de flauwekul van Hugo Brandt Corstius te kunnen weerleggen. Ik heb dat gedaan door de originele tekst op de voorpagina van de Volkskrant van vrijdag 8 augustus 1997 van opmerkingen te voorzien. U mag deze tekst publiceren.

Stichting Sociale Databank Nederland
E-mailadres: sdn@planet.nl
Site adres: http://www.sdnl.nl/corstius.htm
Westkade 227, 1273 RJ Huizen (NH)
Tel.: 06-17125374