"Onthullingen, getuigenverklaringen, wetenschappelijke evaluaties en foto's over de Bijlmerramp met het El AL-vliegtuig bij SDN...!!"

Samenvatting en conclusie van enquêtevoorzitter Th. Meijer
aan het einde van ieder openbaar verhoor

Burgers & Bijlmer . . Bijlmer enquête . . Doemvlucht <===> Kamerzetel 151 . . SDN . . Heijboer

Het verhoor van: Mevr. E. Borst-Eilers














Het verhoor van:
Mevr. E. Borst-Eilers

Geboortedatum: 22-03-1932
Beroep: Minister van Volksgezondheid
Verhoordatum: 12 Maart 1999
Verhoortijd: 11:06-12:50



Er is in 1994 bij het aantreden als minister geen dossier overgedragen en er heeft ook geen mondelinge overdracht plaatsgevonden.
ANTWOORD : Correct.

De inventarisatie van de GG en Gd is tot September1997 de basis voor het beleid ten aanzien van de gezondheidsklachten die een relatie kunnen hebben met de bijlmerramp.
ANTWOORD : Aangevuld met mondelinge mededelingen van dokter van Wijnen aan mijn ambtenaar.

U was op de hoogte van beperkte opzet en uitvoering van het GG&GD onderzoek.
ANTWOORD : Dat klopt.

U wist niet dat het GG&GD rapport zich baseerde op Keverling Buisman die in zijn notitie geen relatie legt met de ramp.
ANTWOORD : Klopt.

Op kamervragen uit 1996 en 1997 waarbij wordt gerefereerd aan gezondheidsklachten uit 1995, 1996 en in 1997 verwijst u naar het GG&GD onderzoek uit 1994, u heeft wel steeds contact opgenomen met de GG&GD Amsterdam, in de kamerstukken heeft u daarover niets gemeld.
ANTWOORD : Dat klopt.

In 1996 is er een omslag punt, mensen voelen zich collectief ziek, u schrijft dit toe aan de onduidelijkheid over de lading en de onrust in de media.
ANTWOORD : Dat klopt, maar met die aantekening dat er natuurlijk ook zo kan zijn dat de ziekte verschijnselen die zich toen pas begonnen te openbaren en ook nog voor een deel echt door de blootstelling veroorzaakt waren.

Wanneer op 28 Augustus 1996 de kamer de ladingbrieven krijgt toegestuurd wordt u daar niet over geïnformeerd door uw collega van verkeer en waterstaat. U ontvangt deze informatie pas in 1998.
ANTWOORD : Dat klopt.

WVC was niet betrokken bij de beantwoording van de kamervragen van 17 September 1993.
ANTWOORD : Correct.

Het belang van de lading voor de volksgezondheid was voor u geen aanleiding om gezamenlijk met verkeer en waterstaat de lading boven water te krijgen.
ANTWOORD : Dat klopt als u het zo formuleert.

U bent niet geïnformeerd over de brief van de minister van verkeer en waterstaat op 21 Juli 1995 waarin zij de wens van de kamer om op standaardbasis na rampen altijd een epidemiologisch onderzoek in te stellen, u heeft hier derhalve geen gevolg aan gegeven.
ANTWOORD : Correct.

Er is geen overleg geweest met VROM voor de beantwoording van de kamervragen over uranium.
ANTWOORD : Naar ik mij herinner niet, dus ik hier onder ede maar mijn herinnering is nee, maar ik weet niet zeker of ik mij dat goed herinner.

U was tot Augustus 1998 niet op de hoogte van het RIVM rapport uit 1993.
ANTWOORD : Wil u nog even herhalen?

U was tot Augustus 1998 niet op de hoogte van het RIVM rapport uit 1993.
ANTWOORD : Correct.

Het AMC onderzoek ging pas 7 maanden na de toezegging aan de kamer van start omdat u onder andere wilde wachten op de uitkomst van de commissie Hoekstra.
ANTWOORD : Mede daarom,

Van de ramp.
ANTWOORD : En de andere reden is dat men gewoon niet sneller werkte, kon werken daar.

U bent er door uw ambtenaren op gewezen dat de commissie Hoekstra niet de opdracht had om de lading boven water te krijgen.
ANTWOORD : klopt.

De onderzoeksopzet van het AMC sluit naar uw mening aan bij de motie van de 2e kamer, waarin de kamer vraagt om een uitgewerkt medisch onderzoekprogramma.
ANTWOORD : klopt.

U bent nooit geïnformeerd over de wens van de kamer voor een epidemiologisch onderzoek naar na rampen.
ANTWOORD : Na rampen, klopt.

Dit is wel een les voor de toekomst.
ANTWOORD : Ja.

Aan de vraag vanuit de kamer of bewoners ook daadwerkelijk onderzocht gaan worden is geen gevolg gegeven.
ANTWOORD : Is in zoverre gevolg gegeven dat in de derde fase van het AMC onderzoek nog kan gebeuren en ik denk inmiddels ook zal gebeuren.

U beschouwde de motie van kamer op 2 April 1998 als steun voor het AMC onderzoek.
ANTWOORD : Motie van 2 April, en de inhoud van die motie, ik ben het even kwijt.

Er is een motie van de heer van Gyzel, hij vraagt de regering op zo een kort termijn een uitgewerkt medisch onderzoekprogramma op te stellen om aan de kamer voor te leggen, alsmede zo spoedig mogelijk.
ANTWOORD : Ja.

Is het u duidelijk?
ANTWOORD : Ja, het is mij duidelijk.

Beschouwd u als een steun voor het AMC onderzoek.
ANTWOORD : Ja, klopt.

U bent niet geïnformeerd over het voorstel van de heer de Wolff, de heren de Wolff en de Goeij om door middel van een eenvoudige test de onrust over de gezondheidsgevolgen van uranium weg te nemen.
ANTWOORD : Klopt.

U heeft het advies van professor Weening om bij Individuen die afkomstig zijn uit het ramp gebied en systematische klachten hebben een bloedonderzoek laten te verrichtten niet overgenomen, belangrijkste reden, het voorkomen van onrust.
ANTWOORD : Ja, professor Weening is er zelf inmiddels ook op terug gekomen heb ik hem horen zeggen.

U onderschrijft de uitspraak van de heer Weening dat een tijdige diagnose van auto immuun ziekten van belang is om onherstelbare medische schade te voorkomen.
ANTWOORD : Ja.

Noch voor noch voor de inspectie was de tweede tussenrapportage van het AMC aanleiding om een nadere toelichting te vragen van de kant van het AMC.
ANTWOORD : Ja, die werd als het ware spontaan gegeven dus daar is wel degelijk over gecommuniceerd tussen ons.

Ook de uitlating van de heer Yzermans in medisch contact gaven u en de inspectie geen aanleiding om contact op te nemen met het AMC.
ANTWOORD : Dat heb ik zo niet gezegd en het is zo dat juist dat artikel tussen mij en de inspecteur uitvoerig besproken is en naar mijn beste weten heeft hij ook toen contact gehad met het AMC. Hij was trouwens toen ook steeds aanwezig bij die adviesgroep nog steeds.

Weet u zeker dat hij contact daar over heeft gehad met het AMC?
ANTWOORD : Nee, ik weet het niet zeker, u zou het hem zelf moeten vragen.

Maar u bent in ieder geval niet rechtstreeks met het AMC daar over in contact geweest.
ANTWOORD : Toen niet nee, ik heb in Oktober Professor Weening opgebeld maar eh, ja ik heb contact gehad met professor Urbanus om hem uit te leggen waarom ik tegen zijn uitdrukkelijke wens in toch nu een echte lichamelijk onderzoek ging laten plaatsvinden.

Mevrouw Borst, u bent op Donderdag 25 Februari geïnformeerd over twee nieuwe gevallen van auto immuun ziekten. De hoofdinspecteur was hiervan al op 21 Januari 1999 op de hoogte.
ANTWOORD : De heer Verhoef, ja.

U heeft de enquetecommissie hierover vertrouwelijk geïnformeerd verder heeft u geen stappen ondernomen.
ANTWOORD : Nee, klopt.

Op 4 Maart 1999 wordt u op de hoogte gesteld van het feit dat een versnelde uitvoering van de derde fase van het AMC onderzoek blijkt dat er in totaal 12 gevallen auto immuun ziekten zijn waarbij een relatie kan worden gelegd met de bijlmerramp.
ANTWOORD : Ja.

U had geen opdracht gegeven voor deze versnelling.
ANTWOORD : Eh, niet de opdracht gegeven nee, het is ik heb gehoord dat ze dat zelf bedacht hadden.

In Januari 1999 zegt u een medisch onderzoek toe aan alle bewoners en hulpverleners die er behoefte aan hebben, reden het wegnemen van onrust.
ANTWOORD : Ja, en het inmiddels ook iets op het spoor zijn.

U heeft geen initiatief genomen om deze publieke toezegging voor een gezondheidsonderzoek inhoud te geven. U wilt het rapport van de enquetecommissie afwachten.
ANTWOORD : Ik heb initiatieven genomen om een onderzoek te laten om een protocol op te stellen zo snel mogelijk. Als u het nu heeft over het lichamelijk onderzoek wat ik in Januari toezeg geef ik onmiddellijk mijn inspecteur ook opdracht om zich met de gemeente Amsterdam te verstaan en te zorgen dat zo snel mogelijk geregeld wordt dat al deze mensen onderzocht worden.

Begin Maart, meer dan een maand na de publiekelijke toezegging besluit u voor het medisch onderzoek alsnog aan te sluiten bij het onderzoek van de KLM Arbo Services.
ANTWOORD : Ja, als uitvoerder dus vanaf het begin af aan trouwens in de picture geweest maar toen heb ik het definitief ook besloten.

Dan is daarmee een einde gekomen aan het openbaar verhoor. Ik verzoek de griffier mevrouw Borst uit te geleiden. Ik schors de vergadering tot halftwee.