Pim Fortuyn, de politicus die maandag in Hilversum op 54-jarige leeftijd werd vermoord,
was en is een volksheld, nu al van mythische proporties. Hoe eert het volk hem?
Hoe eert het volk Pim Fortuyn. De Nederlandse 'people's prince'? Dat kunnen we elke dag zien op tv. Bloemen, eindeloze rijen bet stadhuis, zijn huis en de kathedraal waar bij tot vanmorgen lag opgebaard En op internet, het medium van Fortuyns volk, wwar de teller van het aantal handtekeningen op de officiële condoleance-site gisteren de a 150.000 passeerde. En de teller tikt maar door, sneller dan de secondewijzer van de klok.
Met ontstentenis en verlamming. Aan die verlamming moet een einde komen, ten behoeve van de democratie, de tolerantie en het behoud van de vrede. Ha En ook van de komende verkiezingen. Met een blijvend symbool. Hoe moet we deze moordaanslag op de democratie en de vrijheid van meningsuiting blijvend zichtbaar maken als een onacceptabele daad, die nooit had mogen gebeuren, maar helemaal nooit meer mag gebeuren? Met het omdopen van het G.W. burgerplein in Pim Fortuynplein? Met een standbeeld op het grasveldje ervoor? Het zal ongetwijfeld gebeuren, maar het is niet genoeg. Niet als uiting ven respect voor wat hij heeft losgemaakt. Ten En niet als waarschuwing aan allen. voor en tegenstanders van het gedachtegoed van Fortuyn, die nu in de verleidiing zouden kunnen komen, uit emotionele haat of kille berekening, ook geweld te gebrukken.
het rehabiliteren van de democratie en staatsbelang vereisen een krachtiger symbool dat 'de politiek' nu begrepen heeft en zal blijven begrijpen dat ze er is om het volk te dienen. Daarom is een groots gebaar gewenst: een 151ste zetel in de Tweede Kamer installeren die altijd leeg zal blijven. Niet zozeer voor Pim Fortuyn zelf, die woensdag postuum gekozen zal worden. Maar vooral als tastbaar monument in het hart van de democratie. En als waarschuwing aan iedereen die denkt door taboeisering, onbegrijpelijk jargon of geweld het volk kan worden genegeerd op de bekende wijze: Zonder u en over u". Maar even urgent, ook als waarschuwing aan Fortuyns partij LPF, om geen misbruik te maken van haar vermoorde leider. Die lege stoel is van het hele volk.
En nog urgenter, die stoel kan ook als waarschuwing dienen aan de extremisten die met de fot van de 'martelaar' Fortuyn in de ene hand, en een knuppel of pistool in de andere hand rekeningen willen vereffenen met 'de schuldigen' uit 'de media' en 'de politiek', de PvdA voorop. Want tegenmiddlen van alle ontroerende rouwteksten op het Mediapark enin Rotterdam kan men ook teksten lezen als 'PvdA-Moordenaar'
Hoe onterecht deze aanklachten ook mogen zijn, ze zijn er en zijn uitermate verontrustend. De demissionaire regering, die sinds maandagavond uitstekend crisismanagement heeft laten zien, en de PvdA zijn machteloos. In de huidige golf van emoties valt bijna elk woord, elk gebaar van hun kant verkeerd bij de rouwenden om Fortuyn; het bijwonen van de begrafenis door ministers en lijsttrekkers is 'schijnheilig', wegblijven is 'laf' en bewijs van hun afkeer van 'het gewone volk' De regering en de PvdA kunnen zich met het grootse gebaar van de 151ste zetel bevrijden uit deze machteloze situatie. En dan kan de verkiezingscampagne weer van start gaan. ook nu moeten de politici niet de mond snoeren, en spreken.
De moord op Pim Fortuyn is de eerste politiek moord in Nederland sinds de moord door 'het orangistische volk' op de leiders van de regentenklasse, de gebroeders De Witt, in het rampjaar 1672. Een tijdgenoot vatte de oorlogssituatie en de gruwelijke lynchpartij op het Groen Zooitje vlak bij het Binnenhof samen in de beroemde zin: "De regenten waren radeloos, de staat reddeloos, het volk redeloos".
Het eerste geldt ook nu, het laatste niet. Het volk wil zijn held eren op een waardige wijze. Maar de emoties zijn van een brisant mengsel en hebben een veel politieker karakter dan die van de Britten na de dood van Lady Di 1997. De stille tocht dinsdagavond bij het Rotterdamse stadhuis, waar werd geklapt en gescandeerd, was én vertrouwd, maar ook het begin van een politiek demonstratie. De relschoppers voor datzelfde stadhuis na de voetbalfinale woensdagnacht braken abri's af, maar trokken zorgvuldig om de bloemen heen: de tv-beelden ervan bezorgden acuut kippenvel van ontzag maar ook door het besef van wat had kunnen gebeuren. Of nog kan gebeuren.
De moord op Pim Fortuyn en de emotionele turbulentie vereisen een groots gebaar van 'de politiek' naar de man die hen zo belaagde. Fortuyn deed meer, hij maakte met zijn slogan"Ik zeg wat ik denk, en ik doe wat ik zeg" ook een einde aan het tijdperk van politiek correct denken en een niet voltooide democratie. Fortuyn heeft niet mogen zeggen wat hij dacht, en niet mogen bewijzen dat hij deed wat hij zei. Een 151ste zetel - gekleurd van stof -zal alle politici, nu en in de toekomst eraan herinneren dat ze er niet voor zichzelf zitten, maar gekozen zijn in dienst van het volk.
En dat ze ook niet moeten aarzelen dingen te zeggen die 'het volk' niet wil horen. Want ook dat deed Pim Fortuyn. En toch was hij de held van het volk. Dat is misschien wel de mooiste erfenis die hij achterlaat: het bewijs dat met heldere taal én een samenhangende visie je de mensen niet naar de mond hoeft te praten. Die lege zetel in de Tweede Kamer zal ook daar het symbool van zijn.
Henri Beunders is hoogleraar geschiedenis van maatschappij, media en cultuur aan de Erasmus Universiteit.
Stichting Sociale Databank Nederland
E-mailadres: sdn@planet.nl
Internet site:
beunders1.htm
Westkade 227, 1273 RJ Huizen (NH)
Tel.: 06-17125374