"Met de allerarmsten in rijke en arme landen opkomen voor de mensenrechten van iedereen ...door iedereen geaccepteerd en erkend..." "... Die mensen hier zullen er nooit uitkomen. Zij moeten - en toen heb ik een belofte gedaan - de trappen van liet Elysée, van de verenigde Naties, van het Vaticaan, ... bestijgen. Zij zullen door iedereen geaccepteerd en erkend worden." "Diepe armoede is het werk van mensen, alleen mensen kunnen deze teniet doen". Père Joseph Wresinski, oprichter van de Vierde Wereldbeweging Er zijn armen die wij niet zien. Ze wonen in buurten waar wij niet komen. Ze zijn zelden te vinden in de kerken die we bezoeken, op de universiteiten, bij de sportclubs waar we ons ontspannen. Overal in de wereld komen zij voor, mensen die van vader op zoon, van moeder op dochter in armoede leven en niet of nauwelijks deelnemen aan onze samenleving'. Het gaat om een volksdeel dat sinds de vorige eeuw niet bij de sociaal-economische vooruitgang betrokken is geweest en niet heeft kunnen profiteren van de vruchten van de industriële revolutie. Armoede vreet aan hun gezondheid, houdt hun leefwereld klein en belemmert de mogelijkheden om te leren en een baan te krijgen. Zij komen vaak niet in aanmerking voor fatsoenlijke huisvesting en hebben een te laag inkomen. Deze opeenstapeling van problemen werkt als een vicieuze cirkel: armoede maakt mensen onmondig en afhankelijk en hierdoor wordt de armoede weer vergroot. Mensen worden steeds meer uitgesloten van het maatschappelijke leven en daardoor wordt het steeds moeilijker om verbetering in hun situatie aan te brengen. Dit staat op gespannen voet met de menselijke waardigheid en dus ook met de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Ons een zorg? Wat hebben we te maken met armen die we niet zien? Vragen we ons wel eens af in hoeverre het onze eigen verdienste is dat wijzelf niet in armoede zijn geboren? Is een samenleving waarin de eén wel meetelt en de ander niet, wel een echt menselijke samenleving? Deze vragen laten je niet onberoerd wanneer je je openstelt voor het bestaan van mensen, hele families die van generatie op generatie door armoede getekend zijn. Een samenleving is immers pas rechtvaardig als aan de meest uitgeslotenen recht wordt gedaan. Wij kunnen naast hen gaan staan in een wereldwijde beweging ATD-Vierde Wereld. ATD = Aide à Toute Détresse (Hulp in alle nood). Een mensenrechtenorganisatie van en met de allerarmsten in arme en rijke landen. ATD-Vierde Wereld is een internationale beweging, gesticht door père Joseph Wresinski in 1957. Zij baseert haar inzichten op de kennis die door de armsten zelf wordt aangereikt. Zij wil de uitsluiting doorbreken en vooroordelen en onterechte beoordelingen (als zouden buitengesloten armen hun situatie aan zichzelf te wijten hebben) met klem bestrijden. Internationale campagnes en kleinschalige projecten laten zien hoe het ook anders zou kunnen, als de meest buitengeslotenen op alle niveaus deelnemen aan het maatschappelijke leven. Uniek in de beweging is dat de allerarmsten op de eerste rij zitten. De Vierde Wereldbeweging is ervan overtuigd dat armoedebestrijding een centrale plaats moet hebben in elke samenleving. Zij heeft ontdekt dat de armsten een bevolkingsgroep vormen met een gezamenlijke geschiedenis van armoede uitsluiting van hoop en toekomstverwachtingen. In Nederland bestaat de beweging sinds 1971. Père Joseph Wresinski (1917-1988) Op 14 juli 1956 kwam père Joseph Wresinski als aalmoezenier in een barakkenkamp bij Noisy-le-Grand en trof daar zo'n 250 gezinnen in de diepste ellende aan. Hij liep niet weg maar vereenzelvigde zich met hen en richtte samen met hen in 1957 een beweging op. Dit werd de Internationale beweging ATD­Vierde Wereld. Hij begon met de gaarkeuken te vervangen door een jeugdbibliotheek en een gemeenschapshuis voor de gezinnen. De zeer arme en uitgesloten gezinnen herkenden zich in hem en zagen in hem hun woordvoerder en vertegenwoordiger. Hij is namelijk zelf in de diepste armoede geboren en opgegroeid en heeft bij zijn komst in Noisy-le-Grand opnieuw voor hen gekozen. Aan uitsluiting kan alleen iets worden gedaan als mensen zich voor andere mensen willen inzetten. Volontariaat Er zijn mensen die zich - ongeacht hun geloof, maatschappelijke positie of nationaliteit - voor onbepaalde tijd volledig ten dienste stellen van de Vierde Wereld en die overal ter wereld inzetbaar zijn. Dat zijn de 'volontairs' verenigd in liet Internationaal volontariaat. Zij willen zich laten vormen door de allerarmsten en niet hen samenwerken aan bevrijding uit uiterste armoede. Ook herschrijven zij met de armsten de geschiedenis zodat dezen in hun eer worden hersteld. Is deze inzet iets voor u? Medestanders Over de hele wereld zijn er duizenden medestanders, al dan niet verenigd in steungroepen, die weigeren armoede als een normaal gegeven te aanvaarden. Met de mogelijkheden die zij hebben, maken zij de doelstellingen van ATD-Vierde Wereld bekend en ondersteunen zij de beweging in hun eigen kringen. Ook u kunt medestander worden. Wereldwijd De internationale beweging kent contactpersonen in ruim honderd landen. Teams van volontairs leven en werken op ruim vijftig plaatsen in vijfentwintig landen. Duizenden medestanders zijn actief in steungroepen en projecten. De beweging heeft raadgevende bevoegdheden bij de Verenigde Naties en de Raad van Europa. Het initiatief van Père Joseph om 17 oktober vast te stellen als "werelddag van verzet tegen extreme armoede" is op 22 december 1992 door de Verenigde Naties gehonoreerd. De activiteiten van de beweging ATD-Vierde Wereld in Nederland De vakantieboerderij "'t Zwervel", in Wijhe (Overijssel) Hier worden sinds 1974 zeer arme ouders uit Nederland en andere landen uitgenodigd om - vaak voor het eerst - vakantie te vieren niet hun hele gezin. De bevrijdende werking die daarvan uitgaat heeft 't Zwervel gemaakt tot de bakermat van de Vierde Wereld-gezinsbeweging in Nederland. Daardoor zijn plaatselijke en landelijke bijeenkomsten ontstaan en heeft liet recht op vereniging en Organisatie hier voet aan de grond gekregen. 't Zwervel biedt ook vorming aan mensen die aan deze vakantieweken en landelijke ontmoetingsdagen willen meewerken. Het Joseph Wresinski-huis in Heerlen Hier kunnen mensen elkaar ontmoeten. zich vormen en nadenken in het kader van liet gedachtegoed en de spiritualiteit van Père Joseph Wresinski en de beweging die hij heeft opgericht. Ook wordt hier gewerkt aan de publicatie van zijn geschriften in de belangrijkste wereldtalen. liet landelijk Vierde Wereld Centrum in Den haag, tevens zetel van de Stichting ATD-Vierde Wereld Nederland. Pleitbezorging, informatieverstrekking, coördinatie van campagnes, uitgave van liet kwartaalblad Vierde Wereld, de Persrevue en boeken zijn de belangrijkste taken. Ook is hier het medestanderssecretariaat gevestigd. Ook de Jongeren van de Vierde Wereld en de kinderbeweging Tapori zijn in Nederland actief Wat kunnen wij eraan doen? Onszelf ervan bewust maken dat mensen uitgesloten worden; dit kan door goed om ons heen te kijken, door met andere ogen de krant te lezen, t.v. te kijken en naar de radio te luisteren; over onze bevindingen praten en krantenartikelen opsturen naar het landelijk centrum; deelnemen aan een werk- en informatieweekend op 't Zwervel, in het Joseph Wresinski-huis of aan internationale werkkampen in Mèry-sur-Oise (het internationaal centrum van de beweging in Frankrijk); ons aansluiten bij een plaatselijke steungroep van medestanders; informatie verspreiden door verkoop van wenskaarten, d.m.v. stands op markten en manifestaties, lessen, spreken in kerken en andere manifestaties. onze vaardigheden. kennis, tijd en middelen ter beschikking stellen van een van de projecten; secretariaatswerkzaamheden, hulp bij belangenbehartiging; 't Zwervel in kennis stellen van zeer arme en uitgesloten gezinnen, helpen bij gezinsvakanties en landelijke ontmoetingsdagen; deelnemen aan fondswervingsacties; het Internationaal Volontariaat financieel steunen door maandelijks een deel van ons salaris af te staan; lid worden (lidmaatschap f 20,-- per jaar; steunlidmaatschap: f 50,- of meer); volontair worden. Kortom, wilt u zich op de een of andere manier aansluiten bij de solidariteitsbeweging van de allerarmsten? Neem dan contact niet ons op: ATD-Vierde Wereld Nederland Het landelijk centrum: Regentesseplein 13 2562 EV Den Haag tel. (070)3615787 postbank: 2752200 "Waar mensen gedoemd zijn in armoede te leven, worden de rechten van de mens geschonden. We zijn hun verplicht ons aaneen te sluiten om die rechten te doen eerbiedigen." Père Joseph Wresinski, Internationale beweging ATD-Vierde Wereld